H άνωθεν φράση στα λατινικά, αν και ελαφρώς τροποποιημένη, είναι και αυτή που θα μπορούσε να εξηγήσει με ακρίβεια τι ακριβώς είναι το Gnosia. Μέσα από τις δυσκολίες οδηγείται κανείς στην ελευθερία, την απεραντοσύνη, την ηρεμία του ουρανού. Όμως εδώ η κατάσταση είναι αντεστραμμένη. Είμαστε ήδη στα αστέρια – και οι δυσκολίες βρίσκονται όλες μπροστά μας, όπως και μπροστά στα μάτια των υπόλοιπων πρωταγωνιστών του Gnosia, ενός από τις πιο ενδιαφέρουσες visual novels που είχαμε την ευκαιρία να δούμε τα τελευταία χρόνια.
Η υπόθεση είναι πολύ απλή: ένα διαστημόπλοιο, αποτελούμενο από ένα 16-μελές πλήρωμα, διασχίζει τον γαλαξία και κατευθύνεται προς τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού. Στην πιο πρόσφατη στάση, όμως, η Gnosia χτύπησε το σκάφος μας. Η Gnosia είναι ένας ιός που μετατρέπει τους ζωντανούς οργανισμούς σε ακολούθους της θεότητας Gnos, με μοναδικό στόχο την εξουδετέρωση του ανθρώπινου είδους.
Η τεχνητή νοημοσύνη του σκάφους ενημερώνει τον παίκτη και το πλήρωμα για αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση, υποχρεώνοντάς τους να πάρουν τα μέτρα τους. Για κακή τους τύχη, η τεχνητή νοημοσύνη του σκάφους δεν δύναται να εντοπίσει πόσα μέλη του πληρώματος έχουν μετατραπεί σε Gnosia. Έτσι, ξεκινάει ένας κύκλος ανακρίσεων, με σκοπό τα Gnosia να εντοπιστούν και να απομονωθούν, προστατεύοντας έτσι το πλήρωμα και βοηθώντας το να συνεχίσει απρόσκοπτα το ταξίδι του στον τελικό προορισμό.
Παράλληλα με τα Gnosia βρίσκονται και άλλοι ρόλοι, περισσότερο ή λιγότερο υποστηρικτικοί, αλλά με τον κάθε ένα να θέτει τις δικές του βάσεις για τον εντοπισμό των επικίνδυνων χαρακτήρων και την εξουδετέρωσή τους.
Αν υπάρχει κάτι που βρίσκουμε άκρως εντυπωσιακό στο είδος των visual novels, είναι η συνοδεία ενός ικανοποιητικού οπτικοακουστικού τομέα με ένα άκρως ενδιαφέρον κείμενο, γεμάτο με πληροφορίες που θα μας ταξιδέψει, θα μας βάλει στον κόσμο του και θα προσομοιώσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, το ταξίδι και τις εικόνες που προκύπτουν από ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Το Gnosia καταφέρνει και τικάρει με άνεση όλα τα παραπάνω.
Η ύπαρξη ενός πολύ βασικού και υποτυπώδους soundtrack δεν μας ανησυχεί – αυτό έρχεται και δένει πολύ ταιριαστά με το setting του τίτλου. Τα εικαστικά λιτά, αλλά ζωγραφισμένα στο χέρι και πλήρως εναρμονισμένα με την κρύα, άδεια αίσθηση που ενδεχομένως αποκομίζουν οι κοσμοναύτες στα ταξίδια τους. Ωστόσο, κάπου εκεί ξεκινάει το βασικότερο συστατικό της συνταγής του Gnosia: το πρώτο κομμάτι της αφήγησης, το οποίο αναμένεται ενδιαφέρον, αλλά και εξαιρετικά μακρύ.
Και αυτό γιατί ο πυρήνας της αφήγησης του Gnosia στηρίζεται στην επανάληψη – στα loops, όπως είναι και ο όρος που χρησιμοποιείται. Το παιχνίδι μάς αναγκάζει να βιώνουμε κάθε μέρα ξανά και ξανά, μέχρι να καταφέρουμε να αποκτήσουμε μια πλήρη εικόνα για τον κόσμο, το σκάφος και κάθε ένα από τα μέλη του πληρώματος χωριστά.
