H Μεγάλη Ληστεία των Αισθήσεων και των Παραισθήσεων
Κι εκεί που η τρέχουσα γενιά κονσολών φαίνεται να έχει τραβήξει χειρόφρενο, εκεί που έχουν επιβραδυνθεί οι πωλήσεις hardware και software, εκεί που οι ίδιες οι εταιρείες φαίνεται να ρίχνουν το βάρος στη γενιά που έρχεται (με λαμπρές βέβαια εξαιρέσεις, παιχνίδια όπως το Last of Us) αφήνοντας τις κονσόλες στον αυτόματο πιλότο, εκεί που το καταναλωτικό κοινό καταλαμβάνεται από τον πυρετό του PS4, Xbox One και ίσως Steambox που θα χαράξουν τις κατευθύνσεις της βιομηχανίας για τα επόμενα χρόνια, η Rockstar, όπως είναι αραγμένη στην αιώρα της, με το καπέλο στραβά να της σκιάζει το νυσταλέο βλέμμα, το ποτήρι με το κοκταίηλ άδειο να στέκεται δίπλα από το πεσμένο δεξί χέρι, και το τσιγάρο να σιγοκαίει με την κάφτρα να φτάνει στα δάχτυλα του αριστερού χεριού και το μπλουζάκι με logo εταιρείας πορνό να κινδυνεύει να αρπάξει φωτιά, ξεροτανιέται ράθυμα, ανασηκώνεται, κοιτάζει τριγύρω για να καθαρίσει το βλέμμα, και χαμογελάει πονηρά.
Είμαι ένας φτωχός και μόνος κάουμπόι.
Η Rockstar δεν καταλαβαίνει από γενιές hardware. Δεν καταλαβαίνει από τεχνολογικά άλματα, από νέες εξελίξεις, από αλλαγές στα μικρο/μακρο οικονομικά μοντέλα, δεν καταλαβαίνει από την άνοδο του mobile gaming, την πτώση του παραδοσιακού single player, δεν καταλαβαίνει από free to play και microtransactions. Η Rockstar είναι μία κατηγορία μόνη της, και αυτό δεν είναι θέμα υποκειμενικής άποψης. Αυτό είναι πραγματικότητα όπως την καθορίζει και την αποτυπώνει μέσα στα παιχνίδια της η σκωτσέζικη εταιρεία.
Κινούμενη σε ένα εντελώς παράλληλο σύμπαν, λειτουργεί με άλλους ρυθμούς, αλλά και με άλλες προοπτικές και σκοπούς. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι τελευταίες της κυκλοφορίες. Είναι τα αφεντικά στον τομέα στον οποίο κινούνται, και όποιος έχει ακόμα αμφιβολίες, μπορεί να ρίξει μια ματιά στα νούμερα που κάνει το GTAV και μάλιστα στη δύση μίας γενιάς κονσολών, και χωρίς να έχει ανακοινωθεί κάτι για PC ή για next gen κονσόλες. Δεν ξέρουμε αν αυτό που κάνει η Rockstar με τα παιχνίδια της είναι το ιδεατό και επιθυμητό για τη βιομηχανία.
Ουαί και αλίμονο αν περιμέναμε τίτλους της προκοπής μόνο στην περίπτωση που γίγαντες όπως η συγκεκριμένη εταιρεία επένδυαν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε τρία-τέσσερα χρόνια. Σαφώς και υπάρχουν και άλλες (πολλές) οδοί που οδηγούν σε καλό και ποιοτικό gaming. Αλλά οι συγκεκριμένοι τύποι, αυτό έχουν μάθει να κάνουν (με το σπαθί τους), αυτό κάνουν, και το κάνουν καλά.
Τι κάνουν καλά στη συγκεκριμένη περίπτωση;
Μια ματιά στο παρελθόν…
Δεν είναι δυνατόν να μπορέσουμε να ζυγίσουμε αυτά που μας προσφέρει το GTA V αν δε ρίξουμε μία σύντομη αναθεωρητική ματιά στο IV. Αναθεωρητική, όχι γιατί το παιχνίδι δεν ήταν καλό. Το αντίθετο. Μαζί με τα expansions του (αρνούμαι πεισματικά να ονομάσω τα δύο πρόσθετα πακέτα “DLC”) αποτελούσαν όλα μαζί ένα καταπληκτικό σύνολο. Αλλά ως γνωστόν, και αυτό προσπαθούμε κάθε φορά να υπερκεράσουμε στο GameOver, ο ενθουσιασμός των πρώτων ημερών, η άφταστη λαχτάρα να δει κανείς μία θρυλική σειρά να αποδίδεται με τις σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες, σκιάζει λίγο το οπτικό μας πεδίο.
Δε μιλάμε για μπλοκάρισμα. Κάποιες σκιές μόνο, εδώ κι εκεί. Το GTA IV ήταν το «σοβαρό» GTA της Rockstar. Γεμάτο αλληγορίες, γεμάτο αντιπολεμικά μηνύματα, γεμάτο ηθικά διλλήματα που στην πραγματική ζωή οι άνθρωποι επιλέγουν να τα χρωματίζουν μαύρα ή άσπρα, αλλά παραδόξως στο παιχνίδι έμεναν γκρίζα (έτσι όπως πραγματικά είναι).
Η θεματολογία και το concept ήταν εντελώς ώριμα και μεστά, αυτό όμως δε σημαίνει ότι κάτι τέτοιο απαραίτητα θα αρέσει ή θα λατρευτεί 100% από ένα κοινό που σε τεράστιο ποσοστό, μόλις βάζει το GTA στην κονσόλα, κάνει τα πάντα εκτός από το να ακολουθεί την ιστορία του παιχνιδιού. Υπήρχαν και gameplay επιλογές που προκαλούσαν έναν μικρό και ενοχλητικό λόξυγκα στο ρυθμό. Οι περίφημες συνευρέσεις με φίλους, η απουσία των “RPG” στοιχείων που είχαν γίνει πολύ αγαπητά στον κόσμο, στο San Andreas, ο περιορισμός σε μία και μόνο πόλη, όσο πλούσια και όσο καλοσχεδιασμένη κι αν ήταν αυτή, η μειωμένη ποσότητα παράπλευρων ενασχολήσεων κτλ.
