Από το Broken Age του Tim Schaffer και την τεράστια kickstarter καμπάνια του είχε να ασχοληθεί ο mainstream τύπος με adventure game. Δεν πάει να έβγαλαν τα τελευταία χρόνια νέο παιχνίδια πάρα πολλοί star εκείνης της εποχής, η συντριπτική πλειοψηφία του τύπου και του κοινού αγνόησε παντελώς την ύπαρξή τους και αυτή η απότομη και αναπάντεχη αναγέννηση των adventures έζησε μόλις λίγα χρονάκια. Το όνομα “Monkey Island” όμως δεν είναι όποιο και όποιο. Και μπορεί ο mainstream twitter warrior να αγνόησε το έπος που ήταν το Thimbleweed Park του Ron Gilbert, αλλά όταν ο ίδιος ανακοίνωσε την πρωταπριλιά (και επιβεβαίωσε λίγες μέρες μετά) ότι εργάζεται σε απευθείας sequel του Monkey Island 2, ακόμα και τα ντουβάρια των social media έπεσαν από τον κρότο της βιομηχανίας.
Πυροτεχνήματα έσκαγαν παντού και ο κάθε social-ίστας αλλά και έγκριτος δημοσιογράφος, έσπευσε να ποστάρει τον ενθουσιασμό του για την επιστροφή αυτής της θρυλικής σειράς, ακόμα και αν δεν είχε ιδέα για το τι είναι αυτή. Μετά τις αρχικές 24-48 ώρες βέβαια, όλα επανήλθαν στην κανονικότητα και ξαναγυρίσαμε στην καθημερινή μας ειδησεογραφία.
Στο background όμως και σε όλα τα social groups και fora που συχνάζουν οι adventure gamers, το πανηγύρι καλά κρατούσε. Το grog έρεε άφθονο, οι ξιφομαχούμενες προσβολές έδιναν και έπαιρναν και σχεδόν όλοι μαζί αγκαλιασμένοι, κάναμε κούνια πάνω στον πολυέλαιο του SCUMM™ Bar και γκαρίζαμε τα αγαπημένα μας ναυτικά τραγούδια. Όπως ήταν αναμενόμενο, με το πολύ το grog η γλώσσα χαλαρώνει και η κουβέντα άρχισε να κάνει βόλτα. Θα γίνει split universe; Τι στοιχεία θα κρατήσει από τα 3-4-Tales; Θα είναι όντως η ιστορία που θα έλεγε πριν 30+ χρόνια ή κάτι άλλο; Θα επανέλθουν όλοι οι αγαπημένοι χαρακτήρες; Θα λύσουμε επιτέλους το μυστήριο του Monkey Island; Θα είναι παραδοσιακού σχεδιασμού και δυσκολίας; Γιατί επιλέχθηκε αυτό το art direction;
Αυτές και δεκάδες ακόμα ερωτήσεις βγήκαν στη φόρα εκείνες τις πρώτες μέρες, αλλά αυτή η τελευταία είναι δυστυχώς εκείνη που απέκτησε διαστάσεις μυθικού τέρατος, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο θέμα και ανάγκασε τον δημιουργό να πάρει επίσημη αμυντική θέση με τσαγανό. Το θέμα πήρε τέτοιες διαστάσεις που ξανά απασχόλησε τον mainstream τύπο, που δίχως την παραμικρή έρευνα για το τι ακριβώς συμβαίνει, έσπευσε να αραδιάσει ένα σχεδόν copy paste κατεβατό περί της ελευθερίας του δημιουργού να κάνει ό,τι θέλει και πως όποιου δεν του αρέσει, είναι ένας γκρινιάρης, κακομαθημένος gamer. Τα πράγματα βέβαια, δεν είναι τόσο απλά και όλη η ιστορία δεν ξεκίνησε πριν μερικές εβδομάδες πριν, αλλά πριν περίπου 25 χρόνια με την κυκλοφορία του Curse of the Monkey Island (ή Monkey Island 3).
