Όλες οι γάτες πεθαίνουν. Ο Σωκράτης έχει πεθάνει. Άρα ο Σωκράτης είναι γάτα. Αυτό το λογικό αξίωμα, παρωδείται από τον γνωστό, Ρουμάνο θεατρικό συγγραφέα Ευγένιο Ιονέσκο (1912-1994), σε ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και διαχρονικότερα έργα του, με τίτλο «Ο Ρινόκερος», και το οποίο θα μπορούσε να συνοψίζει το Stray. Όλοι οι παίκτες είναι οι πρωταγωνιστές (του εκάστοτε παιχνιδιού). Οι παίκτες χειρίζονται μια γάτα. Άρα η γάτα είναι ο πρωταγωνιστής.
O indie τίτλος Stary αναπτύχθηκε από μία μικρή, γαλλική ομάδα, με έδρα το Μονπελιέ, η οποία ιδρύθηκε το 2016. Η ομάδα της BlueTwelve άρχισε την ανάπτυξη του Stray με την τότε κωδική ονομασία “HK_Project”, αμέσως μετά την φυγή των περισσοτέρων στελεχών της από τη Ubisoft, μια φυγή η οποία ήταν αποτέλεσμα της θέλησής τους να ασχοληθούν και να αναπτύξουν έναν εξ ολοκλήρου δικό τους, indie τίτλο, με κεντρικό πρωταγωνιστή μια γάτα. Όταν η ομάδα δημοσιοποίησε τα πρώτα, πρώιμα πλάνα του παιχνιδιού στο Twitter, η γνωστή (κυρίως για τους indie τίτλους τους οποίους χρηματοδοτεί) εταιρία παραγωγής Annapurna, δεν έχασε την ευκαιρία και πλησίασε τους δημιουργούς με σκοπό να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και να εκδώσει το παιχνίδι.
Το Stray είναι εμπνευσμένο από τις εμπειρίες των μελών του studio με τις δικές τους γάτες, το πώς κινούνται και το πώς συμπεριφέρονται. Επάνω στην κινησιολογία των γατών της ομάδας στηρίχθηκε η ανάπτυξη του platforming του τίτλου, το πώς γίνεται η αλληλεπίδραση με τα αντικείμενα αλλά και η κίνηση στον χώρο του πρωταγωνιστή του παιχνιδιού, μιας ανώνυμης (και αγνώστου φύλου) γάτας. Μεγάλη πηγή έμπνευσης για τον σχεδιασμό του κόσμου και για την αισθητική του τίτλου -αλλά και ειδικότερα της βασικής πόλης, η οποία είναι και η βουβή δευτεραγωνιστής του παιχνιδιού- είναι η γνωστή, περιτειχισμένη πόλη της Καουλούν (Kowloon Walled City), η οποία βρισκόταν μέχρι το 1993 στο Χονγκ Κονγκ.
Το Stray είναι ένας adventure τίτλος, τρίτου… γατο-προσώπου, ο οποίος εξελίσσεται σε έναν… cat-εστραμένο κόσμο, σε μια φουτουριστική πόλη, η οποία συνεχώς αποσυντίθεται, γεμάτη σοκάκια που φωτίζονται με neon φώτα, σκουπίδια, ερημωμένα μέρη, εγκαταλειμμένα κτίρια αλλά και ιστορίες από όσους έχουν μείνει πίσω και έχουν επιβιώσει.
Ο παίκτης έχει τον έλεγχο μιας γάτας, της οποίας το όνομα δεν γνωρίζουμε. Η ιστορία του πρωταγωνιστή μας ξεκινάει όταν ενώ απολαμβάνει ανέμελα την εξερεύνησή του με μια ομάδα από άλλες γάτες -πιθανότατα η οικογένειά του. Κάνοντας διάφορα άλματα από σωλήνα σε σωλήνα, γνωρίζοντας τον περιβάλλοντα χώρο, γεμάτο πράσινο και νερό, γίνεται ένα ατύχημα. Η εξερεύνηση αυτή διακόπτεται απότομα μετά από την πτώση του πρωταγωνιστή μας ύστερα από ένα άλμα, σε ένα σκοτεινό και αφιλόξενο μέρος. Τα πρώτα του βήματα σε αυτόν τον χώρο, θα τον φέρουν μπροστά σε μια δυστοπική, άδεια, παρηκμασμένη και σε κατάσταση αποσύνθεσης πόλη, την οποία και καλείται να εξερευνήσει με στόχο να επιστρέψει στην επιφάνεια και να επανενωθεί με την οικογένειά του.
