Shenmue 2,1.
Με το πέρασμα των χρόνων τα Shenmue έχουν αποκτήσει μία σχεδόν μυθική αξία σε όσους είχαν την τύχη τα δουν στο κατάφορα αδικημένο Dreamcast. Είναι κάτι που φυσικά το κέρδισαν επάξια, καθώς ο Yu Suzuki, έχοντας τις πλάτες της Sega, ανέπτυξε δύο υπερπαραγωγές, που παρέδιδαν μία πραγματικά πρωτόγνωρη εμπειρία. Η ελεύθερη περιήγηση στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον της Yokosuka, η αλληλεπίδραση με τους δεκάδες κατοίκους της, η ποικιλία από σημεία ενδιαφέροντος σε συνέργια με την αληθοφανή καθημερινή ρουτίνα του κόσμου, μας έπειθε πως βρισκόμασταν σε ένα πραγματικό, ζωντανό περιβάλλον. Η αλήθεια είναι όμως πως τα Shenmue βρίσκονται σε αυτήν την κατηγορία καινοτόμων εμπειριών που πλέον έχουν ξεπεραστεί από μακρινούς ή πιο άμεσους, πνευματικούς διαδόχους. Αρκεί κανείς να δει την πολυπληθή και καταξιωμένη σειρά των Yakuza, η οποία είναι απόλυτα συγγενική με τα Shenmue όσον αφορά στη σχεδιαστική τους φιλοσοφία και σαφέστατα βελτιωμένη σε όλους τους τομείς ανεξαιρέτως.
Φυσικά, θα ήταν πέρα ως πέρα άδικο να συγκρίνουμε τα πρώτα δύο Shenmue με τα σημερινά δεδομένα, καθώς η αξία κάθε παιχνιδιού φαίνεται στο τι προσέφερε την εποχή που κυκλοφόρησε, στην επιρροή που μπορεί να είχε σε μετέπειτα τίτλους, καθώς, βέβαια, και στα συναισθήματα και τις αναμνήσεις που κατάφερε να δημιουργήσει σε όσους ασχολήθηκαν με αυτό, ανεξάρτητα αν είναι υπό το πρίσμα των γυαλιών νοσταλγίας. Κάπου εδώ έρχεται το Shenmue 3, ένα sequel που οι φίλοι της σειράς περίμεναν διακαώς για χρόνια, δημιουργώντας ένα κύμα χαράς όταν μία ωραία πρωία, στην E3 του 2015, ακούσαμε την ανακοίνωσή του μέσα από τη συνέντευξη τύπου της Sony, παράλληλα με την τοποθέτησή του στην πλατφόρμα χρηματοδότησης του Kickstarter. Η αγάπη του κοινού για τη σειρά φάνηκε άμεσα, καθώς μέσα σε μόλις εννιά ώρες πέτυχε τον αρχικό στόχο των 2 εκατομμυρίων δολαρίων, καταφέρνοντας να αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα εγχειρήματα του Kickstarter, φτάνοντας τελικά τα 6 εκατομμύρια δολάρια.
Προσθέτοντας στην εξίσωση και την επιστροφή του μεγάλου Yu Suzuki στην ηγετική θέση της Ys Net, δεν γινόταν παρά να δημιουργηθεί ένα έντονο συναίσθημα νοσταλγίας και ανακούφισης για τη συνέχιση της μετέωρης ιστορίας του Ryo Hazuki, 15 χρόνια μετά το… σαδιστικό cliffhanger του Shenmue 2. Δυστυχώς, το Shenmue 3, πέρα από τις ποικίλες σχεδιαστικές αδυναμίες που παρουσιάζει, δεν καταφέρνει τελικά ούτε να εξελίξει το σενάριο επαρκώς. Η στασιμότητα στην ανάπτυξη σχέσεων με χαρακτήρες, αλλά και στην πορεία της βασικής πλοκής, θα μπορούσε κάλλιστα να παραλληλιστεί με τα περίφημα επεισόδια της Λάμψης (του Φώσκολου) και του Καλημέρα Ζωή, όπου 10 επεισόδια θα μπορούσαν να συμπτυχθούν σε μισό, χωρίς να χαθεί ρανίδα βάθους στο χτίσιμο χαρακτήρων και της γενικότερης σεναριακής εξέλιξης.
