Η σχέση μας με τη σειρά Sid Meier’s Civilization μετράει -με υπερηφάνεια- χιλιάδες ώρες ενασχόλησης. Άλλωστε, το να χτίσει κανείς μια αυτοκρατορία που θα αντέξει στο χρόνο δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει σε μια στιγμή, ή σε μερικά λεπτά που απαιτούν συνήθως τα RTS. Το να χτίσει κανείς μια αυτοκρατορία, που θα αποτελέσει το λίκνο του πολιτισμού, το εφαλτήριο ερευνητικών διεργασιών και που θα επιφέρει το απαραίτητο δέος αναφορικά ως προς τη στρατιωτική υπεροχή της, είναι κάτι που απαιτεί ξενύχτια με μια κούπα καφέ στο γραφείο, χαμένα μαθήματα (και χαμένες εξεταστικές), ακυρώσεις συναντήσεων και άλλα τέτοια τραγικά ζητήματα.
Ζητάμε συγγνώμη για όλα αυτά, αλλά ας μας επιτραπεί να πούμε πως είναι (μάλλον) τιμή μας που επιτρέψαμε να χαθούμε όχι μία, αλλά έξι διαφορετικές χρονικές περιόδους στη δίνη που ακούει στο όνομα Sid Meier’s Civilization. Έξι διαφορετικά παιχνίδια, το κάθε ένα με τις δικές του σταθερές, τις δικές του αλλαγές, τις δικές του βελτιώσεις και τα δικά του προβλήματα, που περιμένουμε να διορθωθούν συνήθως στο επόμενο παιχνίδι.
Το επόμενο παιχνίδι, ωστόσο, είναι εδώ. Το Civilization VII έρχεται για να ξορκίσει τους δαίμονες του προηγούμενου τίτλου, ειδικά ως προς τα στοιχεία που ήρθαν για να καινοτομήσουν, αλλά εν τέλει κατάφεραν να ξενίσουν περισσότερο τους παίκτες. Κυρίως, όμως, το Civilization VII είναι ένας τίτλος που σχεδιάστηκε από τα σπάργανά του για να φέρει κοντά τους παίκτες που θα παίξουν στον υπολογιστή τους με το κλασικό keyboard & mouse σύστημα ελέγχου, με εκείνους που θα το παίξουν με χειριστήριο είτε στον υπολογιστή, είτε στην κονσόλα τους – οικιακή ή φορητή.
Και αυτό από μόνο του σημαίνει πολλά. Σημαίνει τη μετάβαση της σειράς σε μια νέα εποχή παιχνιδιού, με αλλαγές που θα κάνουν την εμπειρία πιο προσβάσιμη και περιεκτική για όλους. Την ίδια στιγμή, όμως, καταφέρνει να διατηρήσει ανέπαφη την αίγλη της, διατηρώντας την στην κορυφή του είδους, ενώ μπορούμε να διαβεβαιώσουμε τους ομοιοπαθούντες πως εκατοντάδες ώρες πρόκειται να εξαφανιστούν χωρίς να το πάρουν χαμπάρι – ήδη με δεκάδες ώρες να έχουν δαπανηθεί ευχάριστα για τις ανάγκες δοκιμής του τίτλου, είναι μάλλον σίγουρο το πόσο απλά αυτό θα γίνει στο άμεσο μέλλον.
Ξεκινάμε με την εμφάνιση του χάρτη και το τι λαμβάνει χώρα τις πρώτες στιγμές που θα μεσολαβήσουν από το χτίσιμο της πρώτης μας πόλης. Η εξερεύνηση του χάρτη επιστρέφει στο γνώριμο fog of war που διατηρούσαν τα προηγούμενα παιχνίδια της σειράς, παρά στο γραφικό της αποκάλυψης χώρου στον πάπυρο που εισήγαγε το Civilization VI. Πισωγύρισμα θα σκεφτούν ορισμένοι, αλλά είναι μια λεπτομέρεια που δεν παίζει απαραίτητο ρόλο, σε σχέση τουλάχιστον με αυτά που έρχονται μετά.