Βλέπετε, με τη σειρά του και το GTA IV είχε την κακή τύχη να διαδέχεται το καλύτερο μέχρι τότε GTA (San Andreas) που πρωτίστως επανακαθόρισε τη φύση του sandbox gaming (κάνοντας παιχνίδια 7-8 χρόνια μετά να παλεύουν για τη δεύτερη θέση με τον πρώτο να ξεκουράζεται σε σαιζ λονγκ, πίνοντας εξωτικούς χυμούς) και κατά δεύτερο λόγο, ήταν απόλυτα διασκεδαστικό.
Αρκετός κόσμος θεώρησε ότι αδίκως μπήκε φραγμός σε πράγματα που το κοινό του GTA «δικαιούνταν» πλέον μετά το SA. Αναρίθμητες δραστηριότητες, δεκάδες παλαβοί χαρακτήρες, ελευθερία κινήσεων κτλ. Από τη φύση του το IV τα περιόριζε όλα αυτά. Όχι ότι δε μπορούσε κανείς να κάνει παλαβομάρες. Ανετότατα. Αλλά δεν ήταν 100% αυτή η φύση του τίτλου. Μαντέψτε όμως, ποιανού τίτλου είναι αυτή η φύση, όχι απλώς 100%. Εδώ μιλάμε για 110%. Η παλαβομάρα σε όλο της το μεγαλείο. Σωστά μαντέψατε. Μιλάμε για το GTA V.
…και ένα επίμονο βλέμμα στο παρόν και μέλλον
Ένα είναι σίγουρο. Ότι όλα μα όλα τα concept πού έδειχναν προς την κατεύθυνση του IV, μπήκαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας για τη Rockstar. Και αυτά που ξανατοποθετήθηκαν στο τραπέζι ήταν αυτά του San Andreas. Όχι μόνο λόγω περιοχής που διαδραματίζεται το παιχνίδι, αλλά κυρίως λόγω σχεδιαστικής φιλοσοφίας. Αν θέλει λοιπόν κανείς να περιγράψει το GTA V, μπορεί απλώς να πεί τη φράση «η φυσική εξέλιξη του San Andreas». Για το σωστό ή λάθος της επιλογής της Rockstar, μετά από κάποιες ώρες παιχνιδιού, δε χωρεί αμφιβολία. Η επιλογή είναι ολόσωστη. Η εταιρεία κάνει ένα συντριπτικό comeback σε αυτό που ονομάζουμε «μία τεράστια παιδική χαρά για να κάνεις τα πάντα». Και δε σταματά εκεί. Με προσεκτικά ενσωματωμένες προσθήκες στο gameplay, πάει το είδος (ποιο είδος, όλα τα υπόλοιπα sandbox παιχνίδια πρέπει επειγόντως να βρουν άλλη κατηγορία στην οποία θα ενταχθούν) πολλά βήματα παραπέρα.
Trio Stooges
Στο GTA V ο παίκτης ελέγχει όχι έναν, αλλά τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες. Τρεις ανθρώπους με διαφορετικό στυλ, διαφορετικό background και διαφορετικό (σε κρίσιμα σημεία του παιχνιδιού) gameplay. To πόσο ικανοποιητικά λειτουργεί ο μηχανισμός εκτός αποστολών (όπου η εναλλαγή είναι σχεδόν πάντα ελεύθερη) δεν μπορεί να περιγραφεί εύκολα. Είναι όμως πολύ χαρακτηριστικό το αίσθημα στα GTA όταν ο παίκτης αρχίζει και βαριέται από τα επαναλαμβανόμενα σούρτα φέρτα στο χάρτη.
Ε, λοιπόν, εκείνη τη στιγμή, η αλλαγή σε έναν άλλο χαρακτήρα, η αλλαγή στο περιβάλλον (αναφερόμαστε σε άλλο σημείο στο χάρτη) και οι διαφορετικές επιλογές στο χάρτη του παιχνιδιού, ξαφνικά φρεσκάρουν μία κατάσταση που οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στο κλείσιμο της κονσόλας. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, όσο εξωγήινο κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως, η σκέψη «για να δούμε, τι κάνει και ο Trevor/ Franklin/ Michael» δείχνει δύο πράγματα. Πρώτον ότι εμείς αρχίζουμε και αγγίζουμε τα όρια ψυχιατρικής φύσεως ασθένειας, και δεύτερον ότι η Rockstar έχει ζωγραφίσει στον τομέα αληθοφάνεια-ρούφηγμα του παίκτη στον κόσμο του παιχνιδιού-δέσιμο με τους χαρακτήρες.
Οι οποίοι χαρακτήρες είναι για μια ακόμα φορά κινηματογραφικές περιπτώσεις, από αυτές που κοντεύουν να ρίξουν στο ερμηνευτικό καναβάτσο τη βαριά βιομηχανία του Hollywood, και που την αναγκάζουν να αναμοχλεύσει ό,τι κόμικ υπάρχει και δεν υπάρχει και να παράγει ταινίες με τους πλέον αδιάφορους και μηδενικής σημασίας «υπερήρωες».
Ο Michael είναι ένας πρώην ληστής, ο οποίος μετά από μία επιτυχημένη/ αποτυχημένη ληστεία, βρίσκεται με ένα τεράστιο χρηματικό ποσό, μπλέκεται με το FIB (το FBI ντε…), μπαίνει σε πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων, και πλέον διάγει τον τρισευτυχισμένο νεόπλουτο μπουρζουάζ βίο του, περικυκλωμένος από μία θλιβερή μικροαστική σε μυαλό και συμπεριφορά οικογένεια και καταπλακωμένος από μία καταθλιπτική καθημερινότητα που τον στέλνει γραμμή σε πανάκριβους ψυχολόγους.