Μην έχοντας τον Ron Gilbert στο τιμόνι, είχε ξενίσει λίγο το κοινό, αλλά η LucasArts έκανε συχνά γύρους το προσωπικό της και δεν ήταν απαραίτητο για ένα παιχνίδι να έχει την ίδια ομάδα κάθε φορά. Αυτό όμως που ξένισε σε τεράστιο βαθμό μια σεβαστή μερίδα των οπαδών των MK1 & 2 ήταν η ριζική αλλαγή art direction και ύφους για τη σειρά, καθώς από έναν χιουμοριστικό ρεαλισμό, η σειρά πήδηξε σε εντελώς 90s American cartoon μονοπάτια. H απουσία της τεχνοτροπίας των Peter Chan και Steve Purcell, που στιγμάτισε τα πρώτα παιχνίδια και το adventure στερέωμα, πλέον είχε εγκαταλειφθεί και τη θέση της είχε πάρει μια άλλη, με πολύ μεγαλύτερη έμφαση στο χιούμορ και τον χαβαλέ, αφήνοντας πίσω τον ξεκάθαρα πιο ρεαλιστικό σχεδιασμό της σειράς.
Ξαναλέμε, το παράπονο δεν είχε να κάνει με καλύτερη ποιότητα γραφικών ή ότι δεν ήταν από pixels, αλλά με την αλλαγή ύφους. Πολλοί οπαδοί το είδαν αυτό ως «προδοσία» της LucasArts σε μια προσπάθεια να κάνει την σειρά πιο mainstream και εμπορική. Ίσως και να ήταν αυτός ο λόγος του νέου art direction, δύσκολα θα μάθουμε σήμερα. Γιατί θεωρητικά, θα μπορούσε άνετα να είχε χρησιμοποιήσει animation για τα γραφικά αλλά να μείνει σε πιο realistic μονοπάτια όπως έκαναν άλλες εταιρίες στην εποχή εκείνη.
Πριν συνεχίσω, θα τονίσω ότι είμαι τεράστιος φαν όλης της σειράς, λατρεύω το 3ο και την τεχνοτροπία του, είναι από τα πιο αγαπημένα μου adventures και δεν είχα κανένα από αυτά τα θέματα τότε ή τώρα. Aπλά θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό για να μην παρεξηγηθώ ότι υποστηρίζω τη μία ή την άλλη παράταξη και αφού το ξεκαθάρισα, συνεχίζω ακατάπαυστα με τις σκέψεις μου, που καταγράφω κατά τη διάρκεια μιας τετράωρης πτήσης μετά από ένα ταξίδι σε εξωτικό νησί και πολύ trekking σε σπηλιές και ηφαίστεια -εις πνευματική αναζήτηση ενός άλλου Monkey Island (monkeys δεν είδα πάντως)!
Το επόμενο κεφάλαιο της ιστορίας μάς έσκασε το 2009 με την κυκλοφορία του The Secret of Monkey Island: Special Edition και το 2010 με το Monkey Island 2 Special Edition: LeChuck’s Revenge, τα remakes των δύο πρώτων τίτλων της σειράς, σαν tribute για τα επερχόμενα 20α γενέθλιά τους. Από τη μία, ήταν μια ευκαιρία για νέους παίκτες να δοκιμάσουν αυτά τα αριστουργήματα, τα οποία κυκλοφόρησαν μάλιστα και στις κονσόλες αυτή τη φορά. Από την άλλη όμως, το art direction του remake ξεσήκωσε τσουνάμι αντιδράσεων από πάρα πολύ κόσμο.
Αφήνοντας στην άκρη το αντικειμενικά κάκιστο και φτωχό animation, το βασικό παράπονο του κόσμου και πάλι δεν ήταν τα HD γραφικά ή ότι δεν ήταν pixel art (άλλωστε το 2009-10 δεν ζητούσε κανείς pixel art), αλλά ότι οι νέοι καλλιτέχνες δεν έδειχναν να αναγνωρίζουν το βασικό ύφος αυτών των παιχνιδιών και θέλησαν να τα φέρουν πιο κοντά στα επόμενα παιχνίδια, αλλά και να τα καστήσουν πιο εύπεπτα στο μάτι του νεότερου κοινού.
