Σπάνια βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δημιουργίες όπως το Mango. Δημιουργίες που όχι απλά αψηφούν κάθε προσπάθεια κατηγοριοποίησης και ταμπέλας, αλλά διακατέχονται από μια τόσο έντονη καλλιτεχνική ψυχή, που φαντάζουν (και είναι) πολύ περισσότερο ένα έργο βιντεογραφικής τέχνης για έκθεση μοντέρνας τέχνης και πολύ λιγότερο ένα βιντεοπαιχνίδι.
Αγοράζοντας το «εισιτήριο» για αυτή τη νέα έκθεση τέχνης, ο «επισκέπτης» αρχίζει να τριγυρίζει μέσα σε δαιδαλώδεις διαδρόμους και περίεργα σκηνικά, σαν να ταξιδεύει στο παρελθόν, μέσα στις παλιές αποθήκες του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ή της υπόγειας καλλιτεχνικής σκηνής στο Γκάζι των 80s & 90s.
«Εκτεταμένο διαδραστικό πείραμα» το ονομάζουν οι δημιουργοί του της Sad Mask Party, και δεν έχουν άδικο. Είναι όντως ένα καλλιτεχνικό πείραμα, ντανταϊστικό τέκνο της καραντίνας και των επιρροών που έχει ασκήσει επάνω μας όλους αυτούς τους μήνες. Μοναξιά, αυταρχισμός, περιορισμός ελευθερίας και αργή μα σταθερή κατάπτωση αντοχών, ενοχών και διδαχών που όλα οδηγούν σε σταδιακή φθορά του εσωτερικού κόσμου αλλά και των μηχανισμών επαφής μας με τον εξωτερικό.
Το Mango είναι μια σουρεαλιστική περιπέτεια με πρωταγωνιστή έναν μουσικό, που ενώ ξαφνικά βρίσκει την απόλυτη επιτυχία και αναγνώριση, αρχίζει σιγά σιγά να χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα. Ο παίκτης-θεατής ζει βήμα-βήμα τη σταδιακή αποκόλλησή του από την πραγματικότητα, με σκηνές που ακροβατούν ανάμεσα σε όνειρο και εφιάλτη, φτάνοντας εν τέλει σε ένα σύμπαν απαγκιστρωμένο από το δικό μας, να πλέει σε ένα ποτάμι τρέλας, τρόμου και παράνοιας.
Τίποτε δεν είναι πράγματι ξεκάθαρο, και το νόημα, όπως και η τέχνη, είναι ότι πάντα στο χέρι του θεατή βρίσκεται το πώς θα διαβάσει, επεξεργαστεί, φιλοσοφήσει και αποδομήσει το πειραματικό αυτό σκηνικό τριγύρω του. Εκεί που ίσως (ίσως και όχι) σπάει το γυαλί, είναι στην καθαρότητα της σύνθεσης. Η ίδια η σύνθεση είπαμε, είναι ένα συμπυκνωμένο κοκτέιλ… ναρκωτικών και παράνοιας, αλλά το πινέλο αυτής, ηθελημένα ή μη, είναι πινέλο που θυμίζει τα σπάργανα της ελληνικής demoscene και αυτά τα πρώιμα 3D video που κυκλοφορούσαν εκεί, στα τέλη των 90s.
Ίσως αυτό ταιριάζει πίσω από το όραμα της δημιουργίας, ίσως και όχι (στον θεατή μένει να το κρίνει), αλλά από την άλλη, είναι διαφορετικό να το βλέπεις σε ένα ολιγόλεπτο βίντεο μιας πεντάλεπτης σύνθεσης και αλλιώς σε κάτι που ελέγχει ο θεατής και κρατάει μερικές ώρες.
Με τη χρωματική παλέτα να οργιάζει, ο ντετερμινιστικά απλός σχεδιασμός θα μπορούσε να δουλεύει ονειρικά αν ηταν καθαρός. Η συχνά έντονη θολούρα των γραφικών όμως (περίεργο για Unity), σε συνδυασμό με τα έντονα χρώματα αλλά και τις πολύ συχνές εναλλαγές συνθέσεων, σκηνικών, εικόνων και φωτισμού, μπορούν να προκαλέσουν συναίσθημα φθοράς αλλά και ναυτίας.
Όλα αυτά συμβαίνουν λόγω του διαδραστικού στοιχείου του πειράματος, καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε, η κίνηση σε πρώτο πρόσωπο αφήνει τον χειριστή επιρρεπή σε διάφορα συναισθήματα και εικόνες που δε θα ένιωθε κοιτώντας τον κόσμο ως εξωτερικός παρατηρητής. Και η επιλογή είναι λογική για ένα δημιούργημα που θέλει να κάνει τέτοιες περίεργες αναζητήσεις και βόλτες.
Και το «διαδραστικό» της υπόθεσης κάνει βόλτες ανάμεσα και τριγύρω από μια κατηγορία interactive movie/ walking simulator, πετώντας σποραδικά και ορισμένα απλά puzzle, έτσι για να τσεκάρει αν ο θεατής είναι ακόμα εκεί ή στέλνει μηνύματα στο κινητό. Αστοχεί σε κάποια σημεία όμως, καθώς πέφτει κάποιες φορές στην κλασική “pixel hunt” παγίδα τέτοιων τίτλων, όπου σε μια περιοχή εκτελείς σβούρες μέσα στο χρώμα και την τρέλα, ψάχνοντας να βρεις το ένα μικρό αντικείμενο το οποίο θα πρέπει να σηκώσεις για να ξεκλειδώσεις το επόμενο βήμα.
Κινδυνεύοντας να κάνουμε ένα… Μυτιληνιό λογοπαίγνιο, το Mango είναι περίεργο φρούτο, ίσως από τα πιο περίεργα που έχουμε δει. Δεν είναι κάτι που μπορεί να κριθεί εύκολα ως παιχνίδι και ίσως μια τέτοια κριτική να αδικεί το όραμα πίσω από αυτή τη δημιουργία.
Αλλά δεν είμαστε Μαέβιοι Παχατουρίτηδες στο GameOver, οπότε μόνο έτσι θα μπορέσουμε να γράψουμε έναν επίλογο. Ως παιχνίδι λοιπόν, το Mango θα μπορούσε να είναι καλύτερο τεχνικά, πιο εύπεπτο οπτικά και πιο άνετο παικτικά, αλλά σίγουρα έχει το ενδιαφέρον του, ενώ το ιδιαίτερο ταξίδι του θυμίζει Holy Mountain και Lost Highway, χτυπημένα σε shaker με γερή δόση LSD. Ως καλλιτεχνική εμπειρία όμως; Ο καθένας θα το εκτιμήσει διαφορετικά, αλλά για την εμπειρία και μόνο, αξίζει κάποιος να δοκιμάσει αυτό το απρόσμενα περίεργο -ελληνικής παραγωγής- φρούτο.
Το Mango βρίσκεται σε στάδιο Early Access στο Steam και αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούλιο του 2021. Το review βασίστηκε σε review code που λάβαμε από την Sad Mask Party.