Ο Michael συμπυκνώνει το κοινωνικό σχόλιο της Rockstar (που και πάλι είναι πανταχού παρόν) αφού προσφέρει στον παίκτη όλα τα κλισέ του «νέου αμερικάνικου ονείρου» που θα μπορούσαν να οδηγήσουν έναν λογικό άνθρωπο στο απονενοημένο διάβημα: Πολυτελής έπαυλη, σύζυγος που τον απατά, γιός που γνωρίζει μόνο να καπνίζει μαριχουάνα και να παίζει online games, κόρη που τα απογεύματά της (γιατί τα πρωινά κοιμάται) είναι κλειστά για οντισιόν από ταινίες πορνό μέχρι σόου ταλέντων, και καθημερινή ρουτίνα που οδηγεί στην παράνοια.
Ο Franklin είναι ένας έγχρωμος κάτοικος των γκέτο γειτονιών του Los Santos (όχι πολύ μακριά από την Grove Street όπου κατοικούσε ο CJ) τυπικό δείγμα αυτού που τόσες φορές έχει αποτυπώσει η Rockstar στα παιχνίδια της. Συμμορίες, γκέτο-γειτονιές, γραφικοί χαρακτήρες, γκάνγκστα ζωή, μικροεγκλήματα κτλ. Δεν είναι τόσο ενδιαφέρον τύπος όσο ο Michael ή ο Trevor, αλλά καλύπτει μία τεράστια γκάμα χρωμάτων και ψηφίδων αυτού που θέλει να δώσει η Rockstar σαν αποτύπωμα του αμερικάνικου ψηφιδωτού. Κάνοντας μικροαπατεωνιές και ψευτοδουλειές, ο Franklin έχει βλέψεις για πολύ μεγάλα πράγματα, τα οποία αρχίζουν και πραγματοποιούνται από τη στιγμή που γνωρίζει τον Michael.
Ο Trevor είναι παλιός γνωστός του Michael. Ήταν ο συνεργάτης του στο τελευταίο μεγάλο «κόλπο» της συμμορίας του, από το οποίο ο Trevor έφυγε με άδεια χέρια και πιστεύοντας ότι ο σύντροφός του είναι νεκρός. Έχοντας σβήσει τα ίχνη του, ο Michael, αλλάζοντας όνομα και εντασσόμενος στο πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων, θεωρούνταν παρελθόν από τον Trevor. O οποίος παρεμπιπτόντως είναι παλαβός ως εκεί που δεν πάει άλλο.
Κατοικεί σε ένα άθλιο τροχόσπιτο στο Sandy Shores, μία θλιβερή αμερικάνικη παραγκούπολη στην έρημο, όπου η πιο πολυτελής κατοικία ξεχωρίζει επειδή έχει πόρτες, γεμάτη έμπορους ναρκωτικών, εργαστήρια μεθαμφεταμίνης και συμμορίες. Ο Τrevor κινείται αυτόνομα σε αυτήν την περιοχή, και η παλαβομάρα του του εξασφαλίζει την επιβίωση παρά τις στατιστικές ενδείξεις για το αντίθετο. Μέχρι που βλέπει στην τηλεόραση το φίλο του Michael (ο οποίος μόλις έχει διαπράξει την πρώτη του ληστεία μετά από εννιά χρόνια λόγω… επείγουσας ανάγκης) και αποφασίζει να διοργανώσει μία… γιορτή ανταμώματος με τον παλιόφιλό του.
{PAGE_BREAK}
Αυτό το γεγονός φέρνει και αυτόν στο Los Santos, όπου από ‘κει και πέρα εξελίσσεται μία άκρως Rockstar ιστορία, που περιέχει βρωμοδουλειές για το FIB, ληστείες, κραιπάλες (όπως θέλετε πάρτε το αυτό) και δεκάδες πράγματα να κάνεις. Είναι άξιο αναφοράς, ότι στην περίπτωση του Trevor μιλάμε ίσως για την πιο εξωφρενική επιλογή πρωταγωνιστή σε GTA παιχνίδι και ίσως σε όλη την gaming βιομηχανία. Πέρα από το ακραίο του χαρακτήρα και των αντιδράσεων (που ξεπερνά κατά πολύ τα standards του Reservoir Dogs για παράδειγμα) πρόκειται και για μία κινούμενη, καταστροφική στο πέρασμά της μηχανή εκτόξευσης φιλοσοφιών από αυτές που χτίζουν μεγαλοπρεπώς το καυστικό κοινωνικό σχόλιο της Rockstar. Ίσως, ό,τι πιο αξιομνημόνευτο μας έχουν δώσει ποτέ οι Σκωτσέζοι.
Σαν τι να πρωτοκάνει κανείς;
Είναι δώρον άδωρον να προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τι μπορεί να κάνει κανείς στο GTA V. Γι’ αυτό και θα σταθούμε στις προσθήκες και θα τις αξιολογήσουμε. Το GTAV έχει δανειστεί νευραλγικής σημασίας στοιχεία από προγενέστερα (και σχετικά πρόσφατα ) παιχνίδια της Rockstar. Η εναλλαγή χαρακτήρων είναι ένα κατάδικό του νέο στοιχείο που δουλεύει σχεδόν άψογα.
Δεν είναι πάντα αυθόρμητο, πολλές φορές εν μέσω μίας αποστολής είναι καθοδηγούμενο, αλλά ακόμα κι έτσι εμπλουτίζει απαράμιλλα μία εμπειρία που ειδάλλως θα είχε τυπική δομή. Κατά την ελεύθερη περιήγηση λειτουργεί ως μηχανισμός που φρεσκάρει τον παίκτη και καταπολεμά την κόπωση που προέρχεται από την ενασχόληση με έναν χαρακτήρα, καθώς δίνει την ψευδαίσθηση ότι ασχολούμαστε με τρία διαφορετικά campaigns (και ίσως έτσι να είναι). Κάθε ένας από τους τρεις ήρωες είναι ευνόητο ότι ξεκλειδώνει μία σειρά από δικές του παράπλευρες ασχολίες, στις οποίες δεν κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε διότι και μόνο η ανακάλυψή τους από τον παίκτη είναι γαργαλιστική εμπειρία μέσα στο παιχνίδι.
Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι ο Trevor μπορεί να γίνει «κοράκι» (κυνηγός επικηρυγμένων), ο Franklin βοηθός ενός αδίστακτου παπαράτσι (μετανιώνουμε ήδη που αναφερόμαστε σε αυτά, τόσο καλογραμμένα και έξυπνα τοποθετημένα είναι) ενώ ο Michael έχει αρκετούς πονοκεφάλους με την οικογένειά του. Αυτή η κόρη του για παράδειγμα είναι άλλο πράγμα. Πού τη χάνεις, πού τη βρίσκεις, πάντα με υπόκοσμο θα συναναστρέφεται. Σαν εκείνη τη φορά που έτρεχε ο Michael να την αρπάξει από ένα πάρτι πορνοπαραγωγών σε κότερο (λυπούμαστε για το spoiler… ήταν πάνω από τις δυνάμεις μας).
Τέλος, είναι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι κάθε ένας από τους τρεις χαρακτήρες, εκτός από τα κοινά γνωρίσματα που μπορούν να βελτιωθούν όπως στο San Andreas (stamina, fighting, shooting, driving κτλ) έχει και μία ιδιαίτερη ικανότητα που τον κάνει πιο κατάλληλο για συγκεκριμένη δουλειά. Ο Franklin μπορεί για μικρά χρονικά διαστήματα να ελέγχει το όχημά του καλύτερα, ο Michael να γίνεται δεινός σκοπευτής και ο Trevor να μπαίνει σε μία berserk κατάσταση όπου θολώνουν τα πάντα γύρω του και εξολοθρεύει τους εχθρούς κατά δεκάδες, εισπράττοντας ταυτόχρονα ελάχιστη ζημιά για τον εαυτό του.
Επίσης, ο κάθε χαρακτήρας είναι καλύτερος σε συγκεκριμένους τομείς, οπότε και η χρήση σε συγκεκριμένες αποστολές είναι αντίστοιχη. O Franklin είναι καλύτερο οδηγός, ο Michael καλύτερος σκοπευτής (γενικά, εκτός της Ειδικής Ικανότητας) και ο Trevor είναι καλύτερος χειριστής αεροπλάνων και ελικοπτέρων (απορριφθείς γαρ από τη σχολή αεροπόρων του αμερικάνικου στρατού, λόγω… ασταθούς χαρακτήρα). Για την Εναλλαγή των χαρακτήρων σημειώσατε 1 λοιπόν στη δεξιά στήλη.
Το shooting και ο χειρισμός του χαρακτήρα είναι μία μίξη βελτιωμένου (δραματικά βελτιωμένου) GTA IV και Max Payne. Υπήρχαν σημεία στο MP που ο χειρισμός και η αίσθηση shooting ήταν για σεμινάριο. Στο GTA V, λόγω της πιο arcade φύσης του τίτλου, δε φτάνουμε ποτέ σε αυτό το σημείο, αλλά η πρόοδος σε σχέση με παλιότερα GTA είναι τεράστια. Προσφέρεται πληθώρα όπλων με πολλά Modifications, ο μηχανισμός κάλυψης λειτουργεί σαν να έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ καλό Third Person Shooter, η αίσθηση των όπλων είναι καλή, και το auto lock απαιτεί κάποια ώρα ώστε να επέλθει εξοικείωση αλλά από κει και πέρα όλα λειτουργούν άψογα.
Τα Drive By’s είναι και πάλι ελαφρώς προβληματικά, και είναι κάτι που δυστυχώς ο γράφων αποφεύγει να χρησιμοποιεί. Από το RDR έχουμε τα “random events”. Στη ροή δηλαδή του sandbox παιχνιδιού, λαμβάνουν χώρα τυχαία γεγονότα τα οποία ο παίκτης μπορεί και να αγνοήσει. Ένας τσαντάκιας απομακρύνεται από το θύμα του και ο παίκτης (με όποιον χαρακτήρα χρησιμοποιεί) μπορεί να τον αγνοήσει, να τον προλάβει, να του πάρει τα κλοπιμαία και να τα κρατήσει, ή να τα επιστρέψει.
Με μεγάλη ευχαρίστηση συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχουν random events που παίζουν ρόλο και στην ιστορία, με χαρακτήρες που ξεκλειδώνονται για παρακάτω αποστολές. Σε ό,τι αφορά τις βασικές αποστολές, όπου υπάρχει ληστεία (η βασική ενασχόληση της παλιοπαρέας γαρ), η Rockstar ενσωμάτωσε έναν μηχανισμό κατά τον οποίο η συμμορία προσχεδιάζει τη διαδικασία, καθορίζοντας σημαντικές παραμέτρους. Δηλαδή εξασφαλίζοντας τα υλικά που απαιτούνται (οπλισμός, οχήματα, στολές κτλ), επιλέγοντας επιπλέον πρόσωπα σε θέσεις κλειδιά (χάκερ, οδηγός για διαφυγή, μισθοφόρος για εμπλοκή κτλ), τα οποία πρόσωπα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε επόμενη αποστολή, βελτιώνοντας τις επιδόσεις τους (αυξάνοντας την εμπειρία τους) και τέλος, επιλέγοντας τον τρόπο προσέγγισης της «δουλειάς».
