Σοβιετικό χιούμορ υψηλών προδιαγραφών.
Κυκλοφορώντας σαν σπηλαιολόγος μέσα στα σκοτεινά adventuring fora, μια στο τόσο έρχεται κανείς αντιμέτωπος με ανακαλύψεις όπως η Arkenstone στην Erebor. Μέσα στα σκοτάδια, στη λάσπη και στην πέτρα, μια στο τόσο κάτι φεγγοβολά τόσο έντονα, που καταφέρνει να σχίσει το πέπλο του σκότους και να μας οδηγήσει σε μια ξέφρενη εκσκαφή εις αναζήτηση ενός νέου θησαυρού. Κάπως έτσι έγινε και η ανακάλυψή μας για το Irony Curtain. Θαμμένο ανάμεσα σε έναν κυκεώνα hidden object games από την Artifex Mundi, κινδύνεψε πολύ να θεωρηθεί ως ένα ακόμα casual παιχνιδάκι του κιλού, από αυτά που βγαίνουν με τα τσουβάλια σε ταμπλέτες και κινητά. Άλλωστε, η ΑΜ μόνο τέτοια είχε δώσει στο παρελθόν, και έχοντας καταφέρει να είναι μάλλον η μεγαλύτερη εταιρία στην αγορά για τέτοια παιχνίδια, μια τέτοια παρατυπία δεν θα ήταν περίεργη.
Όμως, οι εικόνες έδειχναν διαφορετικές, γεμάτες χαρακτήρα και ζωντάνια που απουσιάζει από τους “Where is Waldo” στυλ τίτλους που μας είχε μάθει η εταιρία, και κατάφερε να περάσει από την αυστηρή κερκόπορτα του ενδιαφέροντός μας. Και πολύ καλά έκανε, μιας και το Irony Curtain είναι ίσως ένα μία από τις πιο ιδιαίτερες προσπάθειες επαναφοράς της ατμόσφαιρας των comedy adventures από τη δεκαετία του 90, με ό,τι καλό και κακό μπορεί αυτό να σημαίνει.
Η ιστορία του παιχνιδιού, λοιπόν, εξελίσσεται γύρω από τον χαρακτήρα του Evan. Ιδεαλιστικά σοσιαλιστής εν καιρώ Ψυχρού Πολέμου στην Αμερική, καταφέρνοντας να αποξενώσει όλο το περιβάλλον του, δέχεται μια αναπάντεχη πρόταση από τη χώρα που λατρεύει (Matryoshka) ώστε να την επισκεφθεί και να βοηθήσει τον αρχηγό της να φέρει το Σοσιαλιστικό/ Κομμουνιστικό όραμά του σε όλο τον κόσμο. Αυτό που επακολουθεί είναι μια ξεκαρδιστική περιπέτεια γύρω από μια «υποθετική» χώρα του Ανατολικού μπλοκ, που εμφανίζεται σαν ένα παράλληλο σύμπαν του παλιού σοβιετικού ονείρου. Μια ιστορία στην οποία ο αγαθός και υπεραισιόδοξος Evan έρχεται σε επαφή με αυτή την γλυκιά ατμόσφαιρα του Ψυχρού Πολέμου μέσω μιας υπερβολικής μεν, καλοσχεδιασμένης δε χιουμοριστικής απεικόνισης της πραγματικότητας εκείνων των χρόνων.
Αν ένας τέτοιος τίτλος είχε κυκλοφορήσει όπως συνήθως από μια Δυτική χώρα, το χιούμορ της θα ήταν πολύ πιο κοντά σε σχεδόν προπαγανδιστικές κωμικές ταινίες του ’80, δίνοντας γέλιο μεν στον παίκτη αλλά και αγνοώντας πολλά από τα πιο ιδιαίτερα αστεία αλλά και στοιχεία της καθημερινότητας εκείνης της εποχής. Όμως, με τη δημιουργική ομάδα να είναι από την Πολωνία και να έχει ζήσει στο πετσί της τη ζωή στη Σοβιετική Ένωση, και να έχει μεγαλώσει με πολλές από τις αστείες καταστάσεις που βλέπετε στο παιχνίδι, η γραφή αυτομάτως κερδίζει μια αυθεντικότητα που ελάχιστα άλλα παραδείγματα έχουν καταφέρει.
