Αν το “Commandos”, σας λέει κάτι, προσπεράστε το review και παίξτε το.
Σε τι είδος να βάλουμε τώρα αυτό το παιχνίδι; Να το πούμε ξερά action (πασπαρτού α λα “action-adventure”), οπότε να μην βγαίνει και πολύ νόημα; Ή μήπως να το πούμε RTS (που ουσιαστικά είναι) αλλά να μπερδευτεί όλος ο κόσμος με μία εντελώς διαφορετική μερίδα παιχνιδιών; Είναι μία από αυτές τις περιπτώσεις όπου ορισμένα παιχνίδια είναι τόσο ιδιαίτερα και την ίδια στιγμή τόσο αναγνωρίσιμα, που τελικά καταφέρνουν να ταυτοποιούν ένα είδος από μόνα τους, σε τέτοιο βαθμό που οποιαδήποτε άλλη κατηγοριοποίηση φαντάζει απλά ως λάθος. Στην περίπτωση του Shadow Tactics: Blades of the Shogun ο δικαιότερος, λακωνικός χαρακτηρισμός που μπορούμε να του αποδώσουμε είναι: σαν τα Commandos και τα Desperados.
Είμαστε σίγουροι πως οι παλιότεροι αναγνώστες θα νοιώσουν ένα ευχάριστο αίσθημα νοσταλγίας στο άκουσμα αυτών των δύο παιχνιδιών. Μιλάμε για δύο πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις με καινοτόμο gameplay, που επικεντρώνονταν κατά 99% στο stealth, απαιτώντας κινήσεις χειρουργικής ακρίβειας. Όσο κι αν προσπαθούμε να θυμηθούμε διάφορους τίτλους με το συγκεκριμένο τρίπτυχο του gameplay (stealth, ισομετρική προοπτική, ταυτόχρονος έλεγχος 1-5 χαρακτήρων σε πραγματικό χρόνο) αδυνατούμε να φέρουμε στο μυαλό μας άλλους τίτλους εκτός από την κορυφαία τριλογία των Commandos, το αξιοπρεπέστατο Desperados και το Robin Hood: The Legend of Sherwood (για το οποίο όμως δεν έχω άποψη από πρώτο χέρι).
Έπειτα από το μέτριο Desperados 2 του 2006 επήλθε η ολοκληρωτική ξηρασία σε αυτό το είδος, κάτι για το οποίο πιστεύουμε ότι φέρει ευθύνη και η πρωτοπόρος Pyro Studios, που αποφάσισε να μεταφέρει την πασίγνωστη σειρά της στο χώρο των FPS με το Commandos: Strike Force, το 2006, θέλοντας άστοχα να ακολουθήσει τη μόδα της εποχής για παιχνίδια πρώτου προσώπου στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ταυτόχρονος χειρισμός διαφόρων χαρακτήρων λειτουργούσε εντελώς “άχαρα” στη νέα προσέγγιση και, γενικά, το παιχνίδι ωχριούσε μπροστά σε δημιουργίες που ήταν ανεπτυγμένες σαφέστατα από πιο έμπειρες εταιρίες στον τομέα. Ας επανέλθουμε στο σήμερα, όμως, όπου η γερμανική Mimimi Productions αποφασίζει όχι μόνο να αναβιώσει ένα παλιό και σχεδόν ξεχασμένο είδος, αλλά και να φέρει τελικά εις πέρας ένα από τα καλύτερα δείγματά του. Με λίγα λόγια το Shadow Tactics εκσυγχρονίζει πλήρως τη συνταγή, διατηρώντας στο έπακρο τη φιλοσοφία και την υψηλή πρόκληση που έφεραν τα “Commandos”, αποτυπώνοντας ταυτόχρονα τη δική του ταυτότητα ώστε να μην μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως απλός μιμητής.
Καταρχάς η τοποθεσία του σε μία εντελώς διαφορετική εποχή και περιοχή -και δη αυτή της φεουδαρχικής Ιαπωνίας- καταφέρνει να τραβήξει αυτομάτως τα βλέμματα. Το σενάριο από την άλλη… όχι και τόσο. Στο Shadow Tactics ακολουθούμε πέντε πολεμιστές που προσπαθούν να εμποδίσουν την προσπάθεια του εχθρικού Kage-sama να ανατρέψει τον Shogun. Εάν είστε έστω και ελάχιστα πονηρεμένοι, τότε θα μαντέψετε την πραγματική ταυτότητα του αντιπάλου από χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, ο βασικός λόγος της ανάγκης για ανατροπή του Shogun εκφράζεται με εντελώς αφελή τρόπο, καταλήγοντας τελικά να μην είναι τίποτα περισσότερο από μία αφορμή για την περιπέτεια των ηρώων μας.