{PAGE_BREAK}
Στα προαναφερθέντα δεν μιλάμε για κάτι προκαθορισμένο αλλά για κατά περίσταση συνθήκες που αλλάζουν από αποστολή σε αποστολή. Φερ ειπείν, σε μία τέτοια ληστεία υπήρχε η επιλογή για κατά μέτωπον επίθεση στο στόχο ή για πιο stealth και ύπουλη προσέγγιση. Πολλές φορές η προετοιμασία φαντάζει αγγαρεία. Η συλλογή οχημάτων για παράδειγμα δεν είναι τίποτε άλλο από μετακίνηση μέσα στην πόλη (ή στο χάρτη γενικά) από το σημείο Α στο σημείο Β. Βοηθάει όμως τόσο πολύ να μπει ο παίκτης στο κλίμα, ώστε τελικά δεν παραπονιόμαστε. Για να μην αναφέρουμε όλα τα μεζεδάκια που στο μεταξύ προσφέρει η Rockstar, με συνεχείς διαλόγους άκρως διασκεδαστικούς και κατάλληλου ύφους. Σημειώσατε 1 κι εδώ. Η οδήγηση, ο έλεγχος οχημάτων και η περιήγηση στο χάρτη είναι πολύ καλύτερη του GTA IV. Δε μιλάμε φυσικά για driving simulator, αλλά όπως και να’ χει λειτουργεί απροβλημάτιστα.
Τα αεροσκάφη επιστρέφουν μεγαλειωδώς στο V, αφού η Rockstar προσφέρει και μεγαλύτερο, πιο άνετο χάρτη, και το μόνο που παραμένει ελαφρώς προβληματικό είναι ο χειρισμός ελικοπτέρων που δεν ανταποκρίνεται καλά. Υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στα controls και μπορεί κάτι τέτοιο να έγινε εκούσια, αλλά η συνολική αίσθηση δεν είναι αυτή που θα θέλαμε.
Γενικώς, και με δεδομένο το μέγεθος του χάρτη, η περιήγηση σε αυτόν και σε κάθε ενδιαφέρουσα γωνιά, είναι απολαυστική με όποιο μέσο και αν γίνεται. Η προσθήκη της βαθμολόγησης των αποστολών είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή αυτού του ατελείωτου υφαντού που έπλεκε στον αργαλειό της η σκωτσέζικη εταιρεία εδώ και πέντε χρόνια. Σαν να μην ήταν αρκετά αυτά που έχει να κάνει ο παίκτης στο παιχνίδι, η Rockstar δίνει τη δυνατότητα να ξαναπαιχτούν οι αποστολές για να επιτευχθεί μεγαλύτερη βαθμολογία, που καθορίζεται από το χρόνο ολοκλήρωσης της αποστολής και από αντικειμενικούς στόχους που κάθε φορά διαφέρουν και που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που προσεγγίζουμε μία αποστολή.
Όχι παρασάγγας, αλλά σίγουρα κάτι θα κάνει διαφορετικά ο παίκτης τη δεύτερη ή την τρίτη φορά. Πολύ επιτυχημένη προσθήκη και αυτή, δίνει replayability χωρίς να χρειάζεται να ξαναξεκινήσει κανείς το παιχνίδι. Στην ίδια… «συνεδρία» το GTAV είναι ένας τίτλος που ουσιαστικά δεν τελειώνει σχεδόν ποτέ. H προσθήκη ουσιαστικών checkpoints έχει σώσει την παρτίδα σε συγκεκριμένες περιστάσεις στο παιχνίδι. Βρισκόμαστε πολύ μακριά από τα μηνύματα στο κινητό του Nicko για επανάληψη της αποστολής, και δεκάδες χιλιόμετρα μακρύτερα από το save system του San Andreas.
Ακόμα και μέσα στην αποστολή υπάρχουν checkpoints, που διευκολύνουν τη ζωή του παίκτη και εξασφαλίζουν πρόσθετες ώρες διασκέδασης, που ειδάλλως θα δαπανούνταν σε επανάληψη των ίδιων και των ίδιων πραγμάτων. Θυμηθείτε μόνο, τι αποστάσεις καλύψατε σε προηγούμενα GTA προκειμένου να φτάσετε στο σημείο έναρξης της αποστολής μετά από αποτυχία στην προηγούμενη προσπάθεια και πόσες ώρες δαπανήσατε σε αυτή τη διαδικασία. Το κίνητρο για να μη γίνεται κατάχρηση των checkpoints υπάρχει, εφόσον σε ορισμένες μεγάλες αποστολές ο παίκτης επιθυμεί την 100% βαθμολογία. Και πάλι είναι θέμα επιλογής.
Έχει επίσης βελτιωθεί η περιήγηση στο Internet η διαχείριση των emails και των μηνυμάτων που γίνεται εξολοκλήρου από το κινητό τηλέφωνο του κάθε χαρακτήρα. Ξεχάστε τις επισκέψεις στα Internet café και τη δυσκολία διαχείρισης μηνυμάτων. Τα πράγματα εδώ είναι πιο απλά χωρίς αυτό να στοιχίζει στον πλούτο του περιεχομένου. Τέλος, η δυνατότητα αγοράς από τους χαρακτήρες συγκεκριμένων επιχειρήσεων (πέρα από ακίνητη περιουσία) τονίζει το ιδιαίτερο του κάθε ένα χαρακτήρα και εμπλουτίζει το σύνολο των επιμέρους ασχολιών στον τίτλο. Προς τη θετική κατεύθυνση και αυτή η προσθήκη.
Fetch αποστολές και ουσία
Δεν είναι όλο το gameplay περιεχόμενο του GTA V άψογο. Είναι μοιραίο από τη φύση του τίτλου να υπάρχουν και αποστολές-ασχολίες οι οποίες θα εκπλήξουν τον παίκτη με το πόσο προβλέψιμες είναι. Θα μπορούσαν επομένως να λείπουν οι αποστολές του Franklin με το ρυμουλκό; Θα ήμασταν και πάλι ευχαριστημένοι αν έλειπαν οι διανομές όπλων από ξηράς και αέρος του Trevor; Θα έκανε κάποια διαφορά αν ο Michael δε βρισκόταν με τη γυναίκα του τόσο συχνά για να κάνει γιόγκα ή να παίξει τένις; Αναρωτηθείτε εσείς και απαντήστε.
Η Rockstar κατά την άποψά μας χτίζει έναν κόσμο-παιδική χαρά (ακόμα κι αν εκεί στις τραμπάλες και την τσουλήθρα υπάρχει λίγο αιματάκι που καφετίζει καθώς οξειδώνεται και δίπλα στις κούνιες παίρνει το μάτι μας μία πίπα μεθαμφεταμίνης και ένα άδειο μπουκάλι ουίσκι).