Και ερχόμαστε λοιπόν στο 2022 και στο teaser trailer του Return to Monkey Island και στη νέα συζήτηση που δημιουργήθηκε. Και υπογραμμίζω τη λέξη “συζήτηση”, γιατί στην συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου, αυτό ήταν. Παρακολουθώντας λοιπόν σε καθημερινή βάση πολλά από τα adventur-o πηγαδάκια, έγινε άμεσα κατανοητό ότι μια σεβαστή μερίδα του hardcore κοινού της σειράς δεν ήταν ιδιαίτερα χαρούμενη με το επιλεγμένο νέο art direction. Περιμένοντας το «ορθόδοξο» sequel του Monkey Island 2 από τον Gilbert εδώ και 30+ χρόνια, ο κόσμος περίμενε όχι μόνο μια επιστροφή στο στυλ γραφής και σπάσιμο τοίχου του Gilbert, αλλά και μια επιστροφή στον χιουμοριστικό ρεαλισμό που διακατείχε τα παιχνίδια του αλλά και που έδειξε περίτρανα πρόσφατα στο Thimbleweed Park.
Το νέο art direction όμως ήταν ξεκάθαρα καρτουνίστικο και πιο κοντά στα remakes και επόμενα παιχνίδια, ξεκινώντας τον τρίτο κύκλο αυτής της πολύχρονης κουβέντας. Αν θέλουμε να το δούμε με πολύ πολύ χαλαρά νούμερα, το συναίσθημα που είδα από όλες τις κουβέντες στα πηγαδάκια, είναι ότι το 70.3% δεν είχε κανένα θέμα με τον νέο σχεδιασμό, το 20.3% δε ξετρελάθηκε με αυτό που είδε αλλά και πάλι δεν το πειράζει και θα πάρει παιχνίδι του Gilbert με κλειστά μάτια και 9.2% χαλάστηκε καμπόσο από αυτό το art direction αλλά και πάλι θα το πάρει γιατί, Monkey Island + Gilbert = Θρησκεία Σούπερ 3!
Βλέποντάς το σφαιρικά, το επιχείρημα πίσω από αυτή την 25ετή ιστορία δεν είναι σκουπίδι, είναι λίγο αναμενόμενο να επιθυμεί κάποιος μια σειρά να έχει στο sequel της παρόμοια αισθητική με τα προηγούμενα. Κλασικό παράδειγμα είναι η CGI και πιο μοντέρνα αισθητική των Star Wars prequels, που εξαφανίστηκε στα sequel και είχαμε επαναφορά στο ύφος των 1980s προς μεγάλη χαρά του κοινού. Aπό την άλλη, απόλυτα σεβαστή και η άποψη του κάθε δημιουργού να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό γιατί νιώθει ότι θα δώσει κάτι καλύτερο, σεβαστή και η άποψη όλων όσων τους άρεσε και αυτή η άλλη τεχνοτροπία και αισθητική.
Όλα βαίνουν καλώς όταν υπάρχει ψυχραιμία και καλή συμπεριφορά και κατανόηση. Κάπου εδώ όμως ήταν που η κουβέντα εκτροχιάστηκε. Μια πραγματικά μικροσκοπική μερίδα που δεν είναι ούτε το 0.1% του hardcore κοινού (και άρα ούτε το 0.000001% του πιθανού αγοραστικού κοινού), βουτηγμένο μέσα στην αγάπη και τη ρετρολαγνεία για την pixel art και ορμώμενο από την pixel art του Thimbleweed Park, ξενέρωσε άσχημα και άρχισε να ζητάει έντονα ότι το παιχνίδι έπρεπε να κάνει χρήση pixel art για να τιμήσει τη σειρά. To πρόβλημά τους δηλαδή δεν ήταν η αλλαγή στο στυλ, αλλά στο ότι δεν είναι pixel art, πέφτοντας οι ίδιοι μέσα στην ίδια παγίδα αυτής της συζήτησης αλλά από την ανάποδη πλευρά!
