Φιλοσοφώντας στο βυθό.
Τις εντυπώσεις μας από τον προηγούμενο τίτλο της Frictional Games, το Amnesia: The Dark Descent, πιθανότατα τις θυμάστε. Ήταν ένα παιχνίδι τρομακτικό όσο ελάχιστα, που χαστούκιζε ευθαρσώς όλη τη gaming βιομηχανία και έδειχνε πώς πραγματικά θα έπρεπε να έχει σχεδιαστεί ένα παιχνίδι τρόμου. Πέντε χρόνια μετά και μετά από ένα μετριότατο sequel (από τα χέρια όμως της The Chinese Room), η Frictional Games επιστρέφει στο gaming προσκήνιο με το Soma, ένα νέο παιχνίδι αγωνίας και τρόμου στο βυθό της θάλασσας. Είναι εκνευριστικά δύσκολο να μιλήσουμε για την ιστορία του παιχνιδιού δίχως να δώσουμε κάποιο spoiler. Ακόμα και για την εισαγωγή, οι δημιουργοί με τους οποίους μιλήσαμε απευθείας, μας παρακαλέσαν να μην την περιγράψουμε, για να μη χαθεί έστω και αυτό το κομμάτι της εμπειρίας. Έτσι λοιπόν, θα πούμε πως το μεγαλύτερο τμήμα της ιστορίας λαμβάνει χώρα στη σύγχρονη εποχή, μέσα σε μία εγκαταλελειμμένη υποβρύχια βάση.
Το πώς και το γιατί βρίσκεστε εκεί, δεν το γνωρίζετε. Αυτό που ξέρετε, όμως, είναι ότι υποφέρετε από μία εγκεφαλική βλάβη, που σημαίνει ότι αν ανεβεί πολύ ψηλά η πίεσή σας λόγω στρες/ άγχους, θα πεθάνετε από εγκεφαλικό. Το να ζεις όμως ένα σκοτεινό υποβρύχιο εφιάλτη, να ακούς κραυγές και να είσαι μόνιμα στα όρια της παραφροσύνης από αυτά που βλέπεις, μάλλον δεν είναι ό,τι καλύτερο για την υγεία σου. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο χαρακτήρας σας θα πρέπει να καταφέρει να επιβιώσει, να ανακαλύψει τι του έχει συμβεί και, εν τέλει, να αποδράσει. Ενδεχομένως να πείτε: “τυπικό σενάριο όσο δεν πάει” σωστά; Ως αρχική βάση, ναι. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η ιστορία και τα ερωτήματα που εγείρει είναι πραγματικά αριστουργηματικά. Πρόκειται για ένα σενάριο πλαισιωμένο από εξαιρετική γραφή, το οποίο έχει βαθιές φιλοσοφικές προεκτάσεις, που κάνει τον παίκτη να ζυγίσει τις αποφάσεις του όσο κανένα άλλο παιχνίδι και που, αφού το τελειώσει, θα τον οδηγήσει στο να ξαπλώνει στο κρεβάτι του και να σκέφτεται τις πράξεις του, τη ζωή, τα συναισθήματα. Θα λέγαμε πως η επιρροή της Chinese Room (Dear Esther, Vanishing of Ethan Carter) είναι εμφανής εδώ, μιας και το επίπεδο φιλοσοφικής αναζήτησης και γραφής θυμίζει πολύ τις δουλειές της και, ίσως, να τις ξεπερνάει κιόλας.
“Το Soma είναι ένα παιχνίδι πρώτου προσώπου που αποτελεί ένα μείγμα exploration/walking simulation, έχοντας όμως αρκετό gameplay με στοιχεία stealth και ουσιαστικής εξερεύνησης.”
Εδώ κάπου καλό θα ήταν να ξεκαθαρίσουμε πως στο θέμα του τρόμου, το Soma δεν είναι Amnesia. Αυτό το καρδιοχτύπι, τον πανικό, τη… μαζική παραγγελία Pampers Easy fit και το μακρύ λογαριασμό στον ψυχίατρο που είχε εκείνο το παιχνίδι της Frictional, εδώ δεν θα τον ζήσετε σε τέτοιο βαθμό. Σίγουρα υπάρχουν αρκετές στιγμές που θα πεταχτείτε, που θα ακούσετε στα αυτιά σας τους χτύπους της καρδιάς σας και που θα αφήσετε το παιχνίδι στην άκρη για να παίξετε Angry Birds ώστε να ηρεμήσετε. Αλλά στο βασικό κορμό του παιχνιδιού, το Soma είναι πιο ανάλαφρο σχεδιαστικά. Σίγουρα βασίζεται πολύ περισσότερο στο να κρατάει τον παίκτη μόνιμα φοβισμένο παρά τρομαγμένο, αλλά είναι και ορισμένα στοιχεία που εμφανώς δεν της βγήκαν. Αυτό έχει να κάνει με τα τέρατα του παιχνιδιού. Αυτά, απλά δεν έχουν τον αντίκτυπο που εμφανέστατα προσπαθούν οι δημιουργοί να δώσουν. Δεν είναι όσο τρομακτικά θα περιμένατε, το interaction μαζί τους είναι αρκετά απλοϊκό και, γενικά, δείχνει κάπως πρόχειρο, σαν να μην ήταν ακριβώς σίγουροι τι ήθελαν να πετύχουν.
