Παίρνοντας τον έλεγχο του πρώτου εξαδέλφου του HAL.
Το νέο παιχνίδι της No Code δε γινόταν παρά να τραβήξει το ενδιαφέρον μας, με ελπίδες για τον πνευματικό διάδοχο του Stories Untold, μία ιδιαίτερα καλογραμμένη ανθολογία τεσσάρων μυστηριωδών ιστοριών τρόμου που μας μετέφερε, με δεξιοτεχνική indie ιδιοσυγκρασία, στη δεκαετία του 80. Η περιορισμένη φύση των ιστοριών (στο μεγαλύτερο κομμάτι ο αφανής χαρακτήρας μας βρισκόταν πίσω από μία οθόνη με “αρχαίο” λογισμικό) καθώς και η μικρή διάρκεια των –φαινομενικά- αυτοτελών ιστοριών δούλευε υπέρ του ύφους τηλεοπτικής σειράς, αποδίδοντας ένα μεστό σενάριο δίχως φλυαρίες και ξεχείλωμα.
Με το Observation η No Code δείχνει εξαρχής ότι προσπαθεί να ανεβάσει τις φιλοδοξίες της, αφηγούμενη μία εκτενέστερη ιστορία στα κλειστοφοβικά όρια ενός διαστημικού σταθμού, ένα περιβάλλον που, παρά την περιορισμένη του έκταση και πάλι φαντάζει υπέρογκο σε σχέση με τα στενά περιθώρια του Stories Untold. Η αρχή είναι αρκετά υποσχόμενη. Η πλοκή στην κυριολεξία δεν χάνει στιγμή να μπει στο βασικό της θέμα. Δίχως να μας δείξει το παραμικρό δευτερόλεπτο νηνεμίας και γνωριμίας με το πλήρωμα, η εισαγωγή ξεκινάει με τον διαστημικό σταθμό Observation να βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, έχοντας προσκρούσει με ένα άγνωστο αντικείμενο, το οποίο απενεργοποίησε διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα και προκάλεσε κρίσιμες ζημιές. Τις πρώτες πληροφορίες τις μαθαίνουμε από την αστροναύτη Δρ. Emma Fisher, η οποία μάταια προσπαθεί να επικοινωνήσει με τη βάση του Houston.
Αν και σε οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι η Emma σύντομα θα περνούσε στον έλεγχό μας, εδώ η κατάσταση αλλάζει ευφάνταστα, δίνοντάς μας τον έλεγχο του Sam (χαϊδευτικό για το S.A.M.: Systems Administration and Maintenance), την Α.Ι. του Observation, ως έναν άλλο HAL από τo 2001: H Οδύσσεια του Διαστήματος. Ο Sam βέβαια, ως είθισται σε κάθε sci-fi που σέβεται τον εαυτό του, βρίσκεται σε αυτήν τη μερίδα των A.I. που κατανοούν πλήρως κάθε πρόταση της Emma, ως ένας πραγματικός, νοήμων άνθρωπος. Όχι ότι θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά βέβαια, δεδομένου ότι παίρνουμε τον έλεγχο του χαρακτήρα του.
Στο μεγαλύτερο κομμάτι του παιχνιδιού η ευλαβική εκτέλεση κάθε εντολής της Emma αποτελεί τον βασικό κορμό, μέσα από τον οποίο αναπτύσσεται η πλοκή. Ως A.I. η προσωπικότητα του Sam λειτουργεί πειστικά, αναλύοντας πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σε διάφορα στάδια της περιπέτειας, θέτοντας άμεσα και εύκολα σε λειτουργία διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές και έχοντας εκτενή εικόνα όλων των διαφορετικών τμημάτων του σταθμού. Επίσης πειστικά, ο Sam δεν είναι παρά ένα εργαλείο στα χέρια της Emma, η οποία πάντα θα μας καθοδηγεί στο επόμενο ζητούμενο.