Μπορεί σε όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια της ίδιας φύσης όλα αυτά να καταντούν κουραστικά από ένα σημείο και μετά. Τα GTA όμως δικαιούνται να έχουν ΚΑΙ αυτά τα gameplay υλικά. Και όπως έδειξε και η πρόσληψη από τον κόσμο στο IV που πολλά από αυτά έλειπαν, όχι μόνο δικαιούται αλλά και επιβάλλεται να τα έχει. Στο κάτω κάτω, είναι στο χέρι του παίκτη να επιλέξει να ασχοληθεί με αυτά και να χτίσει το δικό του κάστρο στην άμμο. Αλλιώς μπορεί να συνεχίσει να ασχολείται μόνο με τις τραμπάλες και τις κούνιες.
Και επειδή αναφερθήκαμε σε αυτήν την ελαφρώς περίεργη παιδική χαρά, ναι, αυτή που η γιαγιά με το εγγονάκι της στραβοκοιτάζει με υποψία γιατί δεν της καλοφαίνεται εκείνος ο τύπος στη γωνία οπότε και επιταχύνει το βήματισμό της, αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε στο επίτευγμα της Rockstar σε οπτικό-ηχητικό-ηχοχρωματικό και κινηματογραφικό επίπεδο, να αποδώσει το πληρέστερο sandbox περιβάλλον που έχουμε συναντήσει σε παιχνίδι.
{PAGE_BREAK}
Καλώς ήλθατε (ξανά στο Los Santos). Ναι, έχουν αλλάξει τα πράγματα
Από μόνο του το San Andreas ήταν επανάσταση. Τεράστιος χάρτης, τρεις πόλεις, ποικιλία, και χιλιάδες χρώματα σε έναν γεωγραφικό καμβά που αποτύπωνε χαρακτηριστικές περιοχές της Αμερικής μέσα σε ένα διαδραστικό ψηφιακό μέσο. Τα ίδια κάνει και το GTA V. Περίπου. Γιατί η κλίμακα έχει αλλάξει. Η λεπτομέρεια έχει εκτοξευθεί. Η αληθοφάνεια τινάζεται σαν πύραυλος. Και το στόμα μένει συνεχώς ανοικτό από έκπληξη μπρος στη δουλειά που έχει γίνει. Γουστάρει-δε γουστάρει κανείς αυτό το στυλ παιχνιδιών, συμφωνεί-δε συμφωνεί με τη γραμμή της Rockstar για αυστηρά ενήλικο περιεχόμενο, συμπλέει-δε συμπλέει με την αισθητική του πράγματος (να χειρίζεσαι έναν παλαβό με… συνεχή ξεσπάσματα οργής που καταλήγουν ουκ ολίγες φορές σε μακελειό) πρέπει να βγάλει το καπέλο στα παλικάρια που δούλεψαν πάνω σε κάθε εικονικό-ψηφιακό τετραγωνικό μέτρο του χάρτη.
Η λεπτομέρεια στην απόδοση μία αμερικάνικης μεγαλούπολης και της αμερικανικής επαρχίας μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο αν κάποιος ασχοληθεί με το παιχνίδι. Ποικίλες γειτονιές, διαφορετικές αρχιτεκτονικές, ζωντάνια στους δρόμους, εμπορικές περιοχές, φτωχογειτονιές και γκέτο, λιμάνια και αεροδρόμια, πολυτελείς οικισμοί για νεόπλουτους, ουρανοξύστες και πολύβουο κέντρο, βιομηχανικές ζώνες, ανισόπεδοι αυτοκινητόδρομοι και φισκαρισμένες λεωφόροι, ύπαιθρος, βουνά και λαγκάδια, ποτάμια και λίμνες, παραγκουπόλεις και αμερικάνικη επαρχία, πολυτελή παραθαλάσσια θέρετρα, καταυλισμοί συμμοριών και φάρμες με υπόγεια εργαστήρια ναρκωτικών, φυλακές, στρατιωτικές βάσεις, βουνοκορφές και χαραγμένα μονοπάτια για ποδηλασία και ανάβαση.
Από την άμεση επαφή με το περιβάλλον του «πραγματικού» Los Angeles (όχι του γράφοντα) η μαρτυρία οδηγεί σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Ότι η αποτύπωση της «αληθινής» αμερικανική πόλης είναι άκρως επιτυχημένη και της λείπει μόνο μία μικρή αστραπή την κατάλληλη στιγμή που θα ηλεκτρίσει το άψυχο ψηφιακό σώμα και θα το ζωντανέψει. Δεν έχει νόημα η περιγραφή. Έχει όμως νόημα η επισήμανση ότι κάθε ένα από τα στοιχεία που αναφέρονται και τα υπόλοιπα εκατοντάδες που δεν αναφέρονται, είναι αληθοφανώς και λεπτομερώς κατασκευασμένα σε ανατριχιαστικό βαθμό.
Οι κόσμοι που μας έχουν χαρίσει δεκάδες στιγμές αισθητικού κάλλους στο L.A. Noire, στο Read Dead Redemption στο GTA IV, εδώ συγκεράζονται για ένα άνευ προηγουμένου αποτέλεσμα που αποτελεί τον κολοφώνα της δόξας αυτής της εταιρείας. Και σαφώς δεν αναφερόμαστε μόνο στον οπτικό τομέα. Τα ηχοχρώματα, οι διάλογοι, οι αποκρίσεις των NPC, ο κύκλος μέρας και νύκτας, οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, οι αντιδράσεις ενός παλλόμενου κόσμου απέναντι στις επιθυμίες του παίκτη, λειτουργούν για το καλύτερο αποτέλεσμα που έχει δει gamer σε ανοικτό κόσμο.