Από την άλλη πλευρά, οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των πέντε χαρακτήρων είναι περισσότερο δουλεμένες. Όχι κάτι φοβερό βέβαια, αλλά έχει δοθεί μία άλφα προσπάθεια στους μεταξύ τους διαλόγους. Επίσης, η Mimimi αξίζει πραγματικά τα εύσημα για την επιλογή μεταξύ αγγλικών και ιαπωνικών φωνών, τη στιγμή που άλλοι indie developers αδυνατούν να βάλουν έστω και μερικές γραμμές ομιλίας. Ενδιαφέρουσα πινελιά αποτελούν και οι διάλογοι μεταξύ των χαρακτήρων κατά τη διάρκεια των αποστολών, ακούγοντάς τους να σχολιάζουν διάφορες καταστάσεις που βρίσκονται μπροστά τους.
Όσο όμως κι αν το θέμα του σεναρίου κυμαίνεται τελικά σε μετριότατα επίπεδα, η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το είδος λίγη σημασία έχει σε περίπτωση που το gameplay εκπληρώνει τον σκοπό του. Σε αυτόν τον τομέα το Shadow Tactics βρίσκεται σε υψηλότατο επίπεδο και είμαστε σίγουροι πως όσοι ασχοληθούν θα το τοποθετήσουν πλάι στη θέση του βάθρου που έχουν τα Commandos δίχως δεύτερη σκέψη. Η όρεξη της Mimimi για τη δημιουργία ενός άκρως απαιτητικού παιχνιδιού με σωστές ισορροπίες και χορταστικό περιεχόμενο είναι κάτι παραπάνω από έκδηλη. Πρώτα από όλα θα πρέπει να πούμε ότι όσοι είχατε ασχοληθεί με παιχνίδι του είδους θα βρεθείτε απευθείας στο στοιχείο σας.
Οι συνολικά 13 αποστολές βασίζονται πάντα στη stealth προσέγγιση και ποτέ μα ποτέ δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για κατά μέτωπο επίθεση ως ορθή τακτική. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι αν σας εντοπίσει κάποιος εχθρός θα χάσετε αυτομάτως. Είναι όμως τέτοια η φύση του παιχνιδιού, που εάν σας πάρει χαμπάρι ένας εχθρός, μάλλον θα πατήσετε ενστικτωδώς το quick load. Κατά την γνώμη μου είναι τέτοια η αξία και η ουσία του stealth στο Shadow Tactics, που δεν έχει νόημα να μην βγάλετε κάθε επίπεδο δίχως να σας αντιληφθούν.
Η A.I. είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να οδηγεί σε εντελώς προβλέψιμες συμπεριφορές, κάτι όμως που δεν μπορεί να θεωρηθεί σε καμία περίπτωση ως αρνητικό, δεδομένου ότι η φιλοσοφία του Shadow Tactics και του είδους γενικότερα περιστρέφεται γύρω από κινήσεις ακριβείας, που δύναται να εκτελεστούν μόνο όταν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια τις κινήσεις και τις αντιδράσεις των αντιπάλων. Ως εκ τούτου, οι εχθροί ακολουθούν ευλαβικά τις “τροχιές” τους, ενώ, ως είθισται στο είδος, μπορούμε πάντα να δούμε με απόλυτη ακρίβεια το εύρος της όρασής τους. Εν ολίγοις, στα πλαίσια του είδους, θα λέγαμε ότι η A.I. βρίσκεται στο ύψος των περιστάσεων. Μία νέα ιδέα (αν δεν μας απατά η μνήμη μας), που αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη, αφορά τη δυνατότητα να μαρκάρουμε ένα συγκεκριμένο σημείο του χάρτη, το οποίο μας δείχνει από ποια σημεία του χάρτη και πότε οι διάφοροι φρουροί κοιτούν προς τα εκεί. Είναι μία πολύ χρήσιμη λειτουργία όταν θέλουμε, για παράδειγμα, να εξοντώσουμε κάποιον εχθρό αλλά λόγω του μεγέθους που έχει ο χάρτης είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβουμε αν έχουμε κάποιο “άνοιγμα” για να τον εξοντώσουμε αλλά και να προλάβουμε να κρύψουμε το πτώμα του.
Φυσικά, από τη στιγμή που είμαστε στην αρχαία Ιαπωνία δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι χαρακτήρες με εξαιρετικές ακροβατικές τεχνικές. Τρεις από τους πέντε χαρακτήρες έχουν την ικανότητα να σκαρφαλώνουν στις στέγες αλλά και να πηδούν από τη μία στέγη στην άλλη, παρέχοντάς τους σημαντικό προβάδισμα έναντι των άγρυπνων εχθρών, δίνοντας τελικά ακόμα μεγαλύτερο βάθος στην προσέγγιση των objectives. Κάθε ένας από τους χαρακτήρες έχει τα δικά του προτερήματα και αδυναμίες, οδηγώντας σε μία ικανοποιητική “εργαλειοθήκη”, που θα λέγαμε ότι είναι η καλύτερη και πιο απολαυστική που έχουμε δει στο είδος.