Αναφερόμαστε, φυσικά, στη δυναμικότητα του χάρτη, λόγω της ύπαρξης των φαινομένων και των φυσικών καταστροφών, που εισήχθησαν στο προηγούμενο παιχνίδι με το πακέτο επέκτασης Gathering Storm και που επιστρέφουν εδώ στην πιο σωστή μορφή τους. Βέβαια, αυτό μπορεί να συνέβαλε και στη δραστική μείωση των διαθέσιμων τύπων χαρτών κατά την έναρξη ενός παιχνιδιού, κάτι που μας άφησε μια αρνητική πρώτη αίσθηση. Ξεκινώντας, ωστόσο, όλοι οι παίκτες θα συνειδητοποιήσουν ότι το παιχνίδι μοιάζει κατά πολύ…ελαφρότερο και αρκετά διαχειρίσιμο όσον αφορά στους πόρους του εκάστοτε μηχανήματος.
Αυτό είναι απόλυτα ακριβές και μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο από τις ριζικές αλλαγές στο κομμάτι διαχείρισης της πόλης. Οι Workers/Builders αποτελούν, πλέον, παρελθόν για τη σειρά, με τις όποιες αναβαθμίσεις που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία της εκάστοτε πόλης να παρέχονται αυτόματα κατά την επέκταση της πόλης. Όπως είχαμε δει στο προηγούμενο παιχνίδι, αλλά με τρόπο που είναι περισσότερο υλοποιημένος σε σχέση με τον αντίστοιχο τρόπο επέκτασης στο Ara: History Untold, οι πόλεις επεκτείνονται επάνω στον χάρτη, χωρίς να περιορίζονται σε κάποιο εικονικό μενού και να απαιτούν κάποιο οικονομικό αντίτιμο.
Κάθε τετράγωνο του χάρη (tile) μπορεί να προσφέρει πρόσβαση σε κάποια χρήσιμη κατασκευή, ή κάποιο resource που θα ωφελήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης – και κατά προσέγγιση, της αυτοκρατορίας. Αυτή τη φορά, οι παίκτες δεν θα κληθούν να αποφασίσουν ποιες κατασκευές είναι απαραίτητες. Θα κληθούν να αποφασίσουν προς τα που θα γίνει η επέκταση της πόλης κάθε φορά που το παιχνίδι δίνει αυτή τη δυνατότητα, ποια resources θα περιέλθουν υπό τον έλεγχό μας και πώς θα εκμεταλλευτούμε τα υπάρχοντα τετράγωνα, ανάλογα με τον χαρακτηρισμό τους ως urban και rural.
Όπως ακριβώς φανερώνει το όνομά τους, τα rural tiles είναι αυτά που έρχονται με φυσικούς πόρους και ωφέλιμες κατασκευές, ενώ τα urban tiles επιτρέπουν την κατασκευή (ή και την αναβάθμιση) δύο κτιρίων ταυτόχρονα, αποδίδοντας και τον ανάλογο αριθμό πλούτου (Wealth), πολιτισμού (Culture), επιστήμης (Science) και Ικανοποίησης των πολιτών (Happiness). Μετά από πολλά χρόνια, η διαχείριση της πόλης αλλά και των πόρων της είναι αρκετά πιο άμεση και πιο εύχρηστη, κάνοντας το παιχνίδι πιο προσβάσιμο στους παίκτες που ξεκινούν τώρα την πορεία τους με τίτλο της σειράς, αλλά και επιτρέποντας στους πιο έμπειρους παίκτες να ασχοληθούν με πολύ πιο σημαντικά ζητήματα όσον αφορά στο χτίσιμο της αυτοκρατορίας.
Ποια είναι αυτά τα σημαντικά ζητήματα; Μα, φυσικά, η ίδια μας η επιρροή. Το κομμάτι της επιρροής (Influence), το οποίο αυξάνεται σε κάθε γύρο ανάλογα με τα επιτεύγματά μας και ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αυτοκρατορία μας. Ως μηχανισμός, το Influence έρχεται να δώσει νέα βαρύτητα ως προς τον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδράμε με τους άλλους παίκτες.
Χάρη στον μηχανισμό αυτό, η διπλωματία αποκτά περισσότερη βαρύτητα και γίνεται πολύ πιο αποτελεσματική και ενδιαφέρουσα ως προς την ενασχόλησή μας. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, να έχετε έναν γείτονα σαν τον Niccolo Machiavelli, έναν χαρισματικό ηγέτη γνωστό για τις μηχανορραφίες του. Μια αυξημένη Επιρροή μπορεί να περιορίσει την τάση του να επιβάλλει τις δικές του πολιτικές προσεγγίσεις και απαιτήσεις, χωρίς απαραίτητα να φέρει την αυτοκρατορία που ελέγχει ο παίκτης σε δυσμενή θέση στην παγκόσμια σκηνή εντός του παιχνιδιού.