Χαμένη, μόνη και χωρισμένη από την οικογένεια της, η αδέσποτη γάτα θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να αποδράσει από την εδώ και καιρό ξεχασμένη πόλη και να επιστρέψει εκεί που ανήκει, στον έξω κόσμο. Έτσι, σιγά σιγά, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της προς την επιφάνεια, θα μετατραπεί σε έναν θαρραλέο ήρωα, με στόχο να βγει ξανά στο φως.
Πολύ νωρίς σε αυτήν του την περιπέτεια ο χνουδωτός πρωταγωνιστής μας θα βρει ένα ρομποτικό ιπτάμενο drone, τον B-12, ο οποίος θα τον βοηθήσει σε αυτή του τη προσπάθεια. Θα αναλάβει να τον καθοδηγήσει και να τον συντροφεύσει στο ταξίδι του, με στόχο να βγει από την πόλη, και να επιστρέψει έξω. Σε αυτήν την περίκλειστη και περιτοιχισμένη πόλη, ο πρωταγωνιστής μας θα βρει πολλά ρομπότ, τα οποία είναι οι κάτοικοί της. Φοβισμένα και παραδομένα στο σκοτάδι της κλειστής πόλης, ένα σκοτάδι που σπάει όπου φωτίζουν οι neon επιγραφές, για να μπορούν να θυμούνται οι κάτοικοί της τα χρώματα που κυριαρχούσαν κάποτε στον έξω κόσμο. Κανείς δεν θυμάται μετά από τόσο καιρό γιατί βρίσκονται εκεί, τι τους οδήγησε να κλειστούν σε αυτήν τη πόλη, πίσω από αυτούς τους τοίχους.
Λίγοι είναι αυτοί που αναρωτιούνται τι κρύβεται έξω, και ακόμα λιγότεροι -μια μικρή ομάδα, οι Outsiders- προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που ελλοχεύουν έξω από την πόλη με σκοπό να επιστρέψουν στον έξω κόσμο. Έναν κόσμο που μόνο ψήγματά του υπάρχουν πλέον, από φωτογραφίες και διάσπαρτες, κατακερματισμένες εικόνες στη μνήμη τον κατοίκων-ρομπότ της πόλης.
Ο πρωταγωνιστής μας, με τη βοήθεια του B-12, ο οποίος αναλαμβάνει την επικοινωνία με τα ανθρωπόμορφα ρομπότ της πόλης, θα προσπαθήσει να βρει τρόπο να βγει ξανά στην επιφάνεια. Ωστόσο, στην προσπάθειά του θα πρέπει να βρεθεί αντιμέτωπος με τα Zurks, κάποια περίεργα πλάσματα, τα οποία κινούνται πολύ γρήγορα, επιτίθενται ομαδικά σαν σμήνος και κατασπαράζουν οτιδήποτε μηχανικό ή ζωικό βρεθεί στο διάβα τους, τρομοκρατώντας και εμποδίζοντας έτσι τόσο τα ρομπότ, όσο και τη γάτα μας από το να βγει από την πόλη. Το κεντρικό σενάριο του παιχνιδιού, αν και αρκετά τυπικό, δίνεται από μια διαφορετική οπτική και προσπαθεί να εξετάσει φόβους για το μέλλον της ανθρωπότητας, της κοινωνίας μας εν γένει αλλά και το μέλλον και τη βιωσιμότητα του ίδιου του πλανήτη. Βασίζεται σε έναν μετα-αποκαλυψιακό, στον οποίο έχει συμβεί ένα κατακλυσμιαίο γεγονός -που δεν γνωρίζει ή δεν θυμάται κανείς πλέον- και τον φόβο του άγνωστου που υπάρχει εκεί έξω.