Τουλάχιστον, η βελτίωση των γραφικών της Frictional από το Amnesia στο Soma είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Ναι, παραμένει ένας indie τίτλος και έτσι δεν έχει τα οπτικά επίπεδα που θα περίμενε κανείς από έναν “ΑΑΑ” τίτλο, αλλά ο κόσμος του είναι γεμάτος λεπτομέρεια, σκουριά, ατμόσφαιρα και υπέροχα physics σε χιλιάδες αντικείμενα που συμπεριφέρονται άψογα στις επιδράσεις επάνω τους (δικές μας ή περιβαλλοντικές). Η οπτική αναβάθμιση της μηχανής δε, βοηθάει στο να δοθεί μια πιο ρεαλιστική χροιά στο περιβάλλον και να βοηθήσει τον παίκτη να μπει πιο καλά μέσα στην ατμόσφαιρα του τίτλου. Εκείκ όμως, που το παιχνίδι αξίζει δάφνες, βραβεία, πυροτεχνήματα και παρελάσεις στο δρόμο, είναι στον τομέα του ήχου. Και δεν αναφερόμαστε απλά στο εξαιρετικό voice acting των -ομολογουμένως πολλών- φωνών που θα ακούσετε, αλλά για τον τρομερό σχεδιασμό του surround ήχου, των απίστευτα καλών εφέ και του δεσίματός τους με μια σκοτεινή μουσική. Αν το παίζετε νύχτα, το χαμομηλάκι και το τίλιο μετά, είναι απαραίτητα!
“Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η ιστορία και τα ερωτήματα που εγείρει είναι πραγματικά αριστουργηματικά.”
Ξεχωριστή αναφορά αξίζει να γίνει στην έκδοση για το PS4, με την οποία ασχοληθήκαμε ως ένα σημείο. Καταρχάς, να πούμε πως η ποιότητα της εικόνας είναι, πάνω-κάτω, κοντά σε αυτή ενός PC. Υπάρχει σίγουρα παραπάνω tearing και stuttering, αλλά δεν είναι κάτι που θα μας προβλημάτιζε σε έναν indie τίτλο. Αυτό που όμως προβληματίζει, είναι τα loading times. Δεν ειναι ξεκάθαρο όταν κάνει loading το παιχνίδι (μπορεί να γίνει όταν ανοίγεις μια πόρτα, όταν περπατάς προς νέα περιοχή, όταν κάνεις ένα puzzle) και όταν ξαφνικά, κολλήσετε για χρόνους που μπορεί να φτάσουν και τα τρία λεπτά, το αποτέλεσμα είναι αρκετά ζημιογόνο στην ατμόσφαιρα. Θα πρέπει να αναφέρουμε πως μας συνέβη μια φορά το loading να κολλήσει, μια πόρτα να μην ανοίξει και να μείνουμε να περιμένουμε για 10 λεπτά μέχρι να καταλάβουμε ότι όντως απαιτείται restart. Και όταν το θέμα δε διορθώθηκε με ένα reload, κάναμε και δεύτερο, μέχρι επιτέλους να κουνηθεί παρακάτω το παιχνιδι (μετά απο loading 6 λεπτών!). Το ζήτημα αυτό το έχουν αντιμετωπίσει διάφοροι παίκτες (σε διάφορα σημεία) και η Frictional έχει υποσχεθεί πως θα διορθωθεί με μελλοντικά patches. Τα ως τώρα patchesμ πάντως, βελτιωσαν λίγο τον τεχνικό τομέα αλλα όχι αυτά τα θέματα.