Οκ, ο καθένας με τα γούστα του και προσωπικά δε θα με χάλαγε αν ήταν pixel art, όπως και δε με χαλάει που δεν είναι. Φαίνεται όμως ότι μέσα σε αυτό το μικροσκοπικό τμήμα του κοινού, μάλλον υπήρχαν ορισμένα άτομα με σοβαρά «προβλήματα», που κατέκλυσαν το blog του Gilbert με σχόλια και προσωπικές επιθέσεις στην ομάδα παραγωγής, και με σχόλια που ήταν απλά θυμός και έντονη εχθρικότητα. Η κατάσταση φαίνεται έγινε γρήγορα εμπρηστική καθώς ο Ron Gilbert έκλεισε το blog του για λίγες ημέρες και επανήλθε μετά με ένα μεγάλο post στο οποίο εξήγησε ότι τα Monkey Island δεν ήταν ποτέ pixel art, ήταν μόνιμα στην κορυφή της τεχνολογίας της εποχής και απλά τότε η τεχνολογία μπορούσε να φτάσει μέχρι την pixel art.
To post αναλύει διάφορα πράγματα επάνω στο θέμα και εκφράζει τη στεναχώρια του για ορισμένα σχόλια που έχει διαβάσει, αλλά και για την ειρωνεία ότι άτομα που λένε να μην κυκλοφορήσει το παιχνίδι έτσι, είναι άτομα που είναι από τους πιο hardcore MK fans που έχει δει και που τον παρακαλούσαν 30 χρόνια για νέο τίτλο. Σε όλα αυτά, ο Ron Gilbert έχει δίκιο. Εικάζω ότι πέρα από τις αθλιότητες με τις προσωπικές προσβολές, θα έπεσε και σε καμία υστερία τύπου «μου κατέστρεψες το Monkey Island / τις παιδικές μου αναμνήσεις» ή «πέτα το στα σκουπίδια αν είναι να το βγάλεις έτσι και όχι pixel art» και απλά δεν μπόρεσε να μην απαντήσει.
Όσοι παρακολουθούν τον Gilbert χρόνια, ξέρουν ότι το nickname “Grumpy Gamer” τον εκφράζει απόλυτα και ότι δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Και πολύ καλά έκανε κιόλας -κανείς δημιουργός δεν είναι αναγκασμένος στο προσωπικό του blog να αφήνει 5-10-20 άτομα να ξεφτιλίζουν όλη την ομάδα του, δίχως καν αυτοί που επιτίθενται να έχουν παίξει το παιχνίδι. Από την άλλη, η απάντησή του αυτή ήταν ακριβώς το τυράκι που οι απανταχού Youtubers και clickbaiters ψάχνουν για να ανοίξουν κουβεντούλα και να τσουβαλιάσουν τους πάντες και τα πάντα, σε σημείο που πλέον έμπαινες σε mainstream άρθρα όπου κάποιος απλά έγραφε ότι δεν τον τρελαίνει το νέο art και πηδούσαν αμέσως πάνω του δέκα άτομα για να τον κατηγορήσουν ότι πνίγει τη δημιουργία του καλλιτέχνη, ότι τέτοια κουμάσια σαν αυτόν/ήν φταίνε που δε βλέπουμε καλά παιχνίδια και που οριακά δεν του προσάπτουν και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κάπου εδώ είπα και εγώ, φτάνει ρε παιδιά, για βαστάτε λίγο! Λίγη ψυχραιμία χρειάζεται από όλες τις πλευρές, όχι μόνο αυτή που εκφράζει το δικό μας πιστεύω! Και όπως μπορεί ένα δημιουργός να δημιουργεί με όποιον τρόπο τον εκφράζει, προφανώς μπορεί και το κοινό να έχει την άποψή του, όταν φυσικά την εκφράζει με ψυχραιμία και επιχειρήματα, δηλαδή όπως σχεδόν έκαναν και κάνουν όλοι οι οπαδοί στα πηγαδάκια. Το σκηνικό με την υπερβολική αντίδρασή στην αντίδραση το έχουμε ξαναδεί να φυτιλιάζεται από τα κανάλια και τους μπουρλοτιέρηδες του διαδικτύου πάμπολλες φορές, με μια πολύ πρόσφατη και εφάμιλλη περίπτωση και πάλι στο Star Wars.
