Το Still Wakes the Deep τοποθετείται σε μια απομονωμένη πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα, δημιουργώντας μια ιδανική horror ατμόσφαιρα. Ο παίκτης αναλαμβάνει το ρόλο του Caz, ενός Σκωτσέζου εργάτη που προσπαθεί να διαφύγει από τις Αρχές της Σκωτίας. Το παιχνίδι καταφέρνει να συνδέσει συναισθηματικά τον παίκτη με τους χαρακτήρες, χάρη στις εξαιρετικές ερμηνείες και τη σκωτσέζικη καταγωγή τους. Ο αγώνας του Caz για επιβίωση και διάσωση των συναδέλφων του αποτελεί κεντρικό στοιχείο, αποδίδοντας με φυσικότητα τις αλληλεπιδράσεις τους.
Παρά την απουσία πληροφοριών για την απόκοσμη απειλή, αυτή η άγνοια ενισχύει την αίσθηση του τρόμου. Ωστόσο, η ένταση μειώνεται στο δεύτερο μισό του παιχνιδιού λόγω της προβλεψιμότητας της τεχνητής νοημοσύνης των τεράτων. Παρά τα σημάδια επανάληψης, το Still Wakes the Deep ξεχωρίζει για την ένταση του πρώτου μέρους και την αυθεντικότητα των διαλόγων, καθιστώντας το μια αξιοπρόσεκτη horror εμπειρία.
Έπειτα από αρκετά χρόνια αποχής η Chinese Room επιστρέφει με μία νέα αφηγηματική εμπειρία, δηλαδή το είδος που βοήθησε στα μέγιστα να καθιερώσει μέσω του Dear Esther. Αρκετά φειδωλή στις δημιουργίες της, η βρετανική και ολιγομελής ομάδα ανάπτυξης, στο παρελθόν μετέφερε αξιόλογες προτάσεις στο είδος και -ως εκ τούτου- δεν γινόταν παρά να κινήσει το ενδιαφέρον μας το νέο της πόνημα, με την τοποθέτησή του στο είδος των horror απλά να οξύνει την περιέργεια.
Το Still Wakes the Deep μάς τοποθετεί εξαρχής στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον περιβάλλον μίας πλατφόρμας εξόρυξης πετρελαίου, καταμεσής της Βόρειας Θάλασσας. Δεν αργεί να έρθει η στιγμή που αποδεικνύεται έμπρακτα πως το συγκεκριμένο σκηνικό αποτελεί μία ιδανική επιλογή για το πλέξιμο της horror ατμόσφαιρας. Η ιστορία μάς τοποθετεί στον ρόλο του Caz, ενός σκωτσέζου εργάτη που σύντομα θα μάθουμε ότι επέλεξε αυτήν τη δουλειά προκειμένου να γλυτώσει από τις Αρχές της Σκωτίας.
Δεν θα δυσκολευτεί κανείς να καταλάβει ότι αποτελεί τον τύπο του ανθρώπου που ναι μεν προσπαθεί να κάνει το σωστό, αλλά μάλλον δεν ζητάει δεύτερη ευκαιρία για να λύσει τις διαφορές του με γροθιές. Επιπλέον, η φυγή του προς το Beira D (το όνομα της πλατφόρμας εξόρυξης πετρελαίου) θα τον οδηγήσει μακριά από τα παιδιά του αλλά και τη σύζυγό του, με την οποία βρίσκεται ένα βήμα πριν τον χωρισμό, παρόλη την αγάπη που τρέφει ο ένας για τον άλλο.
Η Chinese Room γενικά δεν αμελεί τις προσωπικές πληροφορίες αλλά και πειστικές προσωπικότητες τόσο για τον Caz όσο και για άλλους χαρακτήρες, ώστε να μην αποτελούν απλά “κενές” υπάρξεις απέναντι από έναν θανατηφόρο κίνδυνο.