Δεν ποντάρει στο μέγεθος η Rockstar. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι ο χάρτης είναι ακόμα και μικρότερος του αναμενομένου (ανάλογα με το hype το οποίο απ όσο καταλαβαίνετε δύσκολα ελέγχεται). Σε αυτήν όμως την έκταση που αποφάσισε η Rockstar να κτίσει, έκτισε με τα καλύτερα υλικά, ζωγράφισε με τα καλύτερα χρώματα και σμίλευσε με τα καλύτερα καλέμια. Είναι κρίμα να θεωρηθεί η παραπάνω περιγραφή ως εξύμνηση της εταιρείας. Δεν είναι, και να είστε βέβαιοι γι΄αυτό. Είναι αυτό που γράφουμε. Περιγραφή. Όσο πιο κατασταλαγμένα και επιεικέστερα μπορεί να γίνει.
Είναι άδικο για τη δουλειά που έχει γίνει στο παιχνίδι να περιγραφεί αυτός ο κόσμος με πιο συγκρατημένους χαρακτηρισμούς. Δεν είναι θέμα αποθέωσης. Αυτή την αποφεύγουμε συνήθως, το γνωρίζετε. Είναι θέμα απόδοσης ευσήμων εκεί που πραγματικά αξίζουν. Οι κονσόλες παλεύουν να χειριστούν αυτό που τους δίνει η Rockstar. Γι’ αυτό και κατά τη γρήγορη οδήγηση το frame rate μπορεί να πέφτει (όχι σε σημεία που να γίνεται unplayable το παιχνίδι),το aliasing να είναι εμφανές και σε κάποιες (όχι πάντα) περιπτώσεις να υπάρχει pop up που όμως απέχει παρα πολύ από το να θεωρείται ενοχλητικό.
Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι και ανύπαρκτο. Αυτό είναι το αντίτιμο για τα καλύτερα animation που έχετε δει σε GTA (υπάρχει βέβαια και το RDR που ήταν εξίσου καλό σε αυτόν τον τομέα), για υπέροχα textures που δεν έχουν προσεχθεί μόνο σε κάποιες δυσπρόσιτες περιοχές (βλάστηση στα βουνά, κάποια βράχια κτλ) και ελάχιστους εσωτερικούς χώρους, για τον καταπληκτικό φωτισμό και απόδοση καιρικών φαινομένων, για το πανέμορφο νερό σε λίμνες θάλασσες και ποταμούς και για το θεαματικό draw distance.
Αν θεωρούσαμε ότι η τρέχουσα γενιά κονσολών μπορούσε να δώσει κάτι παραπάνω θα το απαιτούσαμε και θα γκρινιάζαμε. Αλλά κάτι μας λέει ότι η Rocktar κατανάλωσε και την τελευταία σταγόνα χυμού από τη συσκευασία, και το λίγο που έμεινε να υγραίνει τα εσωτερικά τοιχώματα του tetrapack εξατμίστηκε. Αυτό τουλάχιστο υποθέτουμε με τις πενιχρές μας γνώσεις όταν βλέπουμε γραφικά Max Payne 3 σε ένα παιχνίδι ανοικτού κόσμου (του μεγέθους του GTA V).
Τελική πινελιά, η επιλογή της Rockstar να έχει τους γνωστούς καυστικούς διαλόγους ακόμα και στην τελευταία, την ελάχιστης σημασίας αποστολή. Το παιχνίδι αποκτά έτσι μία αταλάντευτη δυναμική που κάνει τον παίκτη να νιώθει ότι δε διακόπτεται ποτέ και για κανένα λόγο. Η μετάβαση στις αποστολές είναι ένα σώμα με τους διαλόγους και τα cutscenes, και η εναρμόνιση με τον ζωντανό κόσμο οδηγούν σε ένα θεαματικό αποτέλεσμα.
{PAGE_BREAK}
Η Μεγάλη Ληστεία των Δυτικών Ψευδαισθήσεων
Ξεχωριστή μνεία θεωρούμε ότι πρέπει να γίνει στο «λογοτεχνικό» περιεχόμενο του GTA V. Δεν λαμβάνουμε θέση. Δεν κρίνουμε και δε συμβουλεύουμε. Παρατηρούμε και αξιολογούμε. Και υποτίθεται ότι εναρμονιζόμαστε με αυτό που η ίδια η Rockstar δέχεται αδιαμαρτύρητα για τα παιχνίδια της. Ότι είναι αυστηρά για ενηλίκους. Το περιεχόμενο είναι απολύτως ενήλικο. Μπορεί να υπήρξε και στο παρελθόν. Ποτέ όμως σε τέτοιο βαθμό. Ποτέ με τόση αληθοφάνεια. Το ζωντανό περιβάλλον και η γραφική απόδοση που θυμίζει κινηματογραφική καταγραφή της πραγματικότητας, σιγοντάρει την κατάσταση. Το Hot Coffee Μode φαντάζει ερασιτεχνικό θέατρο σκιών, μαγνητοσκοπημένο σε χρησιμοποιημένη βιντεοκασέτα αντιπαραβαλλόμενο με 1080p βίντεο εν συγκρίσει με το GTA V. Πού είναι άραγε οι υμνητές του ηθικισμού που έκαναν πάρτι με ένα ξεκλειδωμένο mode όταν στο GTA V οι σκηνές sex και βίας (ακατάσχετης βίας) διαδέχονται η μία την άλλη;
Ή κάπου θα έχουν κρυφτεί ή κάπου αλλού θα ετοιμάζουν το νομικό τους οπλοστάσιο μήπως τσιμπήσουν και αυτοί κάτι ψιλά από κάποιο δικαστήριο, κάποια νότιας κομητείας, κάπου στην Αμερική. Μέχρι τότε, το βωμολοχικό περιεχόμενο, τα σουβλερά σχόλια, ο απέραντος σαρκασμός του νεόκοπου μπουρζουάζ lifestyle-σμού, η οξεία κριτική στο αμερικάνικο όνειρο που γίνεται εφιάλτης και ο καγχασμός απέναντι σε οποιαδήποτε ηθικιστική αρλούμπα, θα τους συντροφεύει.