To ότι το Last Jedi δίχασε τους fans όσο κανένα άλλο Star Wars είναι νομίζουμε πλέον γεγονός. Η ταινία είχε φανατικούς υπέρμαχους για το γεγονός ότι αλλάζει εντελώς τους χαρακτήρες, το ύφος και τα δεδομένα της σειράς, αλλά και φανατικούς πολέμιους, που είδαν την ταινία ως κάτι που ενώ αν ήταν αυτοτελές δημιούργημα, θα το έβλεπαν πολύ πιο θετικά, ως απευθείας sequel του μεγαλύτερου sci-fi franchise όλων των εποχών, ε απλά όργωνε χαρακτήρες και σκηνικά που ήταν εκτός ύφους όλης της σειράς.
Αντικειμενικά και οι δύο απόψεις έχουν καλά και σοβαρά επιχειρήματα και η συζήτηση, αν και θερμή, είχε τεράστιο ενδιαφέρον. Μέσα σε όλα όμως, βρέθηκε και ένα ανατριχιαστικά μικροσκοπικό, κομπλεξικό κοινό από ρατσιστάκια, που έβγαλε τα απωθημένα του επάνω στον χαρακτήρα της Rose και στην Κινέζα ηθοποιό Marie Tran. Σύσσωμος ο τύπος και το κοινό (είτε τους άρεσε είτε όχι η ταινία), πολύ σωστά έσπευσαν όλοι να κατακεραυνώσουν τέτοια σχόλια και να υποστηρίξουν την ηθοποιό. Όλα αυτά καλά. Όμως, η Disney άδραξε σε εκείνη την φάση την ευκαιρία να τσουβαλιάσει τα πάντα προς όφελός της και να λέει δεξιά αριστερά ότι τα αρνητικά σχόλια ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ήταν μιας πολύ πολύ μικρής μειοψηφίας με ρατσιστικές διαθέσεις και κόμπλεξ, τσουβαλιάζοντας λοιπόν όλους όσους δεν τους άρεσε η ταινία (για οποιονδήποτε λόγο) μαζί με αυτά τα λίγα ζώα που πρόσβαλαν την ηθοποιό.
Η συγκεκριμένη τακτική δημιούργησε πολύ θετικό vibe για την Disney μεν, αλλά δημιούργησε και τεράστιο πρόβλημα στις συζητήσεις καθώς έπρεπε πλέον να αποδείξει κανείς ότι δεν είναι φασιστής ελέφαντας πριν πει ότι κάτι δε του άρεσε στο Last Jedi. Το ίδιο σκηνικό σε μικρογραφία, κινδυνεύουμε να δούμε και εδώ. Εξαιτίας μιας ανεγκέφαλης, μικροσκοπικής μερίδας θρασύτατων «οπαδών», ο κόσμος σύσσωμος έχει σπεύσει να υποστηρίξει έκδηλα τον δημιουργό και να κατακεραυνώσει οποιονδήποτε δεν έχει έντονα θετικό πρόσημο για το παιχνίδι.
Αποτέλεσμα; Η συζήτηση πλέον ή να έχει σβήσει κάτω από εκατοντάδες υποστηρικτικά post για την ελευθερία του δημιουργού να κάνει ό,τι θέλει, ή να βλέπουμε καταστάσεις όπου αν κάποιος δεν τρελάθηκε με το νέο art direction, πρέπει να απολογηθεί πρώτα με μια δυο παραγράφους και να εξηγήσει με διατριβή το γιατί έχει και τολμά να θέλει να εκφράσει μια άλλη άποψη. Το χάος το ίδιο και η αντίδραση στην αντίδραση, όλα εξαιτίας μιας μικροσκοπικής -σε μέγεθος βακτηριδίου- ομάδας, που δηλητηρίασε την κουβέντα, αλλά και των γνωστών μπουρλοτιέρηδων του κλικ και του διαδικτυακού χαμού.