Με την τύχη του υπόλοιπου ολιγομελούς πληρώματος να είναι άγνωστη σε μεγάλο κομμάτι της διάρκειας, η μόνη ουσιαστική σχέση που δημιουργείται στο Observation είναι μεταξύ της Emma και του Sam. Αυτή η σχέση παραμένει σε αληθοφανή επίπεδα, αποφεύγοντας ευτυχώς κλισέ καταστάσεις όπως ανάπτυξη συναισθημάτων από την A.I. Επίσης, η Emma σκιαγραφείται ως μία προσγειωμένα ανθρώπινη προσωπικότητα, που προσπαθεί να διατηρήσει την ψυχραιμία της ώστε μεθοδικά να εντοπίσει τα υπόλοιπα μέλη, να επαναφέρει όσο μπορεί τις λειτουργίες του σταθμού αλλά και να επανασυνδέσει την επικοινωνία με τη βάση της.
Αναμφίβολα, όμως, η μυστηριώδης υφή του σεναρίου, που δηλώνει παρούσα ήδη από την εισαγωγή, αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της πλοκής, που καταφέρνει να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον, αν και η αλήθεια είναι ότι η κορύφωση δεν καταφέρνει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Δεν θα αναφέρουμε περισσότερες λεπτομέρειες, καθώς στην πεντάωρη διάρκεια του παιχνιδιού κάθε αποκάλυψη έχει τη βαρύτητά της και καλό είναι να τις ανακαλύψετε μόνοι σας. Ωστόσο, απλά θα αναφέρουμε ότι από τα πρώτα λεπτά είναι εμφανές πως το ατύχημα δεν οφείλεται σε φυσικά ή ανθρώπινα αίτια. Αυτός ο απροσδιόριστος απειλητικός παράγοντας καταφέρνει να φέρει και μερικές αμυδρές πινελιές horror, που πλαισιώνουν καλοδεχούμενα την ήδη υπάρχουσα ένταση.
Η εξέλιξη της πλοκής δίνει αρκετές πληροφορίες για τα διάφορα αφύσικα και απρόσμενα συμβάντα, εντούτοις, ποτέ σε σημείο που να είναι πλήρως εμφανές τι έχει συμβεί, αφήνοντας τελικά ανοιχτό το πεδίο για ερμηνείες. Αν και στους τίτλους τέλους είναι πιθανόν το παιχνίδι να σας πείσει να αναλογιστείτε τη σημασία των γεγονότων που είδατε και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα, σε τελική ανάλυση το φινάλε μάς έδειξε μία ιστορία που, κατά τη δική μας ανάγνωση τουλάχιστον, δεν προσφέρει κάποια αποκάλυψη που πραγματικά να εκπλήσσει και κατά συνέπεια να ικανοποιεί πλήρως.
Κατά μία έννοια το Observation θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως Walking Simulator, καθοδηγώντας μας γραμμικά μεταξύ απλοϊκών objectives με την οποιαδήποτε συνθήκη για “Game Over” να απουσιάζει. Ευτυχώς, θα λέγαμε, καθώς αποφεύγει την παγίδα άλλων παρόμοιων παιχνιδιών που τοποθετούν εμβόλιμα action στοιχεία. Έχοντας τον έλεγχο του Sam, μπορούμε να εναλλάσσουμε την προοπτική ανάμεσα από διάφορες στατικές κάμερες στο κάθε επιμέρους τμήμα (module) του σταθμού. Η αλληλεπίδρασή μας γίνεται απλά στοχεύοντας και ζουμάροντας σε διάφορα σημεία ενδιαφέροντος, επιτρέποντάς μας να διαβάζουμε email, να ξεκλειδώνουμε θύρες μέσω ενός απλοϊκού mini-game και να αλληλοεπιδρούμε γενικότερα με διάφορα αντικείμενα.
Το πιο σύνηθες ζητούμενο απαιτεί να θέτουμε σε λειτουργία κάποιον μηχανισμό, κάτι που ίσως απαιτεί παρατηρητικότητα στο γύρω περιβάλλον. Ουσιαστικά μιλάμε για τους πλέον απλούς περιβαλλοντικούς γρίφους, όπως π.χ. την εύρεση ενός κωδικού πρόσβασης σε υπολογιστή, γραμμένο σε ένα χαρτάκι που βρίσκεται κολλημένο στο πίσω μέρος της οθόνης (δεν σας το προτείνουμε ως λύση για να μην ξεχνάτε τον κωδικό σας…). Παρά τα απλοϊκά μονοπάτια του gameplay και τη γραμμικότητα, δυστυχώς δεν παύουν να υπάρχουν ορισμένα δυσάρεστα θέματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Observation δεν αργεί να εμφανιστεί, όταν ο Sam αποκτήσει τη δυνατότητα να συνδέεται σε μία αιωρούμενη σφαίρα που του επιτρέπει να μετακινηθεί ελεύθερα στο σκάφος.