Η βασική ιστορία ξεδιπλώνεται αρκετά γρήγορα, όταν και μέσα από μια σειρά γεγονότων πρέπει να βρούμε τα μέλη της ομάδας των Outsides, των μοναδικών ρομπότ που προσπάθησαν να βγουν από την πόλη, ώστε να μας βοηθήσουν να επιστρέψουμε πίσω στην οικογένειά μας. Να μας καθοδηγήσουν στο πώς μπορούμε να γυρίσουμε στην επιφάνεια και να βγούμε από την περιτειχισμένη πόλη στην οποία βρισκόμαστε.
Αν κάτι διαφοροποιεί το Stray από άλλους τίτλους με cyberpunk στοιχεία, είναι βέβαια η οπτική του πρωταγωνιστή μας -της γάτας την οποία χειριζόμαστε. Όλα έχουν στηθεί και έχουν υλοποιηθεί με γνώμονα το πώς θα έπραττε ή πώς θα κινούταν μια γάτα σε έναν τέτοιο κόσμο. Και η αλήθεια είναι πως μετά τα πρώτα εισαγωγικά λεπτά του τίτλου, ο παίκτης είναι σχεδόν βέβαιο πως θα κινείται και θα κάνει κάθε επιλογή του μέσα από την οπτική του τι θα έκανε μια γάτα. Αυτό γίνεται με έναν αριστοτεχνικό τρόπο και το ίδιο το Stray οδηγεί τον παίκτη -σιωπηλά- στο να μπει στο ρόλο του τετράποδου πρωταγωνιστή.
Μέσω του B-12, της φλυαρίας του σε σημεία αλλά και του πειράγματος που κάνει σε μερικά ρομπότ, οι δημιουργοί έχουν καταφέρει να βάλουν και τα απαραίτητα ανάλαφρα στοιχεία στο Stray. Μέρος των οποίων είναι φυσικά και μια σειρά από trophies, τα οποία θα πρέπει να κερδίσουμε, όπως το να νιαουρίσουμε 100 φορές, να χάσουμε εννιά φορές (ζωές), να πάρουμε ως γνήσιες γάτες συνολικά μία ώρα power naps (μιας και όλες οι ώρες είναι κατάλληλες για ύπνο) ή να ακονίσουμε τα νύχια μας σε διάφορες επιφάνειες του κάθε κεφαλαίου του παιχνιδιού.
Το design του Stray είναι υποδειγματικό, και αν συνυπολογίσει κανείς σε αυτό και το μικρό μέγεθος της ομάδας από τη Γαλλία, δεν μπορεί παρά να δώσει συγχαρητήρια στην BlueTwelve για τον σχεδιασμό του τίτλου αλλά και για το οπτικό αποτέλεσμα που παραδίδει. Η πόλη, τα χρώματα, ο σχεδιασμός των ρομπότ δεν φανερώνουν σε καμία στιγμή το μικρό μέγεθος της ομάδας που τα υλοποίησε ενώ η λεπτομέρεια στο animation και την κίνηση της γάτας που χειριζόμαστε είναι πραγματικά υποδειγματική. Η ανάπτυξη του Stray έγινε σε Unreal Engine 4, την οποία οι σχεδιαστές χρησιμοποίησαν με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργήσουν έναν πραγματικά όμορφο κόσμο τόσο οπτικά (από πλευράς γραφικών και λεπτομερειών) όσο και εικαστικά.