Ο Shinobi έχει τη δυνατότητα να πετάει πέτρες για να τραβάει την προσοχή των εχθρών, ενώ το αθόρυβο αιχμηρό αστέρι του είναι εξαιρετικά χρήσιμο για εξοντώσεις από μακριά. Η νεαρή Yuki μπορεί να στήνει παγίδες και να οδηγεί προς το μέρος της εχθρούς, χρησιμοποιώντας τη φλογέρα της. Φυσικά δεν λείπει ο ειδήμονας των μεταμφιέσεων στο πρόσωπο της Aiko, η οποία μπορεί να προχωράει ανενόχλητη ανάμεσα στους εχθρούς ντυμένη ως παλλακίδα, εκτός και αν περάσει μπροστά από το βλέμμα των δαιμόνιων Samurai. Ο φίλιος Samurai πάντως έχει ίσως την πιο ισχυρή ικανότητα, που του επιτρέπει σε μία περιορισμένη περιοχή να σκοτώσει ταυτόχρονα τρεις εχθρούς (η χρήση αυτής της δύναμης είναι πραγματικά απολαυστική). Όσο όμως χρήσιμες είναι αυτές οι ικανότητες και όσο και αν υπάρχουν περιθώρια εκμετάλλευσης της προβλέψιμης A.I. το παιχνίδι ποτέ δεν γίνεται περίπατος. Η ένταση παραμένει αμείωτη και αυξάνεται σε κάθε επίπεδο. Τα διαφορετικά είδη εχθρών μπορεί να μην είναι πολλά, αλλά είναι τα άκρως απαραίτητα για να δώσουν το απαιτούμενο βάθος. Οι απλοί εχθροί μπορεί να βρίσκονται στο έλεός μας, αλλά από την άλλη έχουμε τους υψηλόβαθμους στρατιώτες που δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να παρεκκλίνουν από την πορεία τους ή να φύγουν από το πόστο τους ο κόσμος να χαλάσει.
Επιπλέον, οι εχθρικοί Samurai, εκτός από το ότι έχουν πολύ πιο οξεία παρατηρητικότητα, δύναται να εξοντωθούν αποκλειστικά και μόνο από τον δικό μας Samurai, περιπλέκοντας έτσι την κατάσταση. Εννοείται βέβαια ότι κάθε επίπεδο είναι γεμάτο από εχθρούς αλλά και πολίτες που είναι έτοιμοι να ξεφωνίσουν στις Αρχές έτσι και μας αντιληφθούν, αναγκάζοντάς μας να σχεδιάζουμε με πάσα λεπτομέρεια κάθε κίνησή μας. Στην ανάγκη, για κινήσεις ακριβείας, μπορεί να βοηθήσει καταλυτικά το καινοτόμο σύστημα του Shadow Mode, που μας επιτρέπει να “προγραμματίσουμε” διάφορες ενέργειες στους χαρακτήρες μας, οι οποίες μπορούν να εκτελεστούν ταυτόχρονα με το πάτημα ενός κουμπιού. Αυτή η δυνατότητα λύνει τα χέρια σε πολλές καταστάσεις όπου διαφορετικά η ταυτόχρονη εκτέλεση άκρως συγχρονισμένων κινήσεων από 2-4 χαρακτήρες θα ήταν, πρακτικά, αδύνατη.
Ανεξάρτητα από τις διάφορες βοήθειες που έχουμε στα χέρια μας, θα πρέπει να σας προειδοποιήσουμε πως το Shadow Tactics είναι από αυτά τα παιχνίδια που σε στγιμές θα σας φέρουν στο σημείο να θέλετε να σπάσετε το πληκτρολόγιό σας από τον εκνευρισμό και τα αλλεπάλληλα quick loads. Είναι όμως τόσο δίκαιη η δυσκολία, που τελικά αυτός ο εκνευρισμός διοχετεύεται σε πείσμωμα για την εύρεση μίας λειτουργικής τακτικής. Ποτέ δεν φτάσαμε στο σημείο να πατήσουμε το quit, σηκώνοντας τα χέρια ψηλά, ακόμα και αν χρειάστηκε να κάνουμε 10 quick loads σε διάστημα 10 δευτερολέπτων, ακριβώς επειδή γνωρίζαμε ότι το λάθος προέρχεται ξεκάθαρα από δικές μας λάθος αποφάσεις και όχι από κάποιο σχεδιαστικό “σαδισμό”.