Η ιστορία ξεκινάει αρκετά θετικά, με την εισαγωγή να αποτελεί ουσιαστικά ένα remake των τελευταίων λεπτών του Shenmue 2. Σύντομα θα βρεθούμε στο χωριό του Bailu, έχοντας στο πλευρό μας τη συμπαθέστατη Shenhua, ο πατέρας της οποίας δεν θα αργήσουμε να μάθουμε ότι έχει απαχθεί. Αυτή η απαγωγή αποτελεί και τον βασικό μηχανισμό που προωθεί το σενάριο, σχετιζόμενη άμεσα με την ιστορία εκδίκησης του Ryo. Σχεδόν στο σύνολο της περιπέτειας η βασική αποστολή θα εμπλουτιστεί απειροελάχιστα, με τον Ryo να πετιέται σαν μπαλάκι του πινγκ πονγκ από θελήματα σε θελήματα προκειμένου να έρθει μισό βήμα πιο κοντά στους απαγωγείς και τους στόχους τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ζητούμενων αναλώνονται σε fetch quests, που ορισμένες φορές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν την εντύπωση… τρολαρίσματος, δεδομένου ότι μας μεταφέρουν εξουθενωτικά μεταξύ διαφόρων τοποθεσιών ακόμα και για τα πιο απλά ζητούμενα, σε έναν σχεδιασμό που δείχνει σαν να θέλει τεχνηέντως να αυξήσει τη διάρκεια.
Σύντομα θα βρεθούμε στο χωριό του Bailu, έχοντας στο πλευρό μας τη συμπαθέστατη Shenhua, ο πατέρας της οποίας δεν θα αργήσουμε να μάθουμε ότι έχει απαχθεί.
Αρκετές φορές θα εντοπίσετε κάποιο καίριο πρόσωπο που κατέχει μία σημαντική πληροφορία για την εξέλιξη του βασικού (και μοναδικού) quest σας, μόνο για να σας πει “πέρνα καλύτερα αύριο για να το συζητήσουμε”. Το ρολόι ενδέχεται σε αυτό το σημείο να γράφει 10:00 π.μ. με εσάς να μην έχετε ιδέα τι να κάνετε για να περάσει η ώρα μέχρι να φτάσει 19:00, η ώρα, δηλαδή, που ο Ryo μπορεί να πάει στο κρεβάτι του. Ευτυχώς, κάποιες φορές μας δίνεται η δυνατότητα να μεταφερθούμε αυτομάτως στο σημείο και την ώρα της ημέρας που πρέπει να βρισκόμαστε, εν είδει fast travel, αλλά είναι ένας μηχανισμός που εμφανίζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και όχι πάντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι προς το τέλος της περιπέτειας ο γράφων άφησε κατά μέρος το gamepad, σερφάροντας στωικά στο κινητό για περίπου μισή ώρα, καθώς επιβαλλόταν να φτάσει 19:00 εντός του παιχνιδιού προτού ενεργοποιηθεί μία αποστολή.
Είναι πασιφανές ότι ο Yu Suzuki και η ομάδα του προσπάθησαν να επαναφέρουν τη φιλοσοφία των πρώτων Shenmue, όπου ο Ryo έμπαινε σε μία καθημερινή ρουτίνα, παράλληλα με την προσπάθειά του να έρθει ένα βήμα πιο κοντά στον Lan Di. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, υπάρχει μία ομαλή εναλλαγή ημέρας και νύχτας, με την ανάλογη αλλαγή στις ρουτίνες των κατοίκων (στα πρώτα Shenmue ήταν εντυπωσιακό, εδώ και χρόνια όμως κάτι δεδομένο), με τη διάρκεια μίας ολόκληρης μέρας να κρατάει περίπου μία ώρα σε πραγματικό χρόνο. Τόσο στο Bailu όσο και στο δεύτερο, αστικό, περιβάλλον, θεωρητικά υπάρχουν διάφορες ασχολίες ώστε να ξοδέψουμε τον χρόνο μας έως ότου φτάσει η στιγμή του επόμενου objective. Πρακτικά δεν θα χρειαστούν περισσότερες από 2-3 μέρες εντός του παιχνιδιού έως ότου εξαντληθεί το ενδιαφέρον για τις επιμέρους ασχολίες. Αν και υπάρχει ένας σεβαστός αριθμός από δραστηριότητες όλες ανεξαιρέτως είναι απελπιστικά απλοϊκές και γίνονται κουραστικές έπειτα από μερικά λεπτά ενασχόλησης.