Στα του gameplay τώρα, το Soma είναι ένα παιχνίδι πρώτου προσώπου που αποτελεί ένα μείγμα exploration/walking simulation, έχοντας όμως αρκετό gameplay με στοιχεία stealth, ουσιαστικής εξερεύνησης για ανεύρεσης στοιχείων, χρήση μικρού inventory αλλά και διαφόρων puzzles, μέτριας προς χαμηλής δυσκολίας. Όλα αυτά κάνουν το Soma να δείχνει σαν μια ιδανική διασταύρωση ανάμεσα σε κανονικά adventure παιχνίδια και σε πραγματικά walking sims, όπως το Dear Esther, όπου ο χρήστης απλά περπατάει και βλέπει μια ιστορία, δίχως να έχει κάποια επιρροή στον κόσμο. Θα λέγαμε πως η γραμμή επάνω στην οποία περπατάει το Soma είναι η ιδανική για το πώς θα πρέπει να γίνουν τα walking simulators έτσι ώστε να αποκτήσουν ένα ουσιώδες gameplay και να τα “παίζει” κάποιος ως “παιχνίδια”. Σίγουρα, όμως, προσφέρει μια πολύ πιο καθηλωτική εμπειρία.
“Στο θέμα του τρόμου, το Soma δεν είναι Amnesia. Αυτό το καρδιοχτύπι, τον πανικό, τη… μαζική παραγγελία Pampers Easy fit και το μακρύ λογαριασμό στον ψυχίατρο που είχε εκείνο το παιχνίδι της Frictional, εδώ δεν θα τον ζήσετε σε τέτοιο βαθμό.”
Από την άλλη, αν και η δυσκολία του είναι βατή για κάθε παίκτη, θα μπορούσε να είναι αρκετά πιο “γυαλισμένο” σε ό,τι αφορά την ποιότητά του. Το stealth gameplay είναι αρκετά περίεργο (πολύ πιο συχνά θα αποφασίσετε απλά να τρέξετε και να ελπίζετε πως θα ξεφύγετε), τα puzzles κάποιες φορές δεν έχουν καμία κατεύθυνση (ειδικά έξω, στο βυθό, θα σας σπάσουν τα νεύρα) για το τι θέλεις να κάνεις και πού να πας, και, τέλος, όπως αναφέραμε και πιο πριν, η όλη επαφή σας και το κρυφτούλι με τα τέρατα του παιχνιδιού είναι μια κάπως παρωχημένη τεχνική πλέον, που δεν δουλέυει πάντα. Δεν λέμε ότι το σύστημα δεν λειτουργεί. Το έργο επιτελείται, αλλά η κατάσταση θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη. Ως έχει, λοιπόν, το gameplay είναι κάπως πιο “διαδικαστικό” απ’ όσο ίσως θα έπρεπε.
Παρόλα αυτά, θα υπάρξουν και αρκετές στιγμές που θα απολαύσετε αυτούς τους μηχανισμούς και θα νιώσετε πως όντως έχετε αντίκτυπο στο παιχνίδι (ειδικά με αυτή την ιστορία που προσφέρει) και έτσι, το συγκεκριμένο σημείο κρίνεται ότι δουλεύει. Για το τέλος, να προσθέσουμε πως το παιχνίδι υποστηρίζει gamepad (μιας και κυκλοφορεί και για PS4) αν και θα λέγαμε πως ο σχεδιασμός του καθιστά το gamepad λίγο άγαρμπο στο χώρο. Ο χειρισμός με το gamepad είναι ελαφρώς απότομος σε κίνηση και στόχευση και δείχνει εμφανώς πιο απότομος απ’ ότι η ομαλή κίνηση του mouse. Αυτό πιθανά να συμβαίνει λόγω της υψηλής ταχύτητας κίνησης της κάμερας, κάτι που το συναντάμε πολύ συχνά στο PC αλλά όχι στις κονσόλες.
Εν κατακλείδι, παρόλο που έχει κάποιες αστοχίες, το Soma είναι ένα ακόμα διαμαντάκι στο πουγκί της Frictional Games μετά τα Penumbra και το πρώτο Amnesia. Ναι, δεν είναι ό,τι πιο τρομακτικό έχετε δει, ούτε ό,τι πιο “γεμάτο” έχετε παίξει. Αλλά είναι βουτηγμένο σε ένα κουβά σκοτεινής ατμόσφαιρας όσο λίγα παιχνίδια, κάνει τα surround συστήματα κάθε παίκτη να τιμούν τον εαυτό τους και, κυρίως, προσφέρει μια ιστορία με βαθιές πανανθρώπινες προεκτάσεις. Περνάει σε έναν πιο μεταφυσικό, πιο φιλοσοφικό κόσμο, με ένα διαφορετικό σκηνοθετικό στυλ και περιγράφει μια ιστορία που θα σας συντροφεύει για πολύ καιρό.