Άλλωστε, η σωστή προσέγγιση των ηγετών μπορεί να οδηγήσει σε ταυτόχρονα οφέλη και για τις δύο αυτοκρατορίες, κάτι που δεν συμβαίνει αν απλώς συμφωνήσουμε με τις απαιτήσεις των αντίπαλων ηγετών – ενώ σε περίπτωση διαφωνίας, μπορεί πολύ εύκολα να οδηγηθούμε σε δυσμένεια μαζί τους, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοικτά σε αυτήν την περίπτωση. Αξίζει, επίσης, να αναφέρουμε πως ο μηχανισμός της Επιρροής έρχεται να βελτιώσει και τον μηχανισμό της κατασκοπείας, σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο αυτός παρουσιάστηκε στο προηγούμενο παιχνίδι της σειράς.
Αντί να έχουμε έναν μηχανισμό κατασκόπων, με αποτυχημένες απόπειρες επιτυχίας λόγω της ΑΙ, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την Επιρροή που διαθέτουμε για να καταφέρουμε με επιτυχία να προκαλέσουμε προβλήματα στον αντίπαλο, σαμποτάροντας τον στρατό του ή κλέβοντας την τεχνολογία του, ρισκάροντας στη χειρότερη περίπτωση να χειροτερέψουν οι σχέσεις μας. Και, φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις αυτόνομες πόλεις-κράτη, τις οποίες και μπορούμε πολύ πιο γρήγορα να φέρουμε υπό τον έλεγχό μας αν ξοδέψουμε περισσότερη Επιρροή σε σχέση με πιθανά έθνη-μνηστήρες.
Αλλαγή έχουμε και στον μηχανισμό διαχείρισης του στρατού, καθώς παρατηρούμε πως έχει εξαλειφθεί η Προαγωγή μονάδων (Promotion). Οι μονάδες που παράγονται μπορούν να αναβαθμίζονται όταν γίνονται διαθέσιμες οι αντίστοιχες τεχνολογίες, αλλά η όποια εμπειρία κερδίζουν στη μάχη δεν αποδίδεται σε εκείνες, αλλά στον Στρατιωτικό Διοικητή (Commander). Ο Διοικητής είναι η μονάδα που εισάγεται για τον σχηματισμό στρατών, ενώνοντας διαφορετικές μονάδες μεταξύ τους, τοποθετώντας τις στο πεδίο της μάχης και κερδίζοντας όλη την εμπειρία που αυτές κερδίζουν για να κερδίσει διάφορα buffs.
Ένας διοικητής, για παράδειγμα, μπορεί με την κατάλληλη ενίσχυση να μειώσει το κόστος συντήρησης των μονάδων που διοικεί, ή να τους επιτρέψει να κινηθούν αμέσως μόλις τις τοποθετήσει σε θέση μάχης. Σε βάθος χρόνου, ο Διοικητής μπορεί να θεωρηθεί μια ενδιαφέρουσα προσθήκη, αλλά μέχρι εκεί. Είναι μια αλλαγή που το μόνο στο οποίο μπορεί να ωφελήσει τον παίκτη είναι η ταχύτητα μετακίνησης των στρατών πάνω στον χάρτη.
Είναι μια μονάδα που μπορεί εύκολα να πληγωθεί από αντίπαλες δυνάμεις και να μείνει ανενεργή για έναν μεγάλο αριθμό γύρων, με τις περισσότερες φορές να στέκεται στη μάχη ως απλός επιτηρητής, παρά ως βοηθός ή ενισχυτής των στρατιωτικών μονάδων που ελέγχουμε. Η χρησιμότητά του μπορεί να φανεί σε μεταγενέστερο σημείο στο παιχνίδι μας, αλλά μέχρι τότε θα έχουμε εγκαταλείψει πιθανότατα να πετύχουμε την επικράτησή μας με στρατιωτικά μέσα.