Το Stray είναι τυπικά χωρισμένο σε κεφάλαια, τα οποία υπάρχουν κυρίως για να βοηθήσουν τον παίκτη -όταν το θελήσει- να επιστρέψει σε κάποιο σημείο αφού ολοκληρώσει το παιχνίδι, ώστε να εξερευνήσει τον κόσμο περεταίρω. Όλος ο κόσμος του Stray είναι δομημένος έτσι ώστε να ζωντανεύει μέσα από τα μάτια μιας γάτας. Η έλλειψη HUD βοηθάει στο να υπάρχει «καθαρή» εικόνα μπροστά μας, ώστε να βλέπουμε όλο τον χώρο και να αποφασίζουμε την επόμενη μας κίνηση, ενώ το scaling του κόσμου έχει γίνει και αυτό με γνώμονα την οπτική και το μέγεθος μιας γάτας. Άλλωστε οι ίδιοι οι δημιουργοί σε συνεντεύξεις τους τόνισαν ότι όλα στο παιχνίδι γίνονται γιατί απλά, είστε γάτα.
Στο μεγαλύτερο κομμάτι του τίτλου θα πρέπει να εκτελέσουμε άλματα από σωλήνα σε σωλήνα ή από σκεπή σε σκεπή, να κάνουμε catwalks επάνω σε ράμπες, να συρθούμε σε μικρούς χώρους ή κάτω από πόρτες, να ρίξουμε με ύφος μπλαζέ και με αληθοφανέστατη κίνηση του ποδιού μας κουβάδες με χρώματα, να τρέξουμε για να αποφύγουμε τα σμήνη των Zurks. Όλα αυτά μέσα από ένα αρτιότατο και με αδιάκοπη ροή animation. Δυστυχώς όμως, το μέρος της έναρξης και της λήξης ενός άλματος είναι προκαθορισμένο και πάντα φαίνεται πότε πρέπει να πατήσουμε το X στο χειριστήριό μας, κάτι που αφαιρεί αρκετή από την ελευθερία που θα μπορούσε να έχει ένας platform τίτλος.
Κάτι τέτοιο γίνεται προφανώς γιατί η ομάδα ανάπτυξης ήθελε να υπάρχει σε κάθε άλμα η χάρη και το σωστό και αληθοφανές animation του άλματος ενός αιλουροειδούς. Ωστόσο, η επιλογή αυτή περιορίζει αισθητά την ελευθερία του παίκτη και φυσικά μειώνει και αρκετά τη δυσκολία του τίτλου, μιας και ποτέ δεν μπορούμε να χάσουμε. Ο χειρισμός είναι πολύ εύκολος, ενώ η απόκριση των κινήσεων του πρωταγωνιστή μας στην οθόνη είναι ακαριαία. Μπορούμε να κινηθούμε με χάρη ανάμεσα σε εμπόδια, χωρίς να ακουμπήσουμε κανένα από αυτά και να είμαστε αθόρυβοι. Είτε όποτε θέλουμε, επειδή είμαστε απλά γάτες, να ρίξουμε τα πάντα και να δημιουργήσουμε έναν μικρό χαμό, ο οποίος όμως θα λειτουργήσει ως αντιπερισπασμός για να μπούμε σε κάποιο χώρο ή να αποσπάσουμε την προσοχή κάποιου και να επωφεληθούμε από αυτό.
Η εφαρμογή των δυνατοτήτων που προσφέρει το Dual Sense είναι αρκετά καλή. Με δονήσεις μετά από άλματα, τις σκανδάλες να σκληραίνουν όταν η γάτα μας, «ακονίζει» τα νύχια της σε χαλιά, ξύλινες επιφάνειες ή καναπέδες, ενώ υπάρχει και dedicated κουμπί για να νιαουρίζει ο πρωταγωνιστής μας όποτε θέλουμε, επειδή είπαμε, είμαστε γάτα, αλλά και γιατί αυτό μερικές φορές μας δείχνει τον δρόμο μας, μέσα από έναν έξυπνο και ευφάνταστο τρόπο.