Ναι, σε στιγμές καταλήγει να είναι ένα κήρυγμα ενάντια στο πολίτευμα και τις κυβερνήσεις εκείνης της εποχής. Και ναι, πλην του Evan, οι περισσότεροι χαρακτήρες είναι απλά διεκπεραιωτικοί και ολίγον τι στερεότυπα της εποχής. Όμως αυτό είναι και η ουσία αυτού του τίτλου, και όλο το χτίσιμο του να κάνει ο ίδιος ο δημιουργός χιούμορ για τη ζωή του και τη χώρα του καταφέρνει να περάσει μια ιδιαίτερη και καλοδεχούμενη ατμόσφαιρα. Ρωτήστε και τους Άγγλους. Ο λόγος που το χιούμορ τους είναι τόσο ιδιαίτερο, είναι γιατί σε αντίθεση με το ελληνικό -που «ξεσκίζει» ό,τι υπάρχει μπροστά στον κωμικό- το βρετανικό ξεσκίζει τον ίδιο τον κωμικό.
Ε, κάπως έτσι και εδώ! Και σαν να μην έφτανε αυτό, το παιχνίδι είναι γεμάτο με Easter Eggs για παίκτες όλων των ειδών και εθνικοτήτων. Για τους Δυτικούς υπάρχουν άπειρες αναφορές σε παλιά παιχνίδια της Lucas Arts, της Sierra, της Delphine, της Daedalic και άλλων μεγάλων εταιριών, καθώς και σε ταινίες και pop culture της εποχής. Όμως, για όσους έχουν γνώση για τη ζωή πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ποικιλία σε αναφορές χαρακτήρων και pop culture που σίγουρα θα τους κάνουν να αναπολήσουν την παιδική τους ηλικία. Και για να αποφύγουμε οποιαδήποτε «επέμβαση» από άτομα που μπορεί να θεωρήσουν ότι υπάρχει κάτι το προσβλητικό σε αυτήν την προσπάθεια, να πούμε πως είδαμε το παιχνίδι και με άτομα που όντως μεγάλωσαν σε αυτό το περιβάλλον και μάλλον το βρήκαν ακόμα πιο ενδιαφέρον απ’ ό,τι εμείς.
Να πούμε επίσης, πως μπορεί οι πρώτες ματιές αμέσως να σα κάνουν να σκεφτείτε “Lucas Arts”, αλλά θα λέγαμε πως η μεγαλύτερη ομοιότητα που μπορούμε να βρούμε στο Irony Curtain με παιχνίδια εκείνης της εποχής, είναι με τα Leisure Suit Larry. Ένας μικρός, αγαθός, υπεραισιόδοξος χαρακτήρας με μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, που ζει στο δικό του συννεφάκι και προσπαθεί να φέρει τον κόσμο στα μέτρα του, o Evan θα μπορούσε πολύ εύκολα να ήταν ο Larry σε ένα παιχνίδι που επισκέφτηκε τη Ρωσία.
Εξίσου υψηλής ποιότητας και άξιος αναφοράς είναι και ο τεχνικός τομέας του τίτλου, ο οποίος επίσης δείχνει να δανείζετε από την αισθητική του LSL7, παρέα ίσως με τη λεπτομέρεια ενός Deponia και τις περίεργες τρέλες της Lucas Arts. Μια χειροποίητη αίσθηση που είχαμε χρόνια να δούμε, με πληρέστατο animation, εφέ, τιμιότατο voice acting αλλά και αξιόλογη ευδιάθετη μουσική, που βοηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα του παιχνιδιού αλλά και την ανάδειξη του χιούμορ του. Όσον αφορά στο gameplay, τώρα, για καλό ή για κακό, θα πιστέψετε πως παίζετε ένα comedy adventure των mid 90s σε όλα τα μήκη και πλάτη. Ναι υπάρχουν οι απαραίτητοι νεωτερισμοί, όπως το ταχύτερο περπάτημα και το space-highlighter, αλλά πέραν αυτών, το παιχνίδι είναι ένας τεράστιος μπουφές από inventory puzzles.