Στο τέλος της ημέρας, το Civilization VII δεν μας ζητά να επικρατήσουμε απέναντι στους αντιπάλους μας με τους ίδιους τρόπους που συνήθως αυτό γινόταν στο παρελθόν. Το Civilization VII μας ζητά να χτίσουμε μια αυτοκρατορία που θα αντέξει στην πάροδο των αιώνων. Αν θα επιχειρήσουμε να πετύχουμε μια στρατιωτική επικράτηση, εξουδετερώνοντας ό,τι βρίσκεται στο διάβα μας, αυτό πιθανότατα θα γυρίσει και εναντίον μας, μιας που το παιχνίδι βάζει έμμεσους περιορισμούς στην κατάκτηση εχθρικών πόλεων ή την εξαγορά τους, ενώ η ολική καταστροφή τους μπορεί να καταστρέψει τις διμερείς σχέσεις μας με άλλες αυτοκρατορίες.
Η επικράτησή μας γίνεται μέσω ενός συστήματος ranking, το οποίο αξιολογεί την πορεία που ακολουθούμε μέσα στις τρεις μεγάλες εποχές του παιχνιδιού (Antiquity, Exploration, Modern), όπως εκείνη αξιολογείται από τον Στρατιωτικό Σύμβουλο και τους Συμβούλους Πλούτου, Πολιτισμού και Επιστήμης. Κάθε ένας από αυτούς μας δίνει συγκεκριμένους στόχους εντός του παιχνιδιού, η επίτευξη των οποίων είναι αυτή που επισφραγίζει το τελικό αποτέλεσμα, κάτι που μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμο σε νέους παίκτες που δεν είναι εύκολο να αποφασίσουν τι πρέπει να κάνουν σε κάθε φάση του παιχνιδιού.
Ταυτόχρονα, η ικανοποιητική πορεία της αυτοκρατορίας μας αντικατοπτρίζεται και μέσα από τον Ηγέτη (Leader) της, με πόντους εμπειρίας που μπορούν να συγκεντρωθούν ανάλογα με το πόσο τον επιλέγουμε, κάνοντάς τον ακόμα πιο χρήσιμο και αποτελεσματικό στα επόμενα παιχνίδια. Ακούγεται παράξενο; Ίσως, αν ο παίκτης έχει στο μυαλό του τον τρόπο λειτουργίας των προηγούμενων Civilization τίτλων. Το Civilization VII, όμως, έρχεται να κάνει κάτι πραγματικά μοναδικό – κάτι που στην αρχή των δοκιμών μας σχεδόν μας εκνεύρισε, αν και γρήγορα αντιληφθήκαμε το πόσο δυναμικά και έξυπνα αλλάζει η συνολική εμπειρία μας.
Πριν γίνει η επιλογή του έθνους μας, λαμβάνει χώρα η επιλογή του Ηγέτη. Ο εκάστοτε Ηγέτης έρχεται με τις δικές του ειδικές ικανότητες, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με το έθνος με το οποίο σχετίζεται ιστορικά ή γεωγραφικά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Πιθανότατα γιατί το έθνος με το οποίο ξεκινάμε δεν είναι και το έθνος με το οποίο θα καταλήξουμε στο τέλος. Στη διάρκεια των αιώνων πολιτισμοί ανέβηκαν και χάθηκαν, κατέκτησαν και κατακτήθηκαν ή αφομοιώθηκαν…και το Civilization VII έρχεται να πατήσει ακριβώς σε αυτό το γεγονός.
Σε ένα πρόσφατο playthrough, με ηγέτη τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της Αρχαϊκής εποχής έδωσε τη θέση της στους Νορμανδούς της εποχής της Εξερεύνησης, για να καταλήξουμε στους Γάλλους της Σύγχρονης εποχής. Με την αλλαγή της εκάστοτε εποχής ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε στο πόσο απλά μεταμορφώνονται οι υπάρχουσες στρατιωτικές μονάδες και οι πόλεις μας, στο πόσο δραστικά μπορεί να γίνει παρέμβαση στη διαμόρφωση της πόλης, με κτίρια να ανακατασκευάζονται σε παλαιότερα και Θαύματα του αρχαίου κόσμου να χάνουν την επιρροή τους ή να αντικαθίστανται από καινούρια…και η λίστα μπορεί να γίνει αρκετά μεγάλη, με τον παίκτη να την ανακαλύπτει πάντα με βάση τις επιλογές που έκανε μέχρι τώρα.