Στα του gameplay, στον κόσμο του Stray θα συναντήσουμε μόνο δύο είδη εχθρών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποιο είδος μάχης ή κάποιο boss fight. Κυρίως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους εχθρούς είτε αποφεύγοντας τους, είτε περνώντας όσο το δυνατόν πιο απαρατήρητοι. Έτσι, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τα σμήνη των Zurks, τα οποία αρχικά μπορούμε να αποφύγουμε μόνο τρέχοντας και κάνοντας ελιγμούς, ενώ μετέπειτα θα έχουμε τη δυνατότητα να τα αντιμετωπίσουμε με ένα gadget που θα έρθει στην κατοχή μας. Τέλος, θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και τα drones ασφαλείας, τα οποία φυλάσσουν κάποιες περιοχές όπου πρέπει να μπούμε, και τα οποία αν αντιληφθούν την παρουσία μας, μας καταδιώκουν και μας χτυπούν με ηλεκτρισμό.
Αν και γάτα με πέταλα, ο πρωταγωνιστής μας δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τα ρομπότ της πόλης, και έτσι η όλη επικοινωνία γίνεται με την βοήθεια του B-12, του φιλικού drone, που μας βοηθάει να βρούμε πληροφορίες για το τι θα πρέπει να κάνουμε στην πορεία. Μέσω του B-12 ξεκλειδώνει και ένα υποτυπώδες Inventory, στο οποίο μαζεύουμε (μέσω της βοήθειας του drone) όποια αντικείμενα θα μας χρειαστούν, τα οποία και μπορούμε να δώσουμε στα ρομπότ που θα συναντήσουμε για να μας καθοδηγήσουν στην επόμενη μας κίνηση ή να μας δώσουν πληροφορίες για κάποιον ή κάτι το οποίο ψάχνουμε.
Στο Inventory υπάρχει και ένα tab για τις μνήμες του B-12, που ξεκλειδώνουμε όσο περιπλανόμαστε στην αφιλόξενη πόλη, μιας και το drone που μας βοηθάει πάσχει (κλασικά) από αμνησία, η οποία επανέρχεται σιγά σιγά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Τέλος, με τη βοήθεια του Β-12 μπορούμε να φωτίσουμε κάποιον χώρο που δεν βλέπουμε, αλλά και αργότερα να χρησιμοποιήσουμε ένα χρήσιμο gadget που θα βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τους εχθρούς του παιχνιδιού.
Στο μεγαλύτερο τμήμα του το Stray είναι γραμμικό, ωστόσο υπάρχουν και αρκετά κομμάτια ημι-ανοικτού κόσμου, τα οποία καλούμαστε να εξερευνήσουμε και εκί να ανακαλύψουμε διάφορα αντικείμενα ή ιστορίες. Μια χαμένη ευκαιρία είναι ίσως το κομμάτι των side quests του παιχνιδιού, τα οποία είναι ως επί το πλείστον απλά fetch quests. Έτσι, αν και υπάρχει ένα απαιτητικό side quest στο οποίο καλούμαστε να βοηθήσουμε ένα ρομπότ-μουσικό του δρόμου να βρει παρτιτούρες για να παίξει νέα τραγούδια, η πλειοψηφία των υπολοίπων side quests είναι πιο τυπική, με ρομπότ να μας ζητούν να βρούμε τα κλειδιά που έχουν χάσει ή να πρέπει να μαζέψουμε κάποια λουλούδια.
Τέλος, θα έπρεπε να αναφέρουμε ότι ο τίτλος δεν έχει κάποιον χάρτη, και ο προσανατολισμός στον κόσμο γίνεται είτε μέσω πινακίδων ή σημείων αναφοράς. Στο κομμάτι των γρίφων και των puzzles, το Stray είναι πολύ τυπικό και αυτό ίσως στοιχίζει αρκετά στον τίτλο. Ναι μεν, είμαστε γάτα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ωστόσο οι γρίφοι (κυρίως οι περιβαλλοντικοί) είναι πολύ απλοϊκοί, ενώ οι κωδικοί για διάφορες πόρτες ή χρηματοκιβώτια, τα οποία μπορούμε να ανοίξουμε με τη βοήθεια του B-12, είναι συνήθως κοντά μας και δεν χρειάζονται ιδιαίτερη εξερεύνηση.