Inventory puzzles στημένα ακριβώς με τη λογική των παλιών τίτλων. Δηλαδή, θα χρειαστεί να σηκώσετε πολλά, πολλά αντικείμενα και να δοκιμάσετε πολλούς συνδυασμούς, όπως στις παλιές χρυσές εποχές των adventures. Και όπως επίσης γινόταν σε εκείνες τις εποχές, αν και τα περισσότερα είναι αρκετά απλά και δε θα σας εμποδίσουν, η παλαβομάρα είναι διάχυτη παντού, με πολλά υπέροχα αποτελέσματα, πολλά σχεδόν κλισέ -πλέον- αλλά και αυτές τις θρυλικές στιγμές που θα χρειαστείτε και λίγη “Moon Logic” για να φανταστείτε τι είχε στο μυαλό του ο σχεδιαστής. Υπάρχει βέβαια ένα πολύ καλό hint system – φόρος τιμής στα παλιά Helplines- που θα σας βοηθήσει αν κολλήσετε ποτέ, οπότε θεωρούμε πως ακόμα και ένας σχετικά νέος στον χώρο θα μπορέσει να παίξει το Irony Curtain.
Το βασικό θέμα με τα puzzles (πέρα από ορισμένα εντελώς αχρείαστα και άστοχα mini-games, παρακαταθήκη της hidden game προϊστορίας των δημιουργών) είναι ο αριθμός τους. Είναι τόσα μα τόσα πολλά, που συχνά νιώθετε πως εμποδίζουν τη ροή του παιχνιδιού παρά προσφέρουν το κάτι παραπάνω. Αν είχε 30% λιγότερα, θα λέγαμε πως τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα, αλλά ως έχει, θα υπάρξουν και ορισμένες στιγμές κοπώσεως μέσα στην περίπου 8 με 10 ώρες ενασχόλησή σας. Τέλος, να σημειώσουμε πως αυτή τη στιγμή το Irony Curtain λειτουργεί με autosave system, κάτι που πολλάκις έχουμε πει πως είναι ανάθεμα σε κάθε adventure παιχνίδι. Ευτυχώς, αυτό προκύπτει λόγω ενός προβλήματος στο save system, στο οποίο η AM έχει πει πως εργάζεται και σκοπεύει να επαναφέρει κανονικό save system μόλις είναι 300% σίγουροι ότι θα έχει φτιαχθεί σωστά. Ως τότε, υπομονή!
Ακόμα και με αυτά τα θέματα στη ροή όμως, δε μπορούμε να μην προτείνουμε το Irony Curtain για κάθε φίλο των adventure games. Κατέχει αυτή τη σπάνια μαγιά των 90s adventures που βλέπουμε πολύ σπάνια σε σύγχρονους τίτλους, που διαθέτει κιόλας και το απαραίτητο budget για να δώσει και τον ανάλογο τεχνικό τομέα. Προσφέρει μια υπέροχα αυτοσαρκαστική ματιά σε έναν υποθετικό σοβιετικό κόσμο, γεμάτη χιούμορ και Easter eggs και άνετα μπαίνει στον αγώνα ως το πιο ευχάριστο και αστείο παιχνίδι για το 2019. Αν αυτή είναι η πρώτη προσπάθεια από την Artifex Mundi στον χώρο των κλασικών adventures, τότε ευχόμαστε ολόψυχα να πάει καλά, γιατί σίγουρα θέλουμε να δούμε και άλλες τέτοιες προσπάθειες στο μέλλον.