Ο σχεδιασμός των επιπέδων είναι ιδιάζουσας σημασίας για ένα stealth παιχνίδι και εδώ είναι ένα άλλος τομέας όπου η Mimimi διαπρέπει. Τα 13 επίπεδα είναι ιδιαίτερα χορταστικά σε μέγεθος και κάθε ένα μάς μεταφέρει σε μία εντελώς ξεχωριστή περιοχή, που συχνά πυκνά εισάγει και μία νέα ιδιαιτερότητα (για παράδειγμα, στα χιονισμένα επίπεδα οι εχθροί μπορούν να δουν τις πατημασιές μας, κάτι που μπορεί να αποβεί μοιραίο ή να χρησιμοποιηθεί εις βάρος τους). Θα βρεθείτε σε μικρές πόλεις, σε ορεινές περιοχές, σε μία μάχη μεταξύ δύο στρατών κ.λπ. Κάθε επίπεδο ανεβάζει σταδιακά το βαθμό δυσκολίας και απαιτεί να αξιοποιείτε όλο και καλύτερα την εμπειρία που έχετε αποκτήσει. Η απεικόνιση των επιπέδων με τη χρήση της Unity βρίσκεται επίσης σε πολύ καλό επίπεδο, επιτρέποντάς σας να αναγνωρίζετε αυτοστιγμεί τα σημεία που μπορείτε να σκαρφαλώσετε, να κρυφτείτε κ.λπ.
Μία παραφωνία υπάρχει σε ορισμένους πυκνότερους χώρους, όπως σε περιοχές με πολλά κτήρια, όπου κάποιες φορές ο κέρσορας δεν μπορεί να αποφασίσει αν θέλει να έχει τη λειτουργία του απλού τρεξίματος ή του άλματος (κάτι που ενδέχεται να καταστρέψει μία καλοκουρδισμένη προσπάθεια). Ευτυχώς αυτά τα σημεία είναι πολύ λίγα και γενικά δεν φτάνουν ποτέ στο σημείο να αλλοιώσουν τη συνολική εμπειρία.
Εάν κάνετε το λάθος, όπως εμείς, να σκεφτείτε ότι τα 13 επίπεδα είναι λίγα, ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφτείτε όταν διαπιστώσετε ότι ένα επίπεδο ενδέχεται να σας κρατήσει προσηλωμένους για πάνω από μία ώρα. Επιπλέον έχει δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο κομμάτι του replayability, ώστε να υπάρχει ουσιαστικός λόγος για να επανέρθετε. Οι περισσότερες από τις αποστολές προσφέρουν πρόσφορο έδαφος για διαφορετικές προσεγγίσεις, χωρίς ποτέ να δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει μία και μόνο αποκλειστική stealth λύση. Εκτός αυτού, τα 9 διαφορετικά μετάλλια που μπορείτε να κερδίσετε σε κάθε επίπεδο, έρχονται να προσφέρουν τις δικιές τους άκρως απαιτητικές προκλήσεις, αναγκάζοντάς σας να αλλάξετε εντελώς τις τακτικές σας προκειμένου να τα κερδίσετε. Για παράδειγμα, σε κάποια επίπεδα θα σας απαγορεύσουν να κρυφτείτε σε θάμνους, να σκοτώσετε συγκεκριμένους εχθρούς ή να χρησιμοποιήσετε κάποιον χαρακτήρα. Εάν μπείτε στο “τριπάκι” να κερδίσετε τα μετάλλια, τότε θα πρέπει να περιμένετε πως το Shadow Tactics θα σας κρατήσει συντροφιά για δεκάδες ώρες.
Όπως καταλαβαίνετε το Shadow Tactics είναι ένα παιχνίδι που πραγματικά απολαύσαμε. Το πόνημα της Mimimi αναβλύζει από την όρεξη των δημιουργών να αναβιώσουν ένα χαμένο είδος και να μας πείσουν ότι παραμένει τόσο φρέσκο και ιδιαίτερο όσο ήταν 10 χρόνια πριν. Οι παλιότεροι, στους οποίους το άκουσμα της λέξης “Commandos” ξυπνάει αυθόρμητα μία ξεχασμένη, γλυκιά ανάμνηση (αλλά και οι νεότεροι gamers, που ίσως θέλουν να πιάσουν στα χέρια τους ένα εξαφανισμένο stealth-RTS είδος, που μόνο η isometric απεικόνιση μπορούσε να αποδώσει σωστά), μπορούν να πλησιάσουν ελεύθερα. Ειδικά πάντως οι φαν των Commandos και Desperados δεν θα πρέπει να το χάσουν.
Το review βασίστηκε στην PC έκδοση του παιχνιδιού.