Ας είμαστε ξεκάθαροι και λογικοί. Ο δημιουργός έχει την απόλυτη ελευθερία να δημιουργήσει όπως τον εκφράζει το έργο του και όπως αυτός νομίζει ότι το τελικό του αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο. Αυτό είναι ένα αδιαφιλονίκητο δικαίωμα κάθε δημιουργού, είτε τον λένε Ron Gilbert είτε τον λένε Πικάσο, είτε Riddley Scott. Το κοινό, από την άλλη, έχει και αυτό κάθε δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του όταν αυτό το κάνει με ευγένεια, ψυχραιμία και επιχειρήματα. Το πώς θα δεχθεί μετά αυτά τα πρώτα σχόλια ένας δημιουργός είναι στη δική του κρίση και ελευθερία, και όπως και αν πράξει, δικό του είναι το έργο και αυτός και μόνο αυτός θα έχει όφελος ή ζημιά στο τέλος. Οπότε η απόφαση πρέπει να είναι πάντοτε δική του.
Μπορεί να επιλέξει να προχωρήσει ακριβώς όπως πριν, πιστεύοντας βαθιά στο έργο του. Να αλλάξει τον ανθρωπόμορφο Sonic σε έναν πιο κοντά στο αρχικό παιχνίδι. Να βγάλει συμπληρωματικό υλικό για να κλείσει σεναριακές τρύπες. Ή να προχωρήσει σε έξτρα γυρίσματα/ χρόνο παραγωγής/ editing μετά τα αποτελέσματα των αρχικών screen tests (συχνό φαινόμενο στον κινηματογράφο). Ένα έργο δεν πρέπει να γίνεται με ψηφοφορία, αυτά είναι πειράματα τύπου Snakes on the Plane και δεν χωράνε όταν συζητάμε μια φανέλα με το βάρος ενός Monkey Island.
Αλλά η άποψη του κόσμου, το beta testing, το «βάζω τα δάχτυλα στο νερό να δω αν είναι κρύο», πάντα θα έχει σημασία. Δεν είναι «γκρίνια» το να εκφράζεις μια άποψη και να λες αν κάτι σου αρέσει ή δε σου αρέσει όσο αυτό γίνεται με κόσμιο και σωστό τρόπο. “Feedback” το λένε στας Αγγλίας, και εταιρίες πληρώνουν αδρά για αυτό, απλά περιμένουν να είναι εποικοδομητικό και όχι απλά αποδομητικό ή προσβλητικό.
Σε μία συζήτηση λοιπόν που κρατάει 25+ χρόνια, ξεκάθαρη και «σωστή» άποψη δύσκολα θα βρεθεί. Πόσο μάλλον όταν η συζήτηση γίνεται πάνω σε τέσσερα στατικά screenshots και ένα μικρό teaser video, και κανείς από όσους σχολιάζουν δεν έχει δει το ολοκληρωμένο παιχνίδι. Και στην τελική, δε χρειάζεται και να βρεθεί -η συζήτηση και η κουβέντα γύρω από ένα παιχνίδι πριν/ κατά/ μετά την κυκλοφορία του είναι από αυτές τις γλυκιές και ωραίες στιγμές του gaming. Καλή καρδιά, ευγένεια και κατανόηση χρειάζεται, και κάθε τέτοιο debate θα είναι και διασκεδαστικότατο αλλά και -γιατί όχι;- χρήσιμο ακόμα και για τους δημιουργούς.
Χαντάκωμα δημιουργού γιατί δεν εκπλήρωσε τα παιδικά μας όνειρα, χατζάριασμα όποιου τον υποστηρίζει ή ενταφιασμός όποιου απλά έχει μια διαφορετική άποψη, όλα αυτά είναι πράξεις που δεν χωράνε στην κουβέντα. Αφήστε λοιπόν τα twitter-oσπαθά σας στο πατάρι, οι μόνες προσβολές που θα πρέπει να σας λέει κάποιος σε μια Monkey Island συζήτηση είναι του τύπου “You fight like a dairy Farmer!” και εσείς να απαντάτε “How appropriate. You fight like a cow!”. Τίποτα άλλο δε χωράει στην κουβέντα! Άντε τώρα πίσω στις προσευχές μας όλοι, να βγει όντως τόσο καλό όσο ονειρευόμαστε τόσα χρόνια, όποιο art direction και αν έχει!