Ο σχεδιασμός της βασικής πόλης αλλά και γενικότερα του κόσμου του Stray, βρίθει λεπτομέρειας. Η πόλη, αν και αρχικά φαίνεται εγκαταλελειμμένη και παρηκμασμένη, στη συνέχεια βλέπουμε πως είναι γεμάτη ρομπότ, με το κάθε ένα να έχει τη δική του ιστορία, τη δική του εργασία ή εξειδίκευση ενώ τα περισσότερα διαφέρουν και σε χαρακτήρα ή σχεδιασμό – ρουχισμό. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι σχεδιαστές, με ένα από τα ρομπότ, το οποίο ονομάζεται “Doc”, κλείνουν το μάτι και στην αγαπημένη σειρά ταινιών Back to The Future, μιας και το εν λόγω ρομπότ είναι εμπνευσμένο από τον χαρακτήρα του Doc, του γνωστού επιστήμονα που ενσαρκώνει ο Christopher Lloyd.
Η μουσική του τίτλου αν και υποστηρίζει το περιβάλλον και συνήθως είναι στο background, θα μπορούσε ίσως σε σημεία, να είχε πιο πρωταγωνιστικό ρόλο και να ήταν πιο δυναμική. Τα ηχητικά εφέ με τη σειρά τους είναι πολύ ποιοτικά, μεταφέροντάς μας σωστά και καθαρά τους εκάστοτε ήχους στο χώρο αλλά και τους ήχους από τις επιφάνειες που κινούμαστε.
Η διάρκεια του Stray κυμαίνεται ανάλογα με τον τρόπο παιξίματος αλλά και το πόση περιέργεια για εξερεύνηση θα έχουμε ως γάτα (η οποία δύσκολα μας σκοτώνει). Για να βρούμε όλα τα μυστικά του κόσμου θα χρειαστούμε 7 με 9 ώρες, ενώ το επίπεδο δυσκολίας του παιχνιδιού είναι πολύ χαμηλό, μιας και δύσκολα θα χάσουμε, και αυτό παρά μόνο από κάποιους εχθρούς και όχι από κάποιο άλμα, μιας και αυτά γίνονται σχεδόν προκαθορισμένα. Ωστόσο, τις λίγες αυτές φορές που θα χάσουμε, θα επιστρέψουμε πίσω στο τελευταίο αυτόματο checkpoint.
Η BlueTwelve κατάφερε σίγουρα μέσα από τον πρώτο της τίτλο να υλοποιήσει με αρτιότατο τρόπο το όραμα που βρισκόταν πίσω από τον βασικό λόγο δημιουργίας του studio: Να αναπτύξει ένα παιχνίδι, το οποίο- αν και πάσχει στο κομμάτι του περιορισμένου gameplay και των εύκολων γρίφων και puzzles- να είναι κάτι όπου ο παίκτης θα νιώσει πως είναι μια γάτα. Θα κινηθεί, θα σκεφτεί και θα δράσει σαν μια γάτα. Ένας οπτικά γοητευτικός κόσμος ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας, ένας πρωτότυπος τίτλος με λεπτομερές animation, και ωραίο σχεδιασμό, παρά το περιορισμένο budget και το γεγονός ότι αναπτύχθηκε από ένα νεοσύστατο, μικρό studio.
Το να είσαι μια αδέσποτη γάτα, εγκλωβισμένη σε έναν αφιλόξενο cyberpunk κόσμο, γεμάτο neon επιγραφές και ρομπότ, να θες να επιστρέψεις στην επιφάνεια με σκοπό να επανασυνδεθείς με την οικογένεια σου δεν ήταν όσο απαιτητικό περιμέναμε, αλλά σίγουρα το ταξίδι ήταν απολαυστικό.
Το Stray κυκλοφορεί από τις 19/7/22 για PS5, PS4 και PC. Το review μας βασίστηκε στην έκδοσή του για το PS5, με review code που λάβαμε από τη BlueTwelve Studio.