Χωρίς να ξεφεύγει σε μελό καταστάσεις και αποφεύγοντας μακροσκελείς διαλόγους, δημιουργείται ένα σχετικό δέσιμο ώστε να ενδιαφερόμαστε για την επιβίωση των εργατών του Beira D και -κυρίως- του Caz. Σε αυτό βοηθάνε σε μεγάλο βαθμό οι εξαιρετικοί ηθοποιοί αλλά και η εύστοχη επιλογή της σκωτσέζικης καταγωγής όλων των εργαζομένων, με τις βαριές προφορές τους και τις διάφορες ιδιορρυθμίες των αγγλικών τους να μεταφέρουν μία εναλλακτική αυθεντικότητα αγγλόφωνων χαρακτήρων.
Παρά τις ανατριχιαστικές στιγμές που θα βιώσουν οι διάφοροι χαρακτήρες, πάντα θα υπάρχει χώρος για μία μικρή δόση χιούμορ, ώστε να ελαφρύνουν -έστω και ανεπαίσθητα- την κατάσταση και να ενθαρρύνουν τον συνάνθρωπό τους.
Αναπτύσσονται χαρακτήρες μίας κοινωνικής ομάδας που φαίνεται ότι έχει γαλουχηθεί σε δύσκολες καταστάσεις, επιτρέποντάς τους να μην λιποψυχήσουν ακόμα και όταν έρθουν απέναντι από έναν εντελώς άγνωστο και αδυσώπητο κίνδυνο. Άλλωστε το παιχνίδι λαμβάνει χώρα στην δεκαετία του 70, μία εποχή που η Σκωτία και το Ηνωμένο Βασίλειο γενικότερα, βρισκόταν σε μία έντονη αναταραχή.
Ο συνολικός αγώνας για επιβίωση του Caz και της προσπάθειάς του να διασώσει τους συναδέλφους του αποτελεί ένα από τα δυνατά στοιχεία του Still Wakes the Deep, αποτυπώνοντας με πλήρη φυσικότητα τους μεταξύ τους διαλόγους, πείθοντας για την αληθοφάνεια των συμπεριφορών τους και αποφεύγοντας εξωπραγματικούς ηρωισμούς. Παρά τα σημάδια επανάληψης σε άλλους τομείς του παιχνιδιού, που θα δούμε παρακάτω, η κατάληξη της -περίπου εξάωρης- περιπέτειας έρχεται με την κατάλληλη συναισθηματική βαρύτητα, ανταμείβοντας την προσοχή του παίκτη στη σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Caz.
Από την άλλη πλευρά, το Still Wakes the Deep δεν φαίνεται να απασχολείται στο ελάχιστο για τη φύση της απόκοσμης απειλής, ούτε καν δίνοντας απειροελάχιστα ψήγματα για να εξάγει κάποιος το παραμικρό συμπέρασμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν θα λέγαμε ότι αποτελεί κάτι το αρνητικό, καθώς αυτή η ανυπαρξία πληροφοριών σχετικά με αυτό το πλάσμα (κθουλικής φύσης θα μπορούσε να πει κανείς) συμβαδίζει ιδανικά με την πλήρη άγνοια του προσωπικού του Beira D καθώς και την εντελώς αναπάντεχη εμφάνισή του.
Όσον αφορά στην ίδια τη φύση του πλάσματος, θα λέγαμε ότι για τον σχεδιασμό του η Chinese Room σαφέστατα άντλησε μεγάλο μέρος της έμπνευσής της από το The Thing του John Carpenter, με ματιές προς τον Lovecraft. Ο γκροτέσκος σχεδιασμός των εκφάνσεων του τέρατος και ο εφιαλτικός τρόπος που χρησιμοποιεί μέλη της εργατικής ομάδας οδηγεί σε καλοστημένες horror καταστάσεις, κάτι στο οποίο βοηθάει καταλυτικά το ίδιο το Beira D.