Η επίσκεψή μας σε μαγαζί με arcades προκειμένου να “σκοτώσουμε” τον χρόνο μας χάνει πλήρως την αίγλη του στο παρόν sequel, καθώς οι εποχές των πρώτων Shenmue, όπου βρίσκαμε τις πλήρεις εκδοχές των After Burner και Outrun, μεταξύ άλλων, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Αντί γνωστών ονομάτων, τα δικαιώματα των οποίων μάλλον ήταν δύσκολο να αποκτηθούν, η Ys Net πρόσθεσε ορισμένα δικά της μίνι δημιουργήματα, που ωχριούν πλήρως μπροστά στους προαναφερθέντες τίτλους. Από εκεί και ύστερα μπορείτε να επιδοθείτε στο κόψιμο ξύλων ή τη συλλογή βοτάνων προκειμένου να κερδίσετε χρήματα (και οι δύο ασχολίες είναι τόσο συναρπαστικές όσο ακούγονται), να παίξετε σε διάφορα τυχερά παιχνίδια ή να εκπαιδεύσετε τις πολεμικές ικανότητες του Ryo μέσα από ιδιαίτερα απλοϊκά και επαναλαμβανόμενα QTEs.
Αν μη τι άλλο, η προσπάθεια καλοπροαίρετης δημιουργίας ρουτίνας στη ζωή των δύο σχετικά περιορισμένων χαρτών, όπου εκτυλίσσεται το σύνολο της περιπέτειας, δεν υποστηρίζεται τελικά από τις ελλιπείς και ιδιαίτερα αδιάφορες προαιρετικές ασχολίες. Είναι κρίμα ότι δεν δόθηκε μεγαλύτερη προσοχή στην αλληλεπίδραση με τους κατοίκους, ώστε να δημιουργηθεί μεγαλύτερο δέσιμο με τις κοινότητες, καθώς φαίνεται ότι έχει δοθεί αρκετή προσοχή στον σχεδιασμό των περιοχών και των κατοίκων τους. Το κινέζικο χωριό του Bailu ιδίως προσφέρει ένα ιδιαίτερα ειδυλλιακό και γαλήνιο τοπίο, που σε σημεία καταφέρνει να στηρίξει την ήρεμη περιήγηση στην εξοχή και τους περιπάτους ανάμεσα από τις απλωμένες γειτονιές. Οι κάτοικοί του επίσης είναι σχεδιασμένοι με σχετική προσοχή, κάθε ένας με το δικό του ονοματεπώνυμο, φωνή ηθοποιού και ιδιοσυγκρασία, έχοντας ηχογραφημένες ποικίλες αποκρίσεις για τις ερωτήσεις του Ryo, σχετικές με το εκάστοτε ζητούμενο που έχουμε ενεργοποιημένο.
Μπορείτε να επιδοθείτε στο κόψιμο ξύλων ή τη συλλογή βοτάνων προκειμένου να κερδίσετε χρήματα, να παίξετε σε διάφορα τυχερά παιχνίδια ή να εκπαιδεύσετε τις πολεμικές ικανότητες του Ryo.
Ως εκ τούτου φαντάζει ως χαμένη ευκαιρία η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία από side quests που θα μπορούσαν να εμβαθύνουν τις σχέσεις μας με τις διάφορες κοινότητες. Τα 3-4 side quests που εντοπίσαμε ακολουθούν αφοπλιστικά τις επιταγές των fetch quests, με αρκετά αδιάφορες ανταμοιβές (υλικές ή σεναριακές). Δεν γνωρίζουμε κατά πόσον το budget της ανάπτυξης συνέβαλλε στην ελλιπέστατη φύση αυτού του τομέα, αλλά η αλήθεια είναι πως έχουμε δει άλλες ΑΑ παραγωγές, με χαμηλότερο budget αλλά πολύ μεγαλύτερη ποικιλία και βάθος στη γραφή των quests, κύριων και προαιρετικών, για να μην αναφερθούμε σε επίπεδο gameplay μηχανισμών (ούτε και στο full price αντίτιμο που ζητάει το Shenmue 3).
Όσο λοιπόν κι αν δημιουργείται η όρεξη για εξερεύνηση και περιήγηση σε αυτές τις όμορφες και γεμάτες με διάφορες λεπτομέρειες τοποθεσίες, η αλήθεια είναι ότι μετά από μερικές ώρες καταλαβαίνει κανείς ότι ο κόσμος του Shenmue είναι πρακτικά κενός από περιεχόμενο, υστερώντας μάλιστα σε υλικό και σε σχέση με τα προηγούμενα Shenmue. Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η απουσία λειτουργίας προσπεράσματος (skip) των διαλόγων βαραίνει αχρείαστα τις συνομιλίες, ιδίως όταν σε σημεία γνωρίζουμε από τις πρώτες λέξεις ότι η απάντηση ενός περαστικού δεν έχει να μας προσφέρει τίποτα για το την αναζήτηση του ζητούμενού μας ή όταν για πολλοστή φορά πρέπει να ακούσουμε όλο τον πρόλογο ενός μαγαζάτορα προτού μπούμε στο μενού αγοραπωλησιών.