Όπως, μάλιστα, επιχειρεί να μας υπενθυμίσει το παιχνίδι στην οθόνη φόρτωσής του, «η γνώσις σώζει τον κόσμον, μη φόβει (sic), μη υπόπτευε» – με άλλα λόγια, όσο περισσότερα μαθαίνουμε, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες να αντιληφθούμε, να καταλάβουμε και να προφυλαχτούμε. Ευτυχώς ή δυστυχώς, οι όποιες πληροφορίες δίδονται από το παιχνίδι είναι είτε τυχαίες, είτε ως αποτέλεσμα κάποιας συγκυρίας, με συγκεκριμένους στόχους, τους οποίους και πρέπει να εκπληρώσουμε για να μάθουμε.
Κάθε ενδεχόμενο αποτυχίας θα βάλει τον παίκτη να κινείται ξανά στον ατέρμονα κύκλο των ανακρίσεων, βελτιώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τις πιθανότητες να εκπληρώσει τον στόχο της γνώσης. Τι και αν σε αυτό το ταξίδι καταλήξει και ο ίδιος να γίνει Gnosia; Ίσως και αυτό να είναι ένα μονοπάτι που θα οδηγήσει τον παίκτη στον δικό του, τελικό προορισμό – την ανακάλυψη, δηλαδή, μιας βαθιάς και κρυμμένης αλήθειας που μπορεί να αποδοθεί σωστά μόνο μέσα από την αφήγηση ενός παιχνιδιού του visual novel genre.
Η όλη περιγραφή του gameplay μπορεί ήδη να προκαλεί κόπωση στη σκέψη κάποιων παικτών. Η αλήθεια είναι πως οι μη οπαδοί του είδους δεν πρόκειται να δώσουν στον εαυτό τους μια καλή δικαιολογία και να προσπεράσουν το όριο των πέντε γύρων, με συνέπεια να μην μπορούμε και εμείς να προτείνουμε το Gnosia. Οι παίκτες, όμως, που απολαμβάνουν αυτά τα παιχνίδια, έχουν να κερδίσουν πολλά.
Θα διαβάσουν μια ιστορία που εκτυλίσσεται αργά, αλλά καταφέρνει πάραυτα να τονώνει το αναγνωστικό ενδιαφέρον. Θα έρθουν σε επαφή με 14 διαφορετικούς χαρακτήρες, ο κάθε ένας με τη δική του προσωπικότητα, χαρακτηριστικά, ιδιοτροπίες και προτιμήσεις, και με ένα backstory που αποκαλύπτεται σταδιακά και μας επιτρέπει να τους κατανοούμε καλύτερα.
Και ακόμα και αν έρθει εκείνη η στιγμή που θα νιώσουν ότι κάποια πράγματα επαναλαμβάνονται, το Gnosia μπορεί να τους διαψεύσει ευχάριστα και να διαβεβαιώσει πως, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, η ιστορία και η μυθολογία του κόσμου συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ξαφνιάζουν. Έτσι, ενώ οι πρώτοι γύροι λειτουργούν περισσότερο ως tutorial, οι επόμενοι γύροι ξετυλίγουν το κουβάρι της δράσης και της αλήθειας πίσω από τον Gnos και τους ακολούθους του.
Στο μεταξύ όμως, θα έχουμε κάνει νέες συμμαχίες, έχθρες, θα προκαλέσουμε την δυσπιστία χαρακτήρων, θα διεκδικήσουμε την υποστήριξή τους, αλλά και θα έρθουμε αντιμέτωποι με γεγονότα της πλοκής τα οποία διαδραματίζονται σχεδόν αναπάντεχα, κάνοντάς μας πρακτικά αβέβαιους για το τι θα συμβεί παρακάτω.
Φυσικά, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε αποκλειστικά και μόνο το δείγμα γραφής του τίτλου υπεύθυνο για την όποια θετική εντύπωση μπορεί να προξενήσει στους παίκτες. Ένα ιδιότυπο RPG σύστημα έχει ενσωματωθεί, έτσι ώστε να αποδώσει ακόμα πιο ρεαλιστικές συζητήσεις και λεκτικές αναμετρήσεις ανάμεσα στον παίκτη και τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος.
Κάθε ολοκλήρωση ενός γύρου, ανεξάρτητα από το αν είναι επιτυχής ή όχι με βάση τα εκάστοτε δεδομένα του, μας επιβραβεύει με έναν αριθμό πόντων εμπειρίας. Οι πόντοι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουμε τις επιμέρους ικανότητές μας. Ανάλογα με τις ικανότητές μας μπορούμε να πείσουμε τους άλλους χαρακτήρες να ακολουθήσουν τη δική μας σκέψη, να περνάμε όσο το δυνατόν απαρατήρητοι και να μην κάνουμε τους άλλους χαρακτήρες να μας υποψιάζονται, να φανούμε πιο εντυπωσιακοί στα μάτια των υπολοίπων, ακόμα και να υποκριθούμε με μεγαλύτερη πειστικότητα και αληθοφάνεια.