Με λίγα λόγια, ο χειρισμός αυτής της σφαίρας εντός του σκάφους (και εκτός αυτού σε ορισμένα σημεία) είναι ένας μικρός γολγοθάς, με το συγκεκριμένο τρόπο μετακίνησης να φαντάζει σαν να έχει γίνει ηθελημένα δύστροπος. Από τη μία η κίνηση της κάμερας συνοδεύεται ανεξήγητα από ένα μικρό lag, και από την άλλη η απουσία άμεσης αυξομείωσης ύψους δυσκολεύει ανούσια την περιήγηση (για να αλλάζουμε ύψος πρέπει πάντα να σημαδεύουμε πρώτα πάνω ή κάτω ανάλογα, και μετά να μετακινούμαστε προς τα εκεί).
Μέσα σε αυτά προσθέστε τα ποικίλα μικρού μεγέθους δωμάτια, που όντας σε μηδενική βαρύτητα έχουν πόρτες σε κάθε επιφάνεια αλλά και ομοιόμορφη διαρρύθμιση που δυσχεραίνει έντονα τον προσανατολισμό. Αν μη τι άλλο, όποτε θα αναγκάζεστε να παίρνετε τον έλεγχο της σφαίρας, θα παρακαλάτε ευθύς αμέσως να φτάσετε στο επόμενο σημείο όπου ο Sam θα επανέλθει και πάλι στην ανακουφιστικά ευδιάκριτη μετακίνηση από κάμερα σε κάμερα. Σημαντικά θέματα εντοπίζονται και σε ορισμένα από τα ζητούμενα, στα οποία φαινομενικά θα έπρεπε να καθοδηγούμαστε με ακριβείς εντολές από την Emma.
Δεν ήταν λίγες οι φορές που δεν καταλαβαίναμε τι έπρεπε να κάνουμε, όχι λόγω υψηλής πρόκλησης κάποιου γρίφου, αλλά γιατί το ζητούμενο ήταν αρκετά ασαφές. Σε ορισμένα σημεία δεν είναι απίθανο να κοιτάτε με απορία την οθόνη, ρωτώντας επανειλημμένα την Emma να σας επαναλάβει μάταια ξανά και ξανά τι ακριβώς ζητάει από εσάς. Σε αυτά τα σημεία είναι εμφανές ότι η δυσκολία δημιουργείται ακούσια, καθώς οι οδηγίες είναι ελλιπείς για μία ενέργεια που φαίνεται ότι δεν θα έπρεπε καν να θεωρείται ως “λύση” αλλά πολύ απλά ένα ακόμα γραμμικό βήμα προς το επόμενο ζητούμενο. Τουλάχιστον τις περισσότερες φορές θα γνωρίζετε ακριβώς σε ποιο σημείο του σκάφους θα πρέπει να βρίσκεστε για να εντοπίσετε τη λύση, αποφεύγοντας τις ανούσιες βόλτες από άκρη σε άκρη του διαστημοπλοίου.
Εν κατακλείδι -και παρά τα κάποια θέματα- το Observation παραμένει μία αρκετά αξιοπρεπής προσπάθεια, που καλλιεργεί ικανοποιητικά την αίσθηση του κλειστοφοβικού περιβάλλοντος εντός ενός διαστημικού σταθμού, προσθέτοντας ορισμένες ελαφριές πινελιές του horror στοιχείου όπως αυτό προκύπτει από έναν απροσδιόριστα θανατηφόρο κίνδυνο.
Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως το κλείσιμο υστερεί αρκετά στην απόδοση μίας πραγματικά αξιομνημόνευτης αποκάλυψης ή τροφής για σκέψη (μία από τις βασικές πηγές έμπνευσης είναι εμφανέστατα η Οδύσσεια του Διαστήματος αλλά σε καμία περίπτωση δεν φτάνει το ύψος του μυστηρίου του έργου του Kubrick), κάτι που, σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα προβλήματα του gameplay, δε γίνεται παρά να ζημιώσουν την εμπειρία.
Το review βασίστηκε στην έκδοση του παιχνιδιού για PC.