Αφήνοντας πίσω τα της εξερεύνησης, ο Ryo θα αναγκαστεί ορισμένες φορές να αξιοποιήσει την υψηλή του δεξιότητα στις πολεμικές τέχνες μέσα από ένα σύστημα μάχης που δεν είναι τίποτα περισσότερο από διεκπαιρεωτικό. Ορισμένα combos, δυνατότητα για block που ενίοτε -και για απροσδιόριστο λόγο- δεν λειτουργεί, και ένα εντελώς διεκπαιρεωτικό σύστημα για dodges συνθέτουν ένα παρωχημένο σύστημα μάχης, που μόλις καταφέρνει να ξεπεράσει τον ορισμό του απλουστευμένου button mashing. Η απουσία λαβών που θα έδιναν ένα αλατοπίπερο εντυπωσιασμού και βάθους αναδεικνύει έναν ακόμα τομέα όπου το παρόν sequel υστερεί σε σχέση με τα προηγούμενα Shenmue, παρά την οπτική αναβάθμιση.
Εντύπωση προκαλεί και η παρουσία ενός survival μηχανισμού, που δείχνει ιδιαίτερα παράταιρος. Κατά τη διάρκεια της ημέρας η μπάρα ενέργειας του Ryo συνεχώς μειώνεται, απαιτώντας, τουλάχιστον μία φορά τη μέρα, να τρώει, ειδάλλως ενδέχεται να ξεμείνετε σε σημείο του χάρτη όπου με άδειο στομάχι πλέον θα πρέπει να υπομείνετε το αναγκαστικό περπάτημα, έναντι του τρεξίματος, έως ότου επισκεφθείτε κάποιο μικρομάγαζο με τρόφιμα. Η αλήθεια είναι πως δεν μας οδήγησε ποτέ σε σημεία εκνευρισμού, αλλά αποτελεί μία προσθήκη που δείχνει πραγματικά αχρείαστη. Στις περίεργες σχεδιαστικές επιλογές θα πρέπει να προσθέσουμε δύο απαράδεκτα σημεία της περιπέτειας, όπου ξαφνικά χρειάζεται να κερδίσουμε μεγάλα ποσά yuan (το κινέζικο νόμισμα) προκειμένου να αποκτήσουμε δύο αντικείμενα που απαιτούνται για την εξέλιξη της περιπέτειας. Τα ποσά αυτά έρχονται μόνον έπειτα από ανελέητο grinding, είτε κόβοντας ξύλα, είτε μαζεύοντας βότανα, είτε οδηγώντας το κλαρκ (σε μία υποδεέστερη εκδοχή αυτού που είχαμε δει στο πρώτο Shenmue), είτε δοκιμάζοντας την τύχη σας σε τυχερά παιχνίδια (υπάρχει έντονο hint για τακτική φαινομενικά εύκολου κέρδους, που όμως δεν παύει να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα).
Το να δίνεται η δυνατότητα να αγοράζουμε δεκάδες… μπιχλιμπίδια από ποικίλα μαγαζιά δεν εξυπηρετεί σε τίποτα όταν η συντριπτική πλειοψηφία αυτών δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από διακοσμητικά αντικείμενα στο inventory μας.
Υποθέτουμε ότι έγινε ήδη εμφανές πως το Shenmue 3 μας άφησε αρκετά απογοητευμένους, λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα ότι είχαμε συγκρατημένες προσδοκίες, ελέω του αρκετά μικρότερου budget σε σχέση με το δυσθεώρητο που είχαν τα προηγούμενα δύο Shenmue. Το τρίτο κεφάλαιο της ιστορίας εκδίκησης του Ryo παραμένει υπέρ του δέοντος πιστό σε μία συνταγή που έχει ξεπεραστεί, δίχως να προσπαθεί να εκμοντερνίσει οποιαδήποτε πτυχή του, πέραν αποκλειστικά του οπτικού τομέα. Επιπροσθέτως, σε σημεία δείχνει να κάνει και ορισμένα βήματα πίσω σε σχέση με τα προηγούμενα Shenmue, με QTEs που δεν είναι σε θέση να προσφέρουν έντονες σκηνές δράσης, ιδιαίτερα απλοϊκά mini-games και ένα σύστημα μάχης που δείχνει ελλιπές ακόμα κι αν συγκριθεί με αυτό του Shenmue 2 και πολύ περισσότερο με πλήθος σύγχρονων συστημάτων μάχης.