Η τοποθέτηση του συνόλου της δράσης επάνω σε ένα τόσο απομονωμένο κτίσμα στη μέση του ωκεανού, δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί το πλέον κατάλληλο σκηνικό για την αίσθηση της απομόνωσης και της ασφυκτικής ατμόσφαιρας. Ιδίως στα πρώτα τμήματα, όπου ακόμα δεν γνωρίζουμε τι αντιμετωπίζουμε, ο κλειστοφοβικός σχεδιασμός, σε συνδυασμό με τους ανατριχιαστικούς ήχους και την καταστροφή που δημιουργεί το τέρας, συνθέτουν μία υποβλητική horror εμπειρία.
Εντούτοις, κατά το δεύτερο μισό του Still Wakes the Deep η παραπάνω αίσθηση αρχίζει κάπως να φθίνει. Σταδιακά, αρχίζουμε να κατανοούμε περισσότερο τον κίνδυνο που έχουμε απέναντί μας και μάταια δεν είναι σε θέση να δημιουργεί την ίδια ένταση όταν εμφανίζεται μπροστά μας. Θα πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι δεν εννοούμε πως κατανοούμε τη φύση του τέρατος, καθώς η ύπαρξή του παραμένει ένα άλυτο μυστήριο. Αντιθέτως, με το παραπάνω, αναφερόμαστε κυρίως στη gaming φύση του, την A.I. δηλαδή και τον μάλλον τηλεγραφημένο τρόπο όπου πραγματοποιεί τις εμφανίσεις του.
Εν ολίγοις, δεν βοηθάνε τα εντελώς τετριμμένα stealth κομμάτια, ένα gameplay σκέλος που συναντάμε συχνά πυκνά στο είδος, το οποίο όμως η Chinese Room δεν προσπαθεί στο ελάχιστο να εξελίξει ή να εμπλουτίσει. Σε όσα stealth τμήματα βρεθούμε, αρκεί να παρακολουθήσουμε για μερικά δευτερόλεπτα την απλοϊκή, κυκλική ρουτίνα περιπολίας του εκάστοτε όντος για να προχωρήσουμε από κρυψώνα σε κρυψώνα, δίχως να δημιουργείται το παραμικρό σασπένς.
Αυτά τα τμήματα καταλήγουν να λειτουργούν σε αντίθετη κατεύθυνση προς την horror αισθητική, δεδομένου ότι μεταφέρουν την εντύπωση πως έχουμε απέναντι μας όντα άνευ ιδιαίτερης επικινδυνότητας. Η πλήρης προβλεψιμότητά τους και η ευκολία με την οποία μπορούμε να τα αποφύγουμε λειτουργεί, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως μία απομυθοποίηση της επικινδυνότητάς τους. Το σίγουρο είναι ότι σε αυτό το κομμάτι το πρόσφατο Amnesia: The Bunker τα είχε πάει πολύ καλύτερα, χάρη στη σχετικά απρόβλεπτη φύση του τέρατος.
Εκεί που η ύπαρξη αυτών των όντων λειτουργεί πολύ καλύτερα είναι στα scripted (σκηνοθετημένα) κομμάτια, όπου είναι προγραμματισμένο το εκάστοτε τέρας να μας πάρει στο κυνήγι. Η ένταση σαφώς ανεβαίνει και παρόλο που το κυνηγητό δεν είναι ποτέ απαιτητικό, το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε πως το τέρας βρίσκεται μία ανάσα πίσω μας, καταφέρνει να προκαλέσει άγχος.
Θεωρούμε ότι από τη στιγμή που το Still Wakes the Deep ακολούθησε, σχεδιαστικά, τον δρόμο της αφηγηματικής εμπειρίας, ίσως και να επωφελούταν αν τα stealth κομμάτια απουσίαζαν πλήρως και είχε δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε αυτές τις scripted σκηνές. Θα πρέπει να τονίσουμε βέβαια ότι τα stealth κομμάτια ευτυχώς είναι μετρημένα και τουλάχιστον δεν δημιουργούν ποτέ την εντύπωση τεχνητής επιμήκυνσης, αλλά ούτε και ρίχνουν ιδιαίτερα τον ρυθμό του παιχνιδιού.