Ψάξτε καλά το GTA V. Εξερευνήστε τον κόσμο του. Πλοηγειθείτε στα websites του internet του. Διαβάστε τις διαφημίσεις του. Παρακολουθείστε προσεκτικά τους διαλόγους του, όποτε και αν λαμβάνουν χώρα και υπό οποιαδήποτε περίσταση. Μόνο να κερδίσετε έχετε. Ακόμα και αν αισθητικά δε συμβαδίζετε με αυτό που βλέπετε στην οθόνη σας. Κάθε αράδα είναι και μία αλληγορία με αντικατοπτρισμό στην πραγματική… πραγματικότητα (συγχωρέστε μας την «ευφράδεια»). Και κάθε αλληγορία έχει κάτι να πει.
Μετά το αριστούργημα πολιτικής αλληγορίας που ονομάζεται Undead Nightmare (που επιβάλλεται να παιχτεί μόνο και μόνο γι’ αυτό το λόγο) η Rockstar βουτάει στο βερνίκι έναν ολόκληρο GTA τίτλο που θα φτάσει σε εκατομμύρια χέρια και τον βάφει με τα χρώματα της Αστερόεσσας μόνο που βγαίνουν κάπως μπερδεμένες οι ρίγες και ανάποδα τα αστέρια. Η Rockstar δεν «κολλάει» πουθενά. Είναι έτοιμη να σαρκαστεί κάθε πτυχή της αμερικάνικης πραγματικότητας, να εξευτελίσει (δικαίως) κάθε τι που θεωρείται «ηθικό» κάστρο της σύγχρονης όχι μόνο αμερικάνικης αλλά γενικά δυτικής κοινωνίας, και να παίξει με όρους και καταστάσεις που θεωρούνται άπαρτα κάστρα στον τομέα της ιδεοληψίας και των κοινωνικών συμβάσεων.
Ε, αυτά τα κάστρα η Rockstar τα πολιορκεί με δεκάδες trebuchet και τα κάνει σκόνη. Και δεν κρατάει αιχμαλώτους. Η τεχνολογία πλέον τη βοηθάει πολύ και η κριτική της εμπλουτίζεται με πράγματα (animations, λεπτομέρειες στα γραφικά κτλ) που δε θα μπορούσαμε να δούμε παλιότερα. Είναι κρίμα (και μοιραίο για τις μικρότερες ηλικίες αλλά και για τους μεγαλύτερους που αντιμετωπίζουν επιφανειακά τα GTA) αυτή η πτυχή του παιχνιδιού να μη πάρει ίσως και τα μεγαλύτερα εύσημα στο σύνολο της δημιουργίας.
Ποιος είπε ότι έχει σημασία ο βαθμός; Ποιος νοιάζεται για βαθμούς;
Το «10» στο GTAV δεν μπαίνει γιατί είναι «το καλύτερο παιχνίδι της γενιάς». Άλλωστε τι μπορεί να λέει αυτό σε κάποιον που δε συμπαθεί τα open world παιχνίδια (ω πολυχρονεμένε μας αρχισυντάκτη;). Τι μπορεί να λέει αυτή η φράση σε κάποιον που θεωρεί ανώτερα τα RPG ή περνάει 15 ώρες την ημέρα παίζοντας online shooter; Τίποτα απολύτως δε λέει. Και κυρίως δε λέει τίποτα και στο γράφοντα γιατί ούτε αυτός το πιστεύει. Δεν ξέρουμε καν αν είναι το καλύτερο παιχνίδι της Rockstar, και δεν το ξέρουμε γιατί ούτε αυτό έχει σημασία. Και άραγε είναι σε όλα άψογο;
Πώς παίρνει «δέκα»; Ούτε άψογο είναι. Αλλά τα έχουμε ξανασυζητήσει. Όταν στη ζυγαριά μπαίνουν τρία, τέσσερα, πέντε αρνητικά στοιχεία που γεμίζουν δε γεμίζουν μία χαρτοσακούλα μπακάλικου, και στην άλλη μεριά παλαντζάρει ένα container (από τα μεγάλα, της Cosco) γεμάτο με ώρες διασκέδασης και φροντισμένο περιεχόμενο, τι να πει και η ζυγαριά; Θα σπάσει και θα αχρηστευθεί. Το «10» μπαίνει γιατί με το GTA V η Rockstar πείθει για το ότι, ό,τι μπορούσε να κάνει σε αυτή τη γενιά, το έκανε. Όχι ότι οι τύποι δουλεύουν με γενιές και megabytes ram.
Μας έχουν πείσει ότι αναπτύσσουν τα παιχνίδια τους σε άγνωστα μηχανήματα κλεμμένα από το Hangar 18 και με ένα μαγικό φίλτρο τα περνούν όπου χρειάζεται κάθε φορά να τα περάσουν. Μας έχουν πείσει επίσης ότι έβαλαν όσο περισσότερο μεράκι και όση περισσότερη δουλειά μπορούσαν σε έναν τίτλο που δεν κάθεται αναπαυμένος στις δάφνες περασμένης δόξας αλλά κάνει και καινούργια πράγματα και τα κάνει καλά. Τέλος, μας έχουν πείσει ότι υπάρχουν εκεί έξω εταιρείες που δε μασάν ούτε από σύγχρονες τάσεις ούτε από ρεύματα ούτε από μόδες.
Γιατί είναι τάσεις, μόδες και ρεύματα από μόνες τους. Και χαράζουν δρόμους (λεωφόρους για την ακρίβεια), άσχετα αν αυτούς τους δρόμους δεν τους ακολουθεί κανένας άλλος. Και ο δρόμος μένει έρημος αφού καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός, μέχρι να περάσει το επόμενο τριαξονικό της Rockstar. Κι εμείς μένουμε στην άκρη, πίσω από τις κορδέλες ασφαλείας, με ένα χειριστήριο στο χέρι, να περιμένουμε να πέσει μία καρό σημαία για έναν αγώνα που δεν ξεκίνησε ποτέ. Τόσο το καλύτερο για τον αγώνα.
Σάββας Καζαντζίδης
{nomultithumb}