Το σημαντικότερο παράπτωμά του όμως, βρίσκεται στη σχεδόν μηδαμινή εξέλιξη της πλοκής, κάτι που οι απανταχού φίλοι της σειράς περιμέναμε διακαώς από ένα καινούριο sequel. Ελάχιστες νέες πληροφορίες γίνονται γνωστές ενώ οι νεοεισερχόμενοι χαρακτήρες παραμένουν ιδιαίτερα μονοδιάστατοι, με αποτέλεσμα κανένας εξ αυτών να μην είναι αξιομνημόνευτος και σε καμία περίπτωση να μην μπορούν να χτίσουν το οποιοδήποτε δέσιμο που είχαν χτίσει οι Nozomi, Joy και Ren -μεταξύ άλλων- με τον παίκτη. Τη μόνη εξαίρεση αποτελεί η ιδιαίτερα συμπαθητική Shenhua, η οποία πάντα θα προσφέρει μία όμορφη καλημέρα στον Ryo κάθε πρωί και πάντοτε θα τον περιμένει το βράδυ για μία ανάλαφρη συζήτηση πριν τον ύπνο (ίσως το μόνο κομμάτι στον τίτλο που λειτουργεί πραγματικά σε σύμπνοια με τη φιλοσοφία της καθημερινής ρουτίνας που επιχείρησε να επαναφέρει η Ys Net).
Επίσης, αν και η μεταχείριση της Unreal Engine 4 προσφέρει ορισμένα ιδιαίτερα όμορφα και με πιστά παραδοσιακό κινέζικο ύφος περιβάλλοντα (τουλάχιστον όπως τα έχουμε στο μυαλό μας από ταινίες και σειρές), γεμάτο από μαγαζιά και σημεία ενδιαφέροντος, τελικά τα περισσότερα από αυτά δεν είναι κάτι παραπάνω από μία βιτρίνα ενός κόσμου που δεν έχει κάποιο βάθος. Το να δίνεται η δυνατότητα να αγοράζουμε δεκάδες… μπιχλιμπίδια από ποικίλα μαγαζιά δεν εξυπηρετεί σε τίποτα όταν η συντριπτική πλειοψηφία αυτών δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από διακοσμητικά αντικείμενα στο inventory μας. Όσον αφορά στους ηθοποιούς που δανείζουν τις φωνές τους, είτε επιλέξετε ιαπωνικά είτε αγγλικά, δείχνουν να επιδίδονται λίγο πολύ σε μία τυπική ανάγνωση των κειμένων δίχως ιδιαίτερη προσπάθεια για συναισθηματική διακύμανση. Επιπλέον, οι μουσικές συνθέσεις αν και δείχνουν παραδοσιακές στις μελωδίες τους και συνάδουν με το κλίμα του παιχνιδιού, την ίδια στιγμή δίνουν την εντύπωση midi αποδόσεων. Μπορεί να είναι υποκειμενικό το θέμα, αλλά τουλάχιστον για τον γράφοντα και κουραστικές ήταν μετά από λίγο, και ιδιαίτερα επαναλαμβανόμενες.
Εν κατακλείδι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι δημιουργοί θέλησαν να κρατήσουν το Shenmue 3 όσο πιο πιστό γινόταν στην εμπειρία που πρόσφεραν τα παλιότερα Shenmue, και εν μέρει θα είχε δίκιο. Εντούτοις, στον γράφοντα αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία εύκολη δικαιολογία για ένα παιχνίδι με παρωχημένους μηχανισμούς, ελλιπές υλικό και ανούσιες προαιρετικές ασχολίες. Πέραν των παραπάνω, το Shenmue 3 δεν καταφέρνει καν να καλύψει τη δίψα των οπαδών της σειράς για την εξέλιξη της ιστορίας. Η περιπέτεια του Ryo φαίνεται πως έχει ακόμα πολύ μέλλον μέχρι την ολοκλήρωσή της, ειδικά αν συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς. Ελπίζουμε πως ένα ακόμα πιθανό sequel θα φέρει μαζί του και σημαντικές βελτιώσεις σε όλους τους τομείς, ειδάλλως θα προτιμούσαμε να μείνουμε με τις αναμνήσεις μας.
Το review για το Shenmue III βασίστηκε στην έκδοσή του για PC.