To κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε αρχικά στο GameOver.gr τον Μάρτιο του 2015.
Πριν κάμποσο καιρό, σερφάροντας σαν έμπειρος Χαβανέζος και κάνοντας άλματα, τούμπες και τριπλά τόλουπ μέσα στα κύματα του διαδικτύου, κάπως, κάπου, έπεσε στα μάτια μου ένα πολύ παλιό άρθρο, στο οποίο σχολίαζαν τα preorders παιχνιδιών. ΜΠΑΜ! Ήταν μία από αυτές τις κλασσικές στιγμές που μέχρι να προσέξεις κάτι, δεν το έχεις προσέξει καθόλου, αλλά μόλις το δεις, είναι αδύνατον να το δεις ξανά με την παλιά, γλυκιά σου αθωότητα.
Έτσι, όπως κάποτε πίστευα πως όλοι οι άνθρωποι είναι καλοί, πως ο κοινός νους είναι κοινός, πως ο Άι Βασίλης μου έγραψε προσωπικό γράμμα για να απολογηθεί που δε μου πήρε το Master System, έτσι, όλα τα καλά κάποτε τελειώνουν, τα αγγελικά πλασμένα συννεφάκια μου διαλύθηκαν και πήρα χαμπάρι πως το preorder δεν έχει να κάνει πλέον με το να είσαι σίγουρος ότι θα βρεις αντίτυπο ενός τίτλου στο launch του. Έχει να κάνει με μια πολύ πιο βρώμικη πλευρά της βιομηχανίας, που, δυστυχώς, τροφοδοτούμε ως gamers ανελέητα.
Κάποτε, ο κίνδυνος να μη βρεις ένα παιχνίδι ήταν αλήθεια. Για πολύ μεγάλους τίτλους, όπως π.χ. το expansion του Diablo 2 ή το νέο Fifa, τα αντίτυπα που έβγαιναν στην αγορά την πρώτη μέρα δεν επαρκούσαν για να καλύψουν τη ζήτηση. Και ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλαδίτσα μας, τα τεμάχια που έρχονταν ήταν πολύ λιγότερα. Θυμάμαι πως μου πήρε εβδομάδες να βρω το Twillight Princess, γιατί απλά είχαν έρθει 5 κομμάτια σε όλη τη χώρα και έπρεπε να πουλήσεις την ψυχή σου στον Miyamoto για να το βρεις!
Σήμερα αυτό δεν ισχύει στο 99.9% των περιπτώσεων. Η παραγωγή έχει ανεβεί, η αγορά πλέον είναι υπερπλήρης στα περισσότερα παιχνίδια και αν εξαιρέσεις ορισμένες συλλεκτικές εκδόσεις, που είναι όντως συλλεκτικές (δηλαδή σε περιορισμένα κομμάτια των 5.000-10.000 τεμαχίων και όχι των 500.000 όπως κάνουν οι μεγάλοι τίτλοι), τότε το preorder έχει χάσει κάθε νόημα. Προφανώς, δεν μιλάω για τις περιπτώσεις που κάποιος ζει σε μια κωμόπολη/ χωριό ή στη μέση του πουθενά και εκεί, για την Ελλαδίτσα, τα πράγματα έχουν χρονοκαθυστέρηση 5 ετών. Εκεί το παραγγέλνεις ή προπαραγγέλλνεις, απλά και μόνο για να έρθει, όχι για να μη το χάσεις. Μιλάω για τις μεγάλες πόλεις και για το σύνολο του δυτικού (και ιαπωνικού) κόσμου που αποτελούν και το μεγαλύτερο αγοραστικό κοινό.
Σε μια εποχή που πλέον οι περισσότεροι μπορούμε να το έχουμε όποτε θέλουμε και που πολλά θα τα βρεις άμεσα και σε ψηφιακή μορφή, γιατί συνεχίζουμε να κάνουμε preorders; Έχει να κάνει με το άγχος μη στραβώσει ο διάολος το ποδάρι του και βυθιστεί το αεροπλανοφόρο που φέρνει τα αντίγραφα του GTA V στην Ευρώπη; Μην έχουν βάλει τρομοκράτες νάρκες στο δρόμο και κλέψουν τα αντίτυπα από το το φορτηγό; Γιατί, ό,τι και να γίνει από τη γραμμή παραγωγής μέχρι τον πωλητή, είτε έχεις κάνει preorder είτε όχι, δεν έχει σημασία. Τότε είναι άγχος που έχει ξεμείνει από 10 χρόνια πριν, που δε πρόλαβες το Brood War την πρώτη μέρα και έκλαψες; Μα δεν είπαμε πως αυτό πλέον δεν ισχύει;
Και λέω εγώ τώρα, μήπως είναι απλά ένα κόλπο marketing για να παίρνουν προκαταβολικά τα λεφτά σου, να ξέρουν πόσα περίπου αντίτυπα να τυπώσουν και πόσο ακόμα να επενδύσουν; Μήπως δηλαδή μας κοροϊδεύουν εντελώς, για 100% δικό τους όφελος και εμείς την έχουμε πατήσει άσχημα;
Σκεφτείτε λίγο πώς δουλεύει το σύστημα τα τελευταία χρόνια στα μεγάλα παιχνίδια, exclusives και μη. Σε βομβαρδίζουν με πολλά, εντυπωσιακά trailers που δείχνουν πορωτικές στιγμές με τρομερά γραφικά και ελάχιστο υλικό από το κανονικό παιχνίδι. Μας λένε πως αν το κάνουμε preorder, θα έχουμε και αυτό το extra οπλάκι ως δώρο. Και για να συνεργαστούν και με τις μεγάλες αλυσίδες, αν το προπαραγγείλλουμε από το Χ μαγαζί, θα έχουμε δωράκι και ένα σέξυ παντελόνι για το χαρακτήρα μας. “Ουάαααου” λέει ο παίκτης ως άλλος Βαρουφάκης και τρέχει να “κλείσει’ το παιχνίδι του, σαν να κλείνει πρεμιέρα για το Μέγαρο. Με λίγη τζαζ, μια σέξυ εικόνα και λίγα γλυκόλογα, είστε έτοιμοι να “παντρευτείτε” έναν τίτλο, δίχως στην πραγματικότητα να ξέρετε κάτι αληθινό για αυτό.
Και ο πατέρας της νύφης τώρα, συνεχίζει να κρατά αυτό το “ερωτικό” μυστήριο μέχρι την τελευταία στιγμή. Δε δείχνει το κανονικό παιχνίδι στον Τύπο, δείχνει πολύ περιορισμένο υλικό ή δεν αφήνει καν κάποιον να παίξει. Demo δεν θα βγάλει νωρίτερα, μη τυχόν σε ξενερώσει και ακυρώσεις το preorder σου πριν σου πάρουν τα λεφτά. Και όταν πλησιάζει η ώρα του release, αν τυχόν φοβάται για την ποιότητα του τίτλου, πετάει ένα embargo στα reviews μέχρι την ημερομηνία της κυκλοφορίας, μη το σκάσεις από την εκκλησία την τελευταία στιγμή.
Και εν τέλει, βγαίνει το παιχνίδι και είστε πλέον δέσμιος των αποφάσεών σας. Μπορεί να βγήκε καλό και να είστε ευτυχισμένος και να ζήσετε χαρούμενοι με πολλά παιδάκια, σκυλάκια και γατάκια. Αλλά μπορεί να βγει και “μούφα”. Ή απλά μέτριο. Και τότε τι; Θα συνεχίσεις να ζεις μια αυταπάτη, πως όντως αυτό που έφτασε στα χέρια σου είναι η παιχνιδάρα που σου έταξαν, ζώντας μέσα στην πλάνη και στη λήθη; Ή θα πάρεις φόρα και θα βαρέσεις το κεφάλι σου στον τοίχο για τα 60-70-80 ευρώ που έδωσες, για έναν τίτλο που σε δύο μήνες θα βρίσκεις με 10;
Εν κατακλείδι, με την εξαίρεση των απομακρυσμένων περιοχών και των πολύ πολύ συλλεκτικών εκδόσεων, έχει κάποια ωφέλεια το preorder για τους παίκτες; Στα δικά μου μάτια, όχι. Δίνει ακόμα μεγαλύτερη δύναμη στους publishers, δημιουργεί άσχημα trends στη βιομηχανία και στην ουσία δείχνει πως, για να πουλήσεις έναν τίτλο, το καλό marketing είναι πολύ πιο σημαντικό απ’ ό,τι το καλό παιχνίδι. Γουρούνι στο σακί δεν θα αγόραζες. Τότε γιατί αγοράζεις παιχνίδι;