Καθώς το επίπεδο κάθε ικανότητας αυξάνεται προοδευτικά, μπορούμε να χρησιμοποιούμε νέες επιλογές διαλόγου. Ενώ ξεκινάμε με πολύ βασικές συνομιλητικές ικανότητες, στην πορεία καταφέρνουμε να δώσουμε μια ποικιλία στον τρόπο με τον οποίο αποκρινόμαστε. Για παράδειγμα, εκφράζοντας έντονα τα συναισθήματά μας μπορούμε να πείσουμε για την αθωότητα ή την ενοχή κάποιων, να προκαλέσουμε τον οίκτο, ακόμα και να προκαλέσουμε τη λογική των άλλων χαρακτήρων.
Έτσι, φτάνουμε σταδιακά στο σημείο να συμμετέχουμε σε μοναδικές ομαδικές συζητήσεις, με κάθε αναβάθμιση ικανοτήτων να μας οδηγεί πιο κοντά στον επιθυμητό στόχο. Αυτό, όμως, οδηγεί αυτόματα και στο μεγάλο μειονέκτημα του τίτλου. Δυστυχώς, η τεχνητή νοημοσύνη του παιχνιδιού δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται άριστα και ανάλογα με το επίπεδο αναβάθμισης που έχουμε πραγματοποιήσει στον χαρακτήρα μας.
Πολλές φορές η ψηφοφορία οδηγεί σε εντελώς ανεπιθύμητα αποτελέσματα, καθώς το παιχνίδι τείνει να αποφασίσει μόνο του ποιος είναι ο κατάλληλος στόχος. Καθώς με την πάροδο του χρόνοι οι διαθέσιμοι ρόλοι αυξάνονται, το παιχνίδι μπορεί από μόνο του να επιλέξει τυχαίους στόχους-θύματα της συνέλευσης του πληρώματος, ανεξάρτητα από τα στοιχεία που έχουμε επιλέξει, αγνοώντας τις επιλογές μας, ενώ πολύ συχνά μπορεί να βάλει και εμάς στο στόχαστρο και να υποστούμε την καταδίκη της ομάδας.
Αν και στα αρχικά στάδια του παιχνιδιού μια τέτοια εξέλιξη δεν παίζει σημαντικό ρόλο, μπορεί να εκνευρίσει τους παίκτες που προσπαθούν να ολοκληρώσουν συγκεκριμένους στόχους για να προχωρήσουν στην ιστορία. Αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι από ένα σημείο και μετά το Gnosia μάς επιτρέπει να παραμετροποιήσουμε τα δεδομένα του γύρου και να επιλέξουμε τους δικούς μας ρόλους, μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από εκνευριστική.
Αντίβαρο σε αυτή τη δυστροπία του παιχιδιού ευτυχώς είναι η μικρή και σύντομη διάρκεια των loops, που σημαίνει πως οι όποιες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις δεν κρατάνε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμα και αν ένας γύρος δεν ολοκληρωθεί με τον τρόπο που θα θέλαμε, υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να το καταφέρουμε στον επόμενο, καθώς τα story objectives μεταφέρονται – ανεξάρτητα από το ποιος ρόλος θα μας ανατεθεί, ή θα επιλέξουμε να μας ανατεθεί.
Εν κατακλείδι, έχοντας επιβιώσει (ή και χαθεί) μέσα από περισσότερους από 150 γύρους της ιστορίας του παιχνιδιού, και με την υποψία ότι υπάρχουν ακόμα περισσότερα στοιχεία της ιστορίας για να ανακαλύψουμε, θεωρούμε το Gnosia ως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα παιχνίδια του είδους, ίσως και από τα πιο απολαυστικά.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το Gnosia πέφτει θύμα των χαρακτηριστικών του είδους. Οι παίκτες που δεν έλκονται από τα visual novels δεν θα ανακαλύψουν κάτι που να τους τραβήξει, έτσι ώστε να επενδύσουν το χρόνο τους και τα χρήματά τους. Οι δε ιδιοτροπίες και απαράδεκτες αποφάσεις που λαμβάνει η τεχνητή νοημοσύνη σε σημεία μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά και σε οπαδούς του είδους. Ωστόσο…per aspera, ad astra. Γιατί και η Gnosi(a) θέλει, ενίοτε, τις θυσίες της.
To Gnosia κυκλοφορεί από τις 4/3/21 για το Nintendo Switch. To review βασίστηκε σε review code που λάβαμε από τον developer.