Αν μπορούμε να πούμε πως το Civilization VII κάνει μια προσπάθεια να ανακατέψει την τράπουλα με τις φόρμουλες αλλαγής, αυτή ίσως είναι και η πιο γενναία, η πιο έξυπνη προσπάθεια να ανανεώσει την υπάρχουσα συνταγή και να εισάγει τον παίκτη σε νέα μονοπάτια αναζήτησης της καλύτερης στρατηγικής και του καλύτερου τρόπου επικράτησης ενάντια στους αντιπάλους του.
Από εκεί και πέρα, οι επιλογές και τα εργαλεία που έχει ο κάθε παίκτης στη διάθεσή του είναι και αυτά που θα οριοθετήσουν την πορεία του και θα κάνουν τη διάφορά, τόσο απέναντι στους ΑΙ αντιπάλους, όσο και απέναντι σε παίκτες που δεν έχουν την εμπειρία ή που έχουν συνηθίσει σε έναν διαφορετικό τρόπο παιχνιδιού. Η βάση του Civilization VII θυμίζει κάτι από τα παλιά, αλλά προσφέρει κάτι νέο τόσο στον αρχάριο, όσο και στον πιο έμπειρο παίκτη.
Το γεγονός ότι αναπτύχθηκε για να κυκλοφορήσει και σε κονσόλες είναι υπεύθυνο για ένα αποτελεσματικό σύστημα χειρισμού με controllers, με τον τεχνικό τομέα του να στέκεται με αξιοπρέπεια και να αποδίδει τις λεπτομέρειες και τις επιφάνειες στον χάρτη όπως οφείλει, αν και θεωρούμε πως οι χάρτες και οι λεπτομέρειές τους θα μπορούσαν να είχαν δουλευτεί λίγο περισσότερο. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε ευγνώμονες που επετεύχθη μια καλύτερη ροή στην εναλλαγή γύρων, χωρίς να απαιτείται αρκετός χρόνος στον οποίο η ΑΙ σχεδιάζει τις κινήσεις της και χωρίς κάποια παλαιότερα συστήματα, ή ακόμα και τα φορητά PC, να κοπιάζουν με το να τρέξουν το παιχνίδι.
Καταληκτικά, μπορούμε με ευκολία να διαπιστώσουμε ότι το Civilization VII καταφέρνει όντως να κάνει τη διαφορά σε σχέση με τους προκατόχους του, αλλά και σε σχέση με άλλους τίτλους του είδους. Καμιά φορά δεν χρειάζεται ούτε να γίνονται βαρυσήμαντες και γεμάτες λεπτομέρεια προσθήκες, ούτε εξεζητημένες αλλαγές στα εικαστικά ή στους μηχανισμούς απεικόνισης ενός 4x strategy τίτλου. Το Civilization VII επιστρέφει στη βάση της σειράς και επιλέγει να ασχοληθεί με τα σημεία εκείνα που έχρηζαν αλλαγής και βελτίωσης, αλλά και με εκείνα που κανείς άλλος δεν θα σκεφτόταν να πειράξει. Καταφέρνει λοιπόν να εισάγει ένα νέο κεφάλαιο στο είδος, ένα κεφάλαιο που μπορούν όλοι να απολαύσουν, αλλά που ο καθένας θα μπορεί να εκμεταλλευτεί με διαφορετικό τρόπο και να χαράξει το δικό του μονοπάτι στην ιστορία των εθνών.
Λάθη και αστοχίες σαφώς υπάρχουν και εδώ. Ωστόσο, από τη στιγμή που το παιχνίδι εγκατασταθεί στον σκληρό δίσκο και ο παίκτης ξεκινήσει να παίζει, δεν πρέπει να απορήσει πώς πέρασαν οι ώρες και πόσο εύκολα πήγε να ξενυχτήσει (αν δεν το έκανε…). Το Civilization VII είναι μια απολαυστική συνθήκη strategy παιχνιδιού, που δίνει χρόνο και χώρο στον παίκτη να το κάνει ολοκληρωτικά δικό του, συνεχίζοντας το σερί των επιτυχημένων κυκλοφοριών και αφήνοντας το νου ανοικτό για την επόμενη, μεγάλη συνέχεια.
Το Sid Meier’s Civilization VII κυκλοφορεί από τις 11/2/25 για PC, PS5, Switch, PS4, Xbox Series και Xbox One. Το review μας βασίστηκε στην έκδοσή του για PC, με review code που λάβαμε από τη CD Media.