Καλοπροαίρετη είναι επίσης η προσπάθεια εμπλουτισμού της εμπειρίας με ορισμένα platforming στοιχεία, όπως το σκαρφάλωμα από οριζόντιους σωλήνες, η κολύμβηση (που είναι κατάλληλα τοποθετημένη ώστε να μην εκνευρίζει) και ορισμένα άλματα. Βέβαια, δεν γίνεται ποτέ platform, καθώς μιλάμε πάντα για μία αφηγηματική εμπειρία πρωτίστως, αλλά αυτές οι πινελιές βοηθάνε στην εντύπωση ότι περιφερόμαστε σε δυσπρόσιτα μονοπάτια ενός χτίσματος που σταδιακά καταρρέει.
Παρόλο όμως που αυτά τα (έστω κατ’ ευφημισμόν) platform κομμάτια είναι καλοδεχούμενα, η απλοϊκή τους φύση αρχίζει να δείχνει έντονα τα σημάδια της επανάληψης μετά τα μισά της περιπέτειας, καθώς συχνά ερχόμασταν σε αρκετά πανομοιότυπες platforming καταστάσεις. Γενικότερα, θα λέγαμε ότι το παιχνίδι ίσως και να επωφελούταν από τον περιορισμό ορισμένων σκηνών, ώστε να προσέφερε μία πιο συγκροτημένη εμπειρία που θα απέφευγε την αίσθηση της επανάληψης.
Αντιλαμβανόμαστε ότι είναι λίγο οξύμωρο να υποστηρίζει κανείς ότι μία εμπειρία που διαρκεί μόλις 5-6 ώρες θα μπορούσε να επωφεληθεί από μικρότερη διάρκεια, αλλά μάλλον υπάρχει λόγος που πολλές εμπειρίες του είδους κυμαίνονται στις 3-4 ώρες. Η φύση του gameplay αλλά και της ιστορίας, που περιέχουν ορισμένα από τα καλύτερα δείγματα του είδους, συχνά δεν χρειάζονται μεγαλύτερη διάρκεια, δίχως αυτός ο περιορισμός να δίνει την εντύπωση μίας εμπειρίας που δεν είναι πλήρης.
Επιστρέφοντας στα θετικά στοιχεία του Still Wakes the Deep, θα πρέπει να αναφερθούμε στον πολύ καλό ηχητικό τομέα, που αποδίδει πειστικότατα το πλήθος των περιβαλλοντικών θορύβων που παράγει το Beira D. Η τριβή και το χτύπημα των μετάλλων δηλώνουν διαρκώς το παρόν, προσθέτοντας πόντους στο θέμα της έντασης, σε συνδυασμό με τους ίδιους τους απόκοσμους ήχους των όντων, οι οποίοι εμφανέστατα έχουν δουλευτεί σε μεγάλο βαθμό. Πολύ καλή δουλειά έχει γίνει και στη μουσική υπόκρουση, η οποία ενσωματώνει τους ήχους των μετάλλων ώστε τα μουσικά θέματα να εναρμονίζονται με ωραίο τρόπο με τους ήχους του Beira D.
Εν κατακλείδι, το Still Wakes the Deep, παρά τα θέματά του, ίσως απόρροια των ίδιων των περιορισμών του είδους, καταφέρνει να αποτελεί μία αξιοπρόσεκτη horror πρόταση. Η αίσθηση της επανάληψης μπορεί να είναι υπαρκτή, αλλά το ίδιο υπαρκτό είναι και το επιτυχημένο χτίσιμο της έντασης, κυρίως στο πρώτο κομμάτι του παιχνιδιού.
Από εκεί και ύστερα, η επαγγελματική δουλειά των ηθοποιών και οι προσεγμένοι και φυσικότατοι διάλογοι θα καταφέρουν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον σας, παράλληλα με το αναπάντεχα ενδιαφέρον σκηνικό όπου διαδραματίζεται η περιπέτεια του Caz.
Το Still Wakes the Deep κυκλοφορεί από τις 18/6/24 για PS5, PC και Xbox Series. Το review μας βασίστηκε στην έκδοσή του για PC, με review code που λάβαμε από την The Chinese